گنجور

۵- آیات ۳۲ تا ۴۲

فَأَلْقیٰ عَصٰاهُ فَإِذٰا هِیَ ثُعْبٰانٌ مُبِینٌ (۳۲) وَ نَزَعَ یَدَهُ فَإِذٰا هِیَ بَیْضٰاءُ لِلنّٰاظِرِینَ (۳۳) قٰالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هٰذٰا لَسٰاحِرٌ عَلِیمٌ (۳۴) یُرِیدُ أَنْ یُخْرِجَکُمْ مِنْ أَرْضِکُمْ بِسِحْرِهِ فَمٰا ذٰا تَأْمُرُونَ (۳۵) قٰالُوا أَرْجِهْ وَ أَخٰاهُ وَ اِبْعَثْ فِی اَلْمَدٰائِنِ حٰاشِرِینَ (۳۶) یَأْتُوکَ بِکُلِّ سَحّٰارٍ عَلِیمٍ (۳۷) فَجُمِعَ اَلسَّحَرَةُ لِمِیقٰاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ (۳۸) وَ قِیلَ لِلنّٰاسِ هَلْ أَنْتُمْ مُجْتَمِعُونَ (۳۹) لَعَلَّنٰا نَتَّبِعُ اَلسَّحَرَةَ إِنْ کٰانُوا هُمُ اَلْغٰالِبِینَ (۴۰) فَلَمّٰا جٰاءَ اَلسَّحَرَةُ قٰالُوا لِفِرْعَوْنَ أَ إِنَّ لَنٰا لَأَجْراً إِنْ کُنّٰا نَحْنُ اَلْغٰالِبِینَ (۴۱) قٰالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ إِذاً لَمِنَ اَلْمُقَرَّبِینَ (۴۲)

پس انداخت عصایش را پس آن‌گاه آن بود اژدهایی آشکار (۳۲) و برآورد دستش را پس آن‌گاه آن نمود سفید نورانی مر نگاه‌کنندگان را (۳۳) گفت مر آن جماعت را که بودند پیرامونش بدرستی که این هر آینه ساحریست دانا (۳۴) می‌خواهد که بیرون کند شما را از زمینتان بسحرش پس چه می‌فرمائید (۳۵) گفتند باز دارید او را و برادرش را و بفرست در شهرها جمع‌آورندگان را (۳۶) که بیارند ترا هر ساحری دانا (۳۷) پس جمع کرده شدند ساحران برای وعده‌گاه روزی معلوم (۳۸) و گفته شد مر مردمان را که آیا شما هستید اجتماع‌کنندگان (۳۹) باشد که ما پیروی کنیم ساحران را اگر باشند ایشان غالبان (۴۰) پس چون آمدند ساحران گفتند مر فرعون را که آیا بدرستی که باشد مر ما را مزدی اگر باشیم ما غالبان (۴۱) گفت آری و بدرستی که شمائید آن‌گاه هر آینه از نزدیکان (۴۲)

« در بیان انداختن موسی علیه السلام عصا را و اژدها شدن آن »
پس بیفکند او عصا را ز اختیار
در زمان شد اژدهایی آشکار
پس بترسید از ظهور آن مهم
حاضران گشتند در دم منهزم
روی بر فرعون آورد اژدها
تا برد او را فرو در خود به جا
گفت ای موسی بگیرش پس گرفت
شد عصا باز او به دستش بی شگفت
گفت داری هیچ دیگر آیتی
دست خود را پس در آورد آن فتی
بود دست او درخشنده و سفید
ناظران دیدند آن را پس پدید
گفت با اشراف که دورش بُدند
ساحری داناست این مرد از پسند
خواهد از سحری که دارد در فنون
مر شما را زین زمین سازد برون
پس چه فرمایید اندر کار او
مشورت را تا کنیم آن را نکو
این دلیل است آنکه فرعون از نخست
عاجز از موسی شد ار فهمی درست
زآنکه آمد از ربوبیّت به زیر
مشورت با بندگان را شد مشیر
وآنکه گفت از مُلکمان خواهند هان
تا برون سازند این جادوگران
کرد استشعار ز استیلای او
بر زمین مصر اندر گفتگو
هم ز موسی کرد مر تنفیرشان
تا به او ایمان نیارند از نشان
گفت از سحری که این مجنون کند
از مکان و ملکتان بیرون کند
پس بگفتند امر این دو مرد را
کن به تأخیر از پی حیلت رها
هم برانگیز از پی جمع آوری
کآورند از ملک هست ار ساحری
کن روان مردان که تا حاضر کنند
ساحران را که به جادو ذی فنند
ساحران گشتند پس در مصر جمع
روز معلومی که او را بود طمع
مردمان را گفته شد کآیا شما
مجتمع گردید از بهر نما
پیروی شاید کنیم از ساحران
غالب ار گردند اندر امتحان
پس چو بر وی آمدند آن ساحران
می بگفتند این به فرعون گران
هیچمان آیا بود مزدی ز تو
غالب ار باشیم ما خود بر عدو
گفت آری مر شما را اجرهاست
بل ز نزدیکان شمایید این بجاست
