گنجور

۱۲- آیات ۶۵ تا ۷۰

وَ اَلَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اِصْرِفْ عَنّٰا عَذٰابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذٰابَهٰا کٰانَ غَرٰاماً (۶۵) إِنَّهٰا سٰاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقٰاماً (۶۶) وَ اَلَّذِینَ إِذٰا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کٰانَ بَیْنَ ذٰلِکَ قَوٰاماً (۶۷) وَ اَلَّذِینَ لاٰ یَدْعُونَ مَعَ اَللّٰهِ إِلٰهاً آخَرَ وَ لاٰ یَقْتُلُونَ اَلنَّفْسَ اَلَّتِی حَرَّمَ اَللّٰهُ إِلاّٰ بِالْحَقِّ وَ لاٰ یَزْنُونَ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذٰلِکَ یَلْقَ أَثٰاماً (۶۸) یُضٰاعَفْ لَهُ اَلْعَذٰابُ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهٰاناً (۶۹) إِلاّٰ مَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صٰالِحاً فَأُوْلٰئِکَ یُبَدِّلُ اَللّٰهُ سَیِّئٰاتِهِمْ حَسَنٰاتٍ وَ کٰانَ اَللّٰهُ غَفُوراً رَحِیماً (۷۰)

و آنان که می‌گویند پروردگار ما بگردان از ما عذاب دوزخ را بدرستی که عذابش باشد لازم (۶۵) بدرستی که آن بد است از راه قرارگاه و مقام (۶۶) و آنان که چون انفاق کنند اسراف ننمایند و تنگ نگیرند و باشد میان آن اعتدالی (۶۷) و آنان که نمی‌خوانند با خدا الهی دیگر را و نمی‌کشند تنی را که حرام گردانید خدا مگر بحق و زنا نمی‌کنند و کسی که می‌کند آن را می‌یابد عقوبت را (۶۸) مضاعف می‌کند مر او را در عذاب روز قیامت و جاوید می‌باشید در آن خوار (۶۹) مگر آنکه بازگشت نمود و گروید و کردگار شایسته را پس آنها را بدل می‌کند خدا بدیهاشان را بخوبیها و باشد خدا آمرزندۀ مهربان (۷۰)

