گنجور

۱۷- آیات ۶۷ تا ۷۴

وَ قٰالَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا أَ إِذٰا کُنّٰا تُرٰاباً وَ آبٰاؤُنٰا أَ إِنّٰا لَمُخْرَجُونَ (۶۷) لَقَدْ وُعِدْنٰا هٰذٰا نَحْنُ وَ آبٰاؤُنٰا مِنْ قَبْلُ إِنْ هٰذٰا إِلاّٰ أَسٰاطِیرُ اَلْأَوَّلِینَ (۶۸) قُلْ سِیرُوا فِی اَلْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کٰانَ عٰاقِبَةُ اَلْمُجْرِمِینَ (۶۹) وَ لاٰ تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَ لاٰ تَکُنْ فِی ضَیْقٍ مِمّٰا یَمْکُرُونَ (۷۰) وَ یَقُولُونَ مَتیٰ هٰذَا اَلْوَعْدُ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۷۱) قُلْ عَسیٰ أَنْ یَکُونَ رَدِفَ لَکُمْ بَعْضُ اَلَّذِی تَسْتَعْجِلُونَ (۷۲) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی اَلنّٰاسِ وَ لَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَشْکُرُونَ (۷۳) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَیَعْلَمُ مٰا تُکِنُّ صُدُورُهُمْ وَ مٰا یُعْلِنُونَ (۷۴)

و گفتند آنان که کافر شدند آیا چون باشیم خاک و پدران ما آیا بدرستی که مائیم هر آینه بیرون آورده‌شدگان (۶۷) هر آینه بدرستی که وعده داده شدیم این را ما و پدرانمان پیش از این نیست مگر افسانه‌های پیشینیان (۶۸) بگو بروید در زمین پس بنگرید چگونه بود انجام کار گناهکاران (۶۹) و اندوهگین مباش بر ایشان و مباش در تنگی از آنچه مکر می‌کنند (۷۰) و می‌گویند کی خواهد بود این وعده اگر هستید راستگویان (۷۱) بگو شاید باشد که برسد شما را برخی از آنچه بشتاب می‌خواهد (۷۲) و بدرستی که پروردگار تو هر آینه صاحب تفضل است با مردمان و لیکن بیشتر ایشان شکر نمی‌کنند (۷۳) و بدرستی که پروردگار تو هر آینه می‌داند آنچه پنهان می‌دارد سینه‌هاشان و آنچه آشکار می‌کنند (۷۴)

وآن کسان گفتند که کافر شدند
هم نبُدشان علم و ادراکی بلند
بعد از آنکه می شویم آیا که خاک
ما و آبامان درآییم از مغاک
وعده داده ما بر این و آبائمان
گشته ایم از پیش و ژاژ است این بیان
نیست غیر از قصه ها که گفته اند
سابقین کاندر عدم نک خفته اند
سیر گو باید کنید اندر زمین
فَانظُرُواْ کَیفَ مآل الْمُجرِمِین
تو مشو غمگین بر ایشان هم مباش
در مضیق از مکرشان پنهان و فاش
کافران گویند این وعده است کی
راست گویید ار شما وین نیست غی
گو بسا باشد ردیف اندر نمون
با شما بَعضُ الَّذِی تَستَعجِلُون
هست ذو فضل آن خداوندت به ناس
لیک اکثر می ندارندش سپاس
رب تو داند هر آنچه در صدور
هستشان مخفی و پیدا در ظهور
۱۶- آیات ۶۱ تا ۶۶: أَمَّنْ جَعَلَ اَلْأَرْضَ قَرٰاراً وَ جَعَلَ خِلاٰلَهٰا أَنْهٰاراً وَ جَعَلَ لَهٰا رَوٰاسِیَ وَ جَعَلَ بَیْنَ اَلْبَحْرَیْنِ حٰاجِزاً أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لاٰ یَعْلَمُونَ (۶۱) أَمَّنْ یُجِیبُ اَلْمُضْطَرَّ إِذٰا دَعٰاهُ وَ یَکْشِفُ اَلسُّوءَ وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفٰاءَ اَلْأَرْضِ أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ قَلِیلاً مٰا تَذَکَّرُونَ (۶۲) أَمَّنْ یَهْدِیکُمْ فِی ظُلُمٰاتِ اَلْبَرِّ وَ اَلْبَحْرِ وَ مَنْ یُرْسِلُ اَلرِّیٰاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ تَعٰالَی اَللّٰهُ عَمّٰا یُشْرِکُونَ (۶۳) أَمَّنْ یَبْدَؤُا اَلْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُهُ وَ مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ اَلسَّمٰاءِ وَ اَلْأَرْضِ أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ قُلْ‌ هٰاتُوا بُرْهٰانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۶۴) قُلْ لاٰ یَعْلَمُ مَنْ فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ اَلْغَیْبَ إِلاَّ اَللّٰهُ وَ مٰا یَشْعُرُونَ أَیّٰانَ یُبْعَثُونَ (۶۵) بَلِ اِدّٰارَکَ عِلْمُهُمْ فِی اَلْآخِرَةِ بَلْ هُمْ فِی شَکٍّ مِنْهٰا بَلْ هُمْ مِنْهٰا عَمُونَ (۶۶)۱۸- آیات ۷۵ تا ۸۴: وَ مٰا مِنْ غٰائِبَةٍ فِی اَلسَّمٰاءِ وَ اَلْأَرْضِ إِلاّٰ فِی کِتٰابٍ مُبِینٍ (۷۵) إِنَّ هٰذَا اَلْقُرْآنَ یَقُصُّ عَلیٰ بَنِی إِسْرٰائِیلَ أَکْثَرَ اَلَّذِی هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ (۷۶) وَ إِنَّهُ لَهُدیً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ (۷۷) إِنَّ رَبَّکَ یَقْضِی بَیْنَهُمْ بِحُکْمِهِ وَ هُوَ اَلْعَزِیزُ اَلْعَلِیمُ (۷۸) فَتَوَکَّلْ عَلَی اَللّٰهِ إِنَّکَ عَلَی اَلْحَقِّ اَلْمُبِینِ (۷۹) إِنَّکَ لاٰ تُسْمِعُ اَلْمَوْتیٰ وَ لاٰ تُسْمِعُ اَلصُّمَّ اَلدُّعٰاءَ إِذٰا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ (۸۰) وَ مٰا أَنْتَ بِهٰادِی اَلْعُمْیِ عَنْ ضَلاٰلَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاّٰ مَنْ یُؤْمِنُ بِآیٰاتِنٰا فَهُمْ مُسْلِمُونَ (۸۱) وَ إِذٰا وَقَعَ اَلْقَوْلُ عَلَیْهِمْ أَخْرَجْنٰا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ اَلْأَرْضِ تُکَلِّمُهُمْ أَنَّ اَلنّٰاسَ کٰانُوا بِآیٰاتِنٰا لاٰ یُوقِنُونَ (۸۲) وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیٰاتِنٰا فَهُمْ یُوزَعُونَ (۸۳) حَتّٰی إِذٰا جٰاؤُ قٰالَ أَ کَذَّبْتُمْ بِآیٰاتِی وَ لَمْ تُحِیطُوا بِهٰا عِلْماً أَمّٰا ذٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۸۴)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ قٰالَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا أَ إِذٰا کُنّٰا تُرٰاباً وَ آبٰاؤُنٰا أَ إِنّٰا لَمُخْرَجُونَ (۶۷) لَقَدْ وُعِدْنٰا هٰذٰا نَحْنُ وَ آبٰاؤُنٰا مِنْ قَبْلُ إِنْ هٰذٰا إِلاّٰ أَسٰاطِیرُ اَلْأَوَّلِینَ (۶۸) قُلْ سِیرُوا فِی اَلْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کٰانَ عٰاقِبَةُ اَلْمُجْرِمِینَ (۶۹) وَ لاٰ تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَ لاٰ تَکُنْ فِی ضَیْقٍ مِمّٰا یَمْکُرُونَ (۷۰) وَ یَقُولُونَ مَتیٰ هٰذَا اَلْوَعْدُ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۷۱) قُلْ عَسیٰ أَنْ یَکُونَ رَدِفَ لَکُمْ بَعْضُ اَلَّذِی تَسْتَعْجِلُونَ (۷۲) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی اَلنّٰاسِ وَ لَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَشْکُرُونَ (۷۳) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَیَعْلَمُ مٰا تُکِنُّ صُدُورُهُمْ وَ مٰا یُعْلِنُونَ (۷۴)
هوش مصنوعی: کافران گفتند: آیا وقتی ما خاک خواهیم شد و پدرانمان هم، آیا ما دوباره زنده خواهیم شد؟ ما قبلاً از این وعده‌ها به ما داده شده است، اینها فقط افسانه‌های گذشتگان است. بگو: در زمین سیر کنید و بنگرید که سرانجام مجرمان چگونه بود. بر آنها اندوه مخور و از توطئه‌هایشان در تنگنا نباش. آنها می‌پرسند: این وعده (قیامت) چه زمانی است اگر شما صادق هستید؟ بگو: ممکن است چیزی که شما شتاب دارید، به زودی برایتان بیفتد. و بی‌شک پروردگارت بر مردم بخشش دارد، اما بیشتر آنها شکرگذار نیستند. و پروردگارت به آنچه در دل‌هایشان نهفته و آنچه را که علنی می‌سازند، آگاه است.