۴- آیات ۲۴ تا ۳۱: قٰالَ رَبُّ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ مٰا بَیْنَهُمَا إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ (۲۴) قٰالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَ لاٰ تَسْتَمِعُونَ (۲۵) قٰالَ رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبٰائِکُمُ اَلْأَوَّلِینَ (۲۶) قٰالَ إِنَّ رَسُولَکُمُ اَلَّذِی أُرْسِلَ إِلَیْکُمْ لَمَجْنُونٌ (۲۷) قٰالَ رَبُّ اَلْمَشْرِقِ وَ اَلْمَغْرِبِ وَ مٰا بَیْنَهُمٰا إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ (۲۸) قٰالَ لَئِنِ اِتَّخَذْتَ إِلٰهَاً غَیْرِی لَأَجْعَلَنَّکَ مِنَ اَلْمَسْجُونِینَ (۲۹) قٰالَ أَ وَ لَوْ جِئْتُکَ بِشَیْ‌ءٍ مُبِینٍ (۳۰) قٰالَ فَأْتِ بِهِ إِنْ کُنْتَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۳۱)۶- آیات ۴۳ تا ۵۱: قٰالَ لَهُمْ مُوسیٰ أَلْقُوا مٰا أَنْتُمْ مُلْقُونَ (۴۳) فَأَلْقَوْا حِبٰالَهُمْ وَ عِصِیَّهُمْ وَ قٰالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنّٰا لَنَحْنُ اَلْغٰالِبُونَ (۴۴) فَأَلْقیٰ مُوسیٰ عَصٰاهُ فَإِذٰا هِیَ تَلْقَفُ مٰا یَأْفِکُونَ (۴۵) فَأُلْقِیَ اَلسَّحَرَةُ سٰاجِدِینَ (۴۶) قٰالُوا آمَنّٰا بِرَبِّ اَلْعٰالَمِینَ (۴۷) رَبِّ مُوسیٰ وَ هٰارُونَ (۴۸) قٰالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکُمْ إِنَّهُ لَکَبِیرُکُمُ اَلَّذِی عَلَّمَکُمُ اَلسِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ لَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلاٰفٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ أَجْمَعِینَ (۴۹) قٰالُوا لاٰ ضَیْرَ إِنّٰا إِلیٰ رَبِّنٰا مُنْقَلِبُونَ (۵۰) إِنّٰا نَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ لَنٰا رَبُّنٰا خَطٰایٰانٰا أَنْ کُنّٰا أَوَّلَ اَلْمُؤْمِنِینَ (۵۱)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فَأَلْقیٰ عَصٰاهُ فَإِذٰا هِیَ ثُعْبٰانٌ مُبِینٌ (۳۲) وَ نَزَعَ یَدَهُ فَإِذٰا هِیَ بَیْضٰاءُ لِلنّٰاظِرِینَ (۳۳) قٰالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هٰذٰا لَسٰاحِرٌ عَلِیمٌ (۳۴) یُرِیدُ أَنْ یُخْرِجَکُمْ مِنْ أَرْضِکُمْ بِسِحْرِهِ فَمٰا ذٰا تَأْمُرُونَ (۳۵) قٰالُوا أَرْجِهْ وَ أَخٰاهُ وَ اِبْعَثْ فِی اَلْمَدٰائِنِ حٰاشِرِینَ (۳۶) یَأْتُوکَ بِکُلِّ سَحّٰارٍ عَلِیمٍ (۳۷) فَجُمِعَ اَلسَّحَرَةُ لِمِیقٰاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ (۳۸) وَ قِیلَ لِلنّٰاسِ هَلْ أَنْتُمْ مُجْتَمِعُونَ (۳۹) لَعَلَّنٰا نَتَّبِعُ اَلسَّحَرَةَ إِنْ کٰانُوا هُمُ اَلْغٰالِبِینَ (۴۰) فَلَمّٰا جٰاءَ اَلسَّحَرَةُ قٰالُوا لِفِرْعَوْنَ أَ إِنَّ لَنٰا لَأَجْراً إِنْ کُنّٰا نَحْنُ اَلْغٰالِبِینَ (۴۱) قٰالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ إِذاً لَمِنَ اَلْمُقَرَّبِینَ (۴۲)
هوش مصنوعی: موسی عصای خود را به زمین انداخت و ناگهان آن به یک اژدهای بزرگ تبدیل شد. سپس دست خود را برداشت و دستش درخشان و سفید شد. او به اطرافیانش گفت: این شخص یک جادوگر ماهر است که می‌خواهد شما را با جادوگری‌اش از سرزمینتان بیرون کند. حال شما چه دستوری می‌دهید؟ آنها پاسخ دادند: او و برادرش را به تأخیر بیانداز و در شهرها جادوگران ماهر جمع‌آوری کن. آنها خواهند آمد و با همه جادوگران زبده به تو خواهند پیوست. جادوگران برای روز مشخصی گرد هم آمدند و به مردم گفته شد که آیا شما جمع می‌شوید؟ شاید ما بتوانیم جادوگران را دنبال کنیم اگر آنها غالب شوند. وقتی جادوگران آمدند، از فرعون پرسیدند: آیا اگر ما غالب شویم، پاداشی خواهیم داشت؟ او پاسخ داد: بله، و شما در آن صورت از نزدیکان خواهید بود.
