گنجور

۱۵- آیات ۵۴ تا ۶۰

وَ لُوطاً إِذْ قٰالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ اَلْفٰاحِشَةَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ (۵۴) أَ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ اَلرِّجٰالَ شَهْوَةً مِنْ‌ دُونِ اَلنِّسٰاءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ (۵۵) فَمٰا کٰانَ جَوٰابَ قَوْمِهِ إِلاّٰ أَنْ قٰالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْیَتِکُمْ إِنَّهُمْ أُنٰاسٌ یَتَطَهَّرُونَ (۵۶) فَأَنْجَیْنٰاهُ وَ أَهْلَهُ إِلاّٰ اِمْرَأَتَهُ قَدَّرْنٰاهٰا مِنَ اَلْغٰابِرِینَ (۵۷) وَ أَمْطَرْنٰا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَسٰاءَ مَطَرُ اَلْمُنْذَرِینَ (۵۸) قُلِ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ وَ سَلاٰمٌ عَلیٰ عِبٰادِهِ اَلَّذِینَ اِصْطَفیٰ آللّٰهُ خَیْرٌ أَمّٰا یُشْرِکُونَ (۵۹) أَمَّنْ خَلَقَ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً فَأَنْبَتْنٰا بِهِ حَدٰائِقَ ذٰاتَ بَهْجَةٍ مٰا کٰانَ لَکُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَهٰا أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ یَعْدِلُونَ (۶۰)

و لوط را هنگامی که گفت مر قومش را آیا می‌آیید آن کار زشت را و شما می‌بینید (۵۴) آیا بدرستی که شما هر آینه می‌آئید بمردان از روی شهوت از غیر زنان بلکه شمائید گروهی که جهل می‌ورزید (۵۵) پس نبود جواب قومش مگر آنکه گفتند بیرون کنید آل لوط را از قریۀ خودتان بدرستی که ایشان مردمانی‌اند که پاک می‌خواهند باشند (۵۶) پس رهانیدیم او را و اهلش را مگر زنش را که مقرر داشتیم او را که باشد از آن بازماندگان (۵۷) و بارانیدیم بر ایشان بارانی پس بد بود باران بیم‌داده‌شدگان (۵۸) بگو ستایش مر خدا را و سلام بر بندگانش که برگزید آیا خدا بهتر است یا آنچه شرک می‌آورند (۵۹) یا آنکه آفرید آسمانها و زمین را و فرو فرستاد برای شما از آسمان آب را پس رویانیدیم بآن باغهای صاحب بهجت نباشد مر شما را که برویانید درخت آنها را آیا الهی است با خدا بلکه ایشان گروهی‌اند که عدول می‌کنند (۶۰)

لوط هنگامی که گفت او قوم را
می کنید آیا که کاری ناروا
مر شما آیید بر فعلی قبیح
وآنگهی بینید قبحش را صریح
بر رجال آیید هیچ آیا شما
از طریق شهوت از غیر نسا
بل شما باشید قومی بی تمیز
که ندانید از عواقب هیچ چیز
پس نبود او را جو اب از قوم او
جز که گفتند آل لُوطٍ أخْرِجُواْ
یعنی ایشان را برون از ره کنید
زآنکه ایشانند پاک و ما پلید
پس رهاندیم او و اهلش جز زنش
که مقدّر بُد هلاک از ذوالمنش
چونکه گشت آن قریه ها زیر و زبر
سنگ باراندیمشان دیگر به سر
بَد بود باران قوم مُنذَرِین
که نکردند اعتنا بر مرسلین
مر خدا را گو سپاس و هم سلام
بر عباد برگزیده اش بالتمام
بهتر است آیا خدای بی نیاز
آنکه یا انباز گیرید از مجاز
آن کس آیا کآفرید از قدرت او
این سماوات و زمین را تو به تو
ز آسمان کردیم نازل بر شما
آب و رویاندیم با آن باغها
بوستانهایی که صاحب بهجت است
تازه است و خرّمی را علت است
می نباشد مر شما را تا که سخت
زآن برویانید دانه یا درخت
نیستید اعنی شما قادر بر آن
که برویانید نبت از بوستان
هست آیا با خدا دیگر خدای
کش مُمِد باشد به خلق ماسوای
بلکه ایشانند قومی که عدول