و گفتند آنان که کافر شدند آیا چون باشیم خاک و پدران ما آیا بدرستی که مائیم هر آینه بیرون آورده‌شدگان (۶۷) هر آینه بدرستی که وعده داده شدیم این را ما و پدرانمان پیش از این نیست مگر افسانه‌های پیشینیان (۶۸) بگو بروید در زمین پس بنگرید چگونه بود انجام کار گناهکاران (۶۹) و اندوهگین مباش بر ایشان و مباش در تنگی از آنچه مکر می‌کنند (۷۰) و می‌گویند کی خواهد بود این وعده اگر هستید راستگویان (۷۱) بگو شاید باشد که برسد شما را برخی از آنچه بشتاب می‌خواهد (۷۲) و بدرستی که پروردگار تو هر آینه صاحب تفضل است با مردمان و لیکن بیشتر ایشان شکر نمی‌کنند (۷۳) و بدرستی که پروردگار تو هر آینه می‌داند آنچه پنهان می‌دارد سینه‌هاشان و آنچه آشکار می‌کنند (۷۴)
هوش مصنوعی: کافران می‌گویند: آیا زمانی که ما خاک شدیم و پدران‌مان نیز، آیا واقعاً بازخواهیم گشت؟ ما تنها فرزندان افسانه‌های گذشتگان هستیم. به آن‌ها بگوید که در زمین بگردند و نگاه کنند که عاقبت کار ظلمکاران چگونه بوده است. بر آن‌ها غمگین نشوید و از مکرشان در تنگنا قرار نگیرید. آن‌ها می‌پرسند: این وعده کی تحقق خواهد یافت اگر شما راست می‌گویید؟ بگو شاید بخشی از آنچه وعده داده شده، خیلی زود به شما برسد. پروردگار تو همواره با مردم مهربان است، اما بیشتر آن‌ها شکرگزار نیستند. همچنین پروردگار تو به آنچه در دل‌هایشان پنهان می‌کنند و آنچه را که آشکار می‌سازند، کاملاً آگاه است.
وآن کسان گفتند که کافر شدند
هم نبُدشان علم و ادراکی بلند
هوش مصنوعی: کسانی که کافر شدند، علم و دانش بالایی نداشتند و به همین دلیل به گمراهی رفتند.
بعد از آنکه می شویم آیا که خاک
ما و آبامان درآییم از مغاک
هوش مصنوعی: پس از آنکه ما به خاک و پانی که از اجدادمان است، بازگردیم، آیا از دل گودی زمین بیرون خواهیم آمد؟
وعده داده ما بر این و آبائمان
گشته ایم از پیش و ژاژ است این بیان
هوش مصنوعی: ما به این امر وعده داده‌ایم و پیش از این نیز اجداد ما به آن اعتقاد داشته‌اند، این گفته‌ها فقط سخنان بی‌محتوا و بی‌اساس است.
نیست غیر از قصه ها که گفته اند
سابقین کاندر عدم نک خفته اند
هوش مصنوعی: غیر از داستان‌هایی که قدیمی‌ها روایت کرده‌اند، چیز دیگری وجود ندارد و همه در عدم و نیستی به خواب رفته‌اند.
سیر گو باید کنید اندر زمین
فَانظُرُواْ کَیفَ مآل الْمُجرِمِین
هوش مصنوعی: در زمین سفر کنید و به جستجوی حقیقت بپردازید و ببینید سرنوشت مجرمان چگونه است.
تو مشو غمگین بر ایشان هم مباش
در مضیق از مکرشان پنهان و فاش
هوش مصنوعی: تو نگران نباش و از کارهای آنها دلگیر نباش؛ در تنگنا قرار نگیر و از نیرنگ‌هایشان نه به طور پنهانی و نه به طور علنی دوری کن.
کافران گویند این وعده است کی
راست گویید ار شما وین نیست غی
هوش مصنوعی: کافران می‌گویند که این وعده‌ای که داده‌اید، چه زمانی به حقیقت خواهد پیوست و اگر چنین نیست، پس این چه نوع وعده‌ای است؟
گو بسا باشد ردیف اندر نمون
با شما بَعضُ الَّذِی تَستَعجِلُون
هوش مصنوعی: شاید بسیاری از چیزهایی که انتظار دارید، در واقع در نمونه‌های مشابه با شما هم وجود داشته باشد.
هست ذو فضل آن خداوندت به ناس
لیک اکثر می ندارندش سپاس
هوش مصنوعی: خداوندی که دارای نعمت و فضل بسیار است، در میان مردم وجود دارد؛ اما بسیاری از آنها به او سپاس نمی‌گذارند.
رب تو داند هر آنچه در صدور
هستشان مخفی و پیدا در ظهور
هوش مصنوعی: پروردگار تو به خوبی می‌داند که در دل‌ها و وجودها، چه چیزهای پنهان و چه چیزهای آشکار وجود دارد.