پس انداخت عصایش را پس آن‌گاه آن بود اژدهایی آشکار (۳۲) و برآورد دستش را پس آن‌گاه آن نمود سفید نورانی مر نگاه‌کنندگان را (۳۳) گفت مر آن جماعت را که بودند پیرامونش بدرستی که این هر آینه ساحریست دانا (۳۴) می‌خواهد که بیرون کند شما را از زمینتان بسحرش پس چه می‌فرمائید (۳۵) گفتند باز دارید او را و برادرش را و بفرست در شهرها جمع‌آورندگان را (۳۶) که بیارند ترا هر ساحری دانا (۳۷) پس جمع کرده شدند ساحران برای وعده‌گاه روزی معلوم (۳۸) و گفته شد مر مردمان را که آیا شما هستید اجتماع‌کنندگان (۳۹) باشد که ما پیروی کنیم ساحران را اگر باشند ایشان غالبان (۴۰) پس چون آمدند ساحران گفتند مر فرعون را که آیا بدرستی که باشد مر ما را مزدی اگر باشیم ما غالبان (۴۱) گفت آری و بدرستی که شمائید آن‌گاه هر آینه از نزدیکان (۴۲)
هوش مصنوعی: پس از اینکه عصای خود را به زمین انداخت، ناگهان اژدهایی نمایان شد و وقتی دستش را بلند کرد، نوری سفید و درخشان بر چهره ناظران تابید. به آن جمعیتی که دور او بودند گفت: «بدانید که او یک جادوگر ماهر است و می‌خواهد شما را با جادوی خود از سرزمینتان بیرون کند. نظر شما چیست؟» آنها پاسخ دادند: «او و برادرش را دستگیر کنید و به شهرها بفرستید تا جمع‌آورندگان را بیاورند که هر جادوگر ماهری را برایتان حاضر کنند.» بنابراین، جادوگران برای وعده‌ای مشخص جمع شدند و از مردم سوال کردند که آیا شما برای پیروی از جادوگران گرد هم آمده‌اید، اگر آنها پیروز شوند. وقتی جادوگران آمدند، به فرعون گفتند: «آیا اگر ما پیروز شویم، پاداشی به ما خواهید داد؟» او گفت: «بله، شما نزد من از نزدیکان خواهید بود.»
پس بیفکند او عصا را ز اختیار
در زمان شد اژدهایی آشکار
هوش مصنوعی: سپس او عصایش را در اختیار رها کرد و به یک اژدهای بزرگ نمایان تبدیل شد.
پس بترسید از ظهور آن مهم
حاضران گشتند در دم منهزم
هوش مصنوعی: بنابراین از ظهور آن واقعیت مهم بترسید که حاضران در لحظه‌ای دچار شکست شدند.
روی بر فرعون آورد اژدها
تا برد او را فرو در خود به جا
هوش مصنوعی: اژدهایی به سوی فرعون آمد و او را در خود فرو برد.
گفت ای موسی بگیرش پس گرفت
شد عصا باز او به دستش بی شگفت
هوش مصنوعی: خداوند به موسی گفت که عصا را بگیر و او هم عصا را در دستش گرفت و دوباره به همان شکل اولیه خود بازگشت.
گفت داری هیچ دیگر آیتی
دست خود را پس در آورد آن فتی
هوش مصنوعی: او گفت آیا علامت دیگری داری؟ سپس آن جوان دستش را بیرون آورد.