کردهاند از راه عدل از بی اصول
۱۴- آیات ۴۹ تا ۵۳: قٰالُوا تَقٰاسَمُوا بِاللّٰهِ لَنُبَیِّتَنَّهُ وَ أَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِیِّهِ مٰا شَهِدْنٰا مَهْلِکَ أَهْلِهِ وَ إِنّٰا لَصٰادِقُونَ (۴۹) وَ مَکَرُوا مَکْراً وَ مَکَرْنٰا مَکْراً وَ هُمْ لاٰ یَشْعُرُونَ (۵۰) فَانْظُرْ کَیْفَ کٰانَ عٰاقِبَةُ مَکْرِهِمْ أَنّٰا دَمَّرْنٰاهُمْ وَ قَوْمَهُمْ أَجْمَعِینَ (۵۱) فَتِلْکَ بُیُوتُهُمْ خٰاوِیَةً بِمٰا ظَلَمُوا إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ (۵۲) وَ أَنْجَیْنَا اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ کٰانُوا یَتَّقُونَ (۵۳)۱۶- آیات ۶۱ تا ۶۶: أَمَّنْ جَعَلَ اَلْأَرْضَ قَرٰاراً وَ جَعَلَ خِلاٰلَهٰا أَنْهٰاراً وَ جَعَلَ لَهٰا رَوٰاسِیَ وَ جَعَلَ بَیْنَ اَلْبَحْرَیْنِ حٰاجِزاً أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لاٰ یَعْلَمُونَ (۶۱) أَمَّنْ یُجِیبُ اَلْمُضْطَرَّ إِذٰا دَعٰاهُ وَ یَکْشِفُ اَلسُّوءَ وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفٰاءَ اَلْأَرْضِ أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ قَلِیلاً مٰا تَذَکَّرُونَ (۶۲) أَمَّنْ یَهْدِیکُمْ فِی ظُلُمٰاتِ اَلْبَرِّ وَ اَلْبَحْرِ وَ مَنْ یُرْسِلُ اَلرِّیٰاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ تَعٰالَی اَللّٰهُ عَمّٰا یُشْرِکُونَ (۶۳) أَمَّنْ یَبْدَؤُا اَلْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُهُ وَ مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ اَلسَّمٰاءِ وَ اَلْأَرْضِ أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ قُلْ‌ هٰاتُوا بُرْهٰانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۶۴) قُلْ لاٰ یَعْلَمُ مَنْ فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ اَلْغَیْبَ إِلاَّ اَللّٰهُ وَ مٰا یَشْعُرُونَ أَیّٰانَ یُبْعَثُونَ (۶۵) بَلِ اِدّٰارَکَ عِلْمُهُمْ فِی اَلْآخِرَةِ بَلْ هُمْ فِی شَکٍّ مِنْهٰا بَلْ هُمْ مِنْهٰا عَمُونَ (۶۶)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ لُوطاً إِذْ قٰالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ اَلْفٰاحِشَةَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ (۵۴) أَ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ اَلرِّجٰالَ شَهْوَةً مِنْ‌ دُونِ اَلنِّسٰاءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ (۵۵) فَمٰا کٰانَ جَوٰابَ قَوْمِهِ إِلاّٰ أَنْ قٰالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْیَتِکُمْ إِنَّهُمْ أُنٰاسٌ یَتَطَهَّرُونَ (۵۶) فَأَنْجَیْنٰاهُ وَ أَهْلَهُ إِلاّٰ اِمْرَأَتَهُ قَدَّرْنٰاهٰا مِنَ اَلْغٰابِرِینَ (۵۷) وَ أَمْطَرْنٰا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَسٰاءَ مَطَرُ اَلْمُنْذَرِینَ (۵۸) قُلِ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ وَ سَلاٰمٌ عَلیٰ عِبٰادِهِ اَلَّذِینَ اِصْطَفیٰ آللّٰهُ خَیْرٌ أَمّٰا یُشْرِکُونَ (۵۹) أَمَّنْ خَلَقَ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً فَأَنْبَتْنٰا بِهِ حَدٰائِقَ ذٰاتَ بَهْجَةٍ مٰا کٰانَ لَکُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَهٰا أَ إِلٰهٌ مَعَ اَللّٰهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ یَعْدِلُونَ (۶۰)
هوش مصنوعی: حضرت لوط به قومش گفت: «چرا به کار زشت و ناپسند روی می‌آورید در حالی که خودتان آن را مشاهده می‌کنید؟ آیا شما مردان را به جای زنان برای رفع شهوت انتخاب می‌کنید؟ شما قوم نادانی هستید.» پاسخ قوم او تنها این بود که گفتند: «لوط و خانواده‌اش را از سرزمین‌تان بیرون کنید؛ چون آن‌ها افرادی هستند که خود را پاک می‌سازند.» سپس ما لوط و خانواده‌اش را نجات دادیم به جز همسرش که جزو بازماندگان قرار گرفت. ما بر آن قوم بارانی نازل کردیم که به شدت بد بود و چه بارانی که قوم هشدار داده شده دریافت کردند. بگو: «حمد و سپاس خداوند را که به بندگانش که او را برگزیده‌اند، سلام می‌فرستد. آیا خداوند بهتر است یا آنچه که مشرکان می‌پرستند؟ آیا کسی که آسمان‌ها و زمین را خلق کرده و از آسمان برای شما آب نازل کرده تا باغ‌هایی با جلوه زیبا برافزاید، وجود دارد؟ آیا شما توانایی کاشتن درختان آن را دارید؟ آیا معبودی غیر از خدا وجود دارد؟ بلکه آنان قوم عادلی هستند.»
و لوط را هنگامی که گفت مر قومش را آیا می‌آیید آن کار زشت را و شما می‌بینید (۵۴) آیا بدرستی که شما هر آینه می‌آئید بمردان از روی شهوت از غیر زنان بلکه شمائید گروهی که جهل می‌ورزید (۵۵) پس نبود جواب قومش مگر آنکه گفتند بیرون کنید آل لوط را از قریۀ خودتان بدرستی که ایشان مردمانی‌اند که پاک می‌خواهند باشند (۵۶) پس رهانیدیم او را و اهلش را مگر زنش را که مقرر داشتیم او را که باشد از آن بازماندگان (۵۷) و بارانیدیم بر ایشان بارانی پس بد بود باران بیم‌داده‌شدگان (۵۸) بگو ستایش مر خدا را و سلام بر بندگانش که برگزید آیا خدا بهتر است یا آنچه شرک می‌آورند (۵۹) یا آنکه آفرید آسمانها و زمین را و فرو فرستاد برای شما از آسمان آب را پس رویانیدیم بآن باغهای صاحب بهجت نباشد مر شما را که برویانید درخت آنها را آیا الهی است با خدا بلکه ایشان گروهی‌اند که عدول می‌کنند (۶۰)
هوش مصنوعی: و لوط زمانی که به قومش گفت: "آیا به سراغ آن کار زشت می‌آیید و آن را می‌بینید؟" (۵۴) آیا واقعاً شما مردان را از روی شهوت به جای زنان انتخاب می‌کنید؟ شما گروهی هستید که نادانی می‌کنید. (۵۵) پاسخ قومش تنها این بود که گفتند: "آل لوط را از دیار خود بیرون کنید، زیرا آن‌ها می‌خواهند پاک و بی‌گناه باشند." (۵۶) پس ما او و خانواده‌اش را نجات دادیم، جز همسرش که مقدر کرده بودیم او از بازماندگان باشد. (۵۷) و بر آن‌ها بارانی فرستادیم که چگونه بارانی بود، بارانی که عذاب را به همراه داشت. (۵۸) بگو: "سزای خداوند است و سلام بر بندگان برگزیده‌اش. آیا خدا بهتر است یا آنچه که آن‌ها به عنوان شریک به او می‌آورند؟" (۵۹) یا آن کسی که آسمان‌ها و زمین را آفرید و از آسمان برای شما آبی نازل کرد و با آن باغ‌های سرسبز و مفرحی رویاند؟ آیا می‌توانید درختان آن را برویانید؟ آیا خدایی غیر از خدا وجود دارد؟ بلکه آن‌ها گروهی هستند که از حق منحرف می‌شوند. (۶۰)
لوط هنگامی که گفت او قوم را
می کنید آیا که کاری ناروا
هوش مصنوعی: وقتی لوط به قوم خود گفت که آیا از کارهای ناپسند دست برمی‌دارید؟
مر شما آیید بر فعلی قبیح
وآنگهی بینید قبحش را صریح
هوش مصنوعی: شما کاری ناپسند انجام می‌دهید و بعد از آن، به وضوح به زشتی آن پی می‌برید.