بود دست او درخشنده و سفید
ناظران دیدند آن را پس پدید
هوش مصنوعی: دست او روشن و سفید بود و ناظران آن را مشاهده کردند و بعد متوجه شدند.
گفت با اشراف که دورش بُدند
ساحری داناست این مرد از پسند
هوش مصنوعی: این مرد به اشراف گفت که او را دور کردند، زیرا می‌دانند که او ساحر ماهری است و از نظر آن‌ها پسندیده نیست.
خواهد از سحری که دارد در فنون
مر شما را زین زمین سازد برون
هوش مصنوعی: او می‌خواهد با قدرتی که در دست دارد، شما را از این زمین و دنیای مادی به سوی مقام‌های بلند و معنوی هدایت کند.
پس چه فرمایید اندر کار او
مشورت را تا کنیم آن را نکو
هوش مصنوعی: پس در مورد کار او مشورت کنید تا بتوانیم آن را به خوبی انجام دهیم.
این دلیل است آنکه فرعون از نخست
عاجز از موسی شد ار فهمی درست
هوش مصنوعی: این نشان می‌دهد که فرعون از همان ابتدا در برابر موسی شکست‌خورده بود، اگر به این موضوع به‌خوبی توجه کنیم.
زآنکه آمد از ربوبیّت به زیر
مشورت با بندگان را شد مشیر
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی خداوند به خاطر محبت و رحمت خود با بندگان در مشورت قرار می‌گیرد، در واقع نشان‌دهنده‌ی مقام و مسئولیت اوست. در این حالت، ارتباط او با بندگان در سطحی نزدیک‌تر و دوستانه‌تر است.
وآنکه گفت از مُلکمان خواهند هان
تا برون سازند این جادوگران
هوش مصنوعی: کسی که گفت از سرزمین ما می‌خواهند این جادوگران را بیرون کنند، هشدار داد.
کرد استشعار ز استیلای او
بر زمین مصر اندر گفتگو
هوش مصنوعی: در زمین مصر، او احساس سلطه و تسلط خود را به روشنی بیان می‌کند.
هم ز موسی کرد مر تنفیرشان
تا به او ایمان نیارند از نشان
هوش مصنوعی: به دلیل رفتارهای موسی، آنها از او بیزار شدند تا جایی که نتوانستند به او ایمان بیاورند و نشانه‌هایش را نادیده گرفتند.
گفت از سحری که این مجنون کند
از مکان و ملکتان بیرون کند
هوش مصنوعی: او گفت که سحرگاه، این مجنون می‌تواند شما را از سرزمین و حکومت‌تان بیرون کند.
پس بگفتند امر این دو مرد را
کن به تأخیر از پی حیلت رها
هوش مصنوعی: پس گفتند که دستور کار این دو مرد را به تأخیر بیندازید تا از روش‌های حیله‌ای خود رها شوند.
هم برانگیز از پی جمع آوری
کآورند از ملک هست ار ساحری
هوش مصنوعی: بیابان تا آسمان را پر از نعمت کن، چون از این سرزمین جادوگری می‌آید که همه چیز را از عالم غیب به اینجا می‌آورد.
کن روان مردان که تا حاضر کنند
ساحران را که به جادو ذی فنند
هوش مصنوعی: مردان را به حرکت درآورید تا جادوگرانی را که با سحر و جادو مهارت دارند، حاضر کنند.
ساحران گشتند پس در مصر جمع
روز معلومی که او را بود طمع
هوش مصنوعی: ساحران در مصر جمع شدند تا در روز مشخصی که انتظارش را داشتند، آماده شوند.
مردمان را گفته شد کآیا شما
مجتمع گردید از بهر نما
هوش مصنوعی: مردم به یکدیگر گفته‌اند که آیا برای نمایش و نمایش خود جمع شده‌اید؟
پیروی شاید کنیم از ساحران
غالب ار گردند اندر امتحان
هوش مصنوعی: شاید ما هم تحت تأثیر جادوگران قرار بگیریم اگر در شرایط آزمون قرار بگیرند.
پس چو بر وی آمدند آن ساحران
می بگفتند این به فرعون گران
هوش مصنوعی: وقتی آن جادوگران نزد فرعون آمدند، به او گفتند که این کار برای او بسیار سنگین و دشوار است.
هیچمان آیا بود مزدی ز تو
غالب ار باشیم ما خود بر عدو
هوش مصنوعی: آیا ما برای تو پاداشی داریم، اگر بر دشمن خود غالب شویم؟
گفت آری مر شما را اجرهاست
بل ز نزدیکان شمایید این بجاست
هوش مصنوعی: او گفت: بله، شما پاداش‌هایی دارید، اما این موضوع به خاطر نزدیکی شما به من است که این اتفاق می‌افتد.