بر رجال آیید هیچ آیا شما
از طریق شهوت از غیر نسا
هوش مصنوعی: به مردان بیایید، آیا شما از راه شهوت و به دور از زنان حرکت می‌کنید؟
بل شما باشید قومی بی تمیز
که ندانید از عواقب هیچ چیز
هوش مصنوعی: شما گروهی هستید که بی‌توجه و بی‌خبر در مورد عواقب هر چیزی، رفتار می‌کنید.
پس نبود او را جو اب از قوم او
جز که گفتند آل لُوطٍ أخْرِجُواْ
هوش مصنوعی: او از قوم خود جوابی دریافت نکرد جز این که گفتند خانواده‌ی لوط را از شهر بیرون کنید.
یعنی ایشان را برون از ره کنید
زآنکه ایشانند پاک و ما پلید
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که باید افرادی که پاک و خالص هستند را از ما دور کنیم، زیرا ما ممکن است به دلیل داشتن ناپاکی و آلودگی، برای آن‌ها مضر باشیم.
پس رهاندیم او و اهلش جز زنش
که مقدّر بُد هلاک از ذوالمنش
هوش مصنوعی: ما او و خانواده‌اش را نجات دادیم به جز همسرش که مقدر بود هلاک شود.
چونکه گشت آن قریه ها زیر و زبر
سنگ باراندیمشان دیگر به سر
هوش مصنوعی: وقتی که آن روستاها را دچار آشفتگی کردیم و زیر و رو شدند، دیگر نمی‌توان به حالت قبل برگرداندشان.
بَد بود باران قوم مُنذَرِین
که نکردند اعتنا بر مرسلین
هوش مصنوعی: باران قوم مُنذَرین بد بود، زیرا آنها به پیام‌آوران واجب‌الاحترام توجهی نکردند.
مر خدا را گو سپاس و هم سلام
بر عباد برگزیده اش بالتمام
هوش مصنوعی: خدا را شکر و سلام بفرست به بندگان ویژه و مورد انتخاب او به طور کامل.
بهتر است آیا خدای بی نیاز
آنکه یا انباز گیرید از مجاز
هوش مصنوعی: آیا بهتر نیست از خدای بی‌نیاز کمک بخواهید، به جای اینکه به چیزهای غیر واقعی و مجازی تکیه کنید؟
آن کس آیا کآفرید از قدرت او
این سماوات و زمین را تو به تو
هوش مصنوعی: آیا کسی هست که این آسمان‌ها و زمین را به واسطه‌ی قدرت او خلق کرده باشد؟
ز آسمان کردیم نازل بر شما
آب و رویاندیم با آن باغها
هوش مصنوعی: از آسمان برای شما باران نازل کردیم و با آن باغ‌ها را رویاندیم.
بوستانهایی که صاحب بهجت است
تازه است و خرّمی را علت است
هوش مصنوعی: باغ‌هایی که با خوشحالی و شادابی مدیریت می‌شوند، همیشه سرسبز و شاداب هستند و این شادابی دلیل خاصی دارد.
می نباشد مر شما را تا که سخت
زآن برویانید دانه یا درخت
هوش مصنوعی: برای اینکه محصولی خوب و باکیفیت به دست آورید، باید ابتدا زحمت و تلاش زیادی بکشید. در غیر این صورت، نمی‌توانید به نتیجه دلخواه برسید.
نیستید اعنی شما قادر بر آن
که برویانید نبت از بوستان
هوش مصنوعی: شما توانایی این را ندارید که گل‌ها را از باغ بیرون بیاورید.
هست آیا با خدا دیگر خدای
کش مُمِد باشد به خلق ماسوای
هوش مصنوعی: آیا غیر از خداوند دیگری وجود دارد که بتواند به موجودات کمک کند و مورد نیاز آنها باشد؟
بلکه ایشانند قومی که عدول
کردهاند از راه عدل از بی اصول
هوش مصنوعی: آنها گروهی هستند که از مسیر انصاف خارج شده‌اند و به اصول پایبند نیستند.