وآن کسان که می بگویند ای خدا
رنج دوزخ را بگردان تو ز ما
زآنکه دوزخ مر عذابش دائم است
مستقری بُد مقامی زشت و پست
وآن کسان که وقت انفاق از درنگ
نه کنند اسراف و نه گیرند تنگ
ایستاده باشد آن انفاقشان
بین تقصیر و هم اسراف از نشان
وآن کسان که می نخوانند از اثر
با خدای خود خدایان دگر
نه کُشند آن نفس را کز حق حرام
قتل او شد جز به حق در انتقام
نه کنند ایشان زناء ور کس کند
آنچه شد ذکر از جزاء بر وی رسد
باشدش در حشر دو چندان عذاب
جاودان در خواری و رنج و عِقاب
جز که آرد بازگشت و بگرود
کارها شایسته و نیکو کند
آن گُره را پس خدا سازد بَدل
مر بدی هاشان به نیکی در عمل
کوست آمرزنده و بس مهربان
بخشد از رحمت گناه بندگان
۱۱- آیات ۵۶ تا ۶۴: وَ مٰا أَرْسَلْنٰاکَ إِلاّٰ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً (۵۶) قُلْ مٰا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاّٰ مَنْ شٰاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلیٰ رَبِّهِ سَبِیلاً (۵۷) وَ تَوَکَّلْ عَلَی اَلْحَیِّ اَلَّذِی لاٰ یَمُوتُ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَ کَفیٰ بِهِ بِذُنُوبِ عِبٰادِهِ خَبِیراً (۵۸) اَلَّذِی خَلَقَ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضَ وَ مٰا بَیْنَهُمٰا فِی سِتَّةِ أَیّٰامٍ ثُمَّ اِسْتَویٰ عَلَی اَلْعَرْشِ اَلرَّحْمٰنُ فَسْئَلْ بِهِ خَبِیراً (۵۹) وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اُسْجُدُوا لِلرَّحْمٰنِ قٰالُوا وَ مَا اَلرَّحْمٰنُ أَ نَسْجُدُ لِمٰا تَأْمُرُنٰا وَ زٰادَهُمْ نُفُوراً (۶۰) تَبٰارَکَ اَلَّذِی جَعَلَ فِی اَلسَّمٰاءِ بُرُوجاً وَ جَعَلَ فِیهٰا سِرٰاجاً وَ قَمَراً مُنِیراً (۶۱) وَ هُوَ اَلَّذِی جَعَلَ اَللَّیْلَ وَ اَلنَّهٰارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرٰادَ أَنْ یَذَّکَّرَ أَوْ أَرٰادَ شُکُوراً (۶۲) وَ عِبٰادُ اَلرَّحْمٰنِ اَلَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی اَلْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذٰا خٰاطَبَهُمُ اَلْجٰاهِلُونَ قٰالُوا سَلاٰماً (۶۳) وَ اَلَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیٰاماً (۶۴)۱۳- ایات ۷۱ تا ۷۷: وَ مَنْ تٰابَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً فَإِنَّهُ یَتُوبُ إِلَی اَللّٰهِ مَتٰاباً (۷۱) وَ اَلَّذِینَ لاٰ یَشْهَدُونَ اَلزُّورَ وَ إِذٰا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرٰاماً (۷۲) وَ اَلَّذِینَ إِذٰا ذُکِّرُوا بِآیٰاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوا عَلَیْهٰا صُمًّا وَ عُمْیٰاناً (۷۳) وَ اَلَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنٰا هَبْ لَنٰا مِنْ أَزْوٰاجِنٰا وَ ذُرِّیّٰاتِنٰا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اِجْعَلْنٰا لِلْمُتَّقِینَ إِمٰاماً (۷۴) أُوْلٰئِکَ یُجْزَوْنَ اَلْغُرْفَةَ بِمٰا صَبَرُوا وَ یُلَقَّوْنَ فِیهٰا تَحِیَّةً وَ سَلاٰماً (۷۵) خٰالِدِینَ فِیهٰا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقٰاماً (۷۶) قُلْ مٰا یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لاٰ دُعٰاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزٰاماً (۷۷)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ اَلَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اِصْرِفْ عَنّٰا عَذٰابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذٰابَهٰا کٰانَ غَرٰاماً (۶۵) إِنَّهٰا سٰاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقٰاماً (۶۶) وَ اَلَّذِینَ إِذٰا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کٰانَ بَیْنَ ذٰلِکَ قَوٰاماً (۶۷) وَ اَلَّذِینَ لاٰ یَدْعُونَ مَعَ اَللّٰهِ إِلٰهاً آخَرَ وَ لاٰ یَقْتُلُونَ اَلنَّفْسَ اَلَّتِی حَرَّمَ اَللّٰهُ إِلاّٰ بِالْحَقِّ وَ لاٰ یَزْنُونَ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذٰلِکَ یَلْقَ أَثٰاماً (۶۸) یُضٰاعَفْ لَهُ اَلْعَذٰابُ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهٰاناً (۶۹) إِلاّٰ مَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صٰالِحاً فَأُوْلٰئِکَ یُبَدِّلُ اَللّٰهُ سَیِّئٰاتِهِمْ حَسَنٰاتٍ وَ کٰانَ اَللّٰهُ غَفُوراً رَحِیماً (۷۰)
هوش مصنوعی: افرادی که می‌گویند: «پروردگارا، عذاب جهنم را از ما دور کن که حقیقتاً عذاب آن بسیار دردناک است و بد جایگاهی است» (آیه ۶۵ و ۶۶). و کسانی که هنگام خرج کردن، نه اسراف می‌کنند و نه تنگ‌نظری، بلکه در بین این دو حالت، میانه‌رو هستند (آیه ۶۷). آنها همچنین کسانی هستند که با خدا، معبودی دیگر نمی‌خوانند و نفسی را که خداوند حرام کرده، جز به حق نمی‌کشند و زنا نمی‌کنند. هر کس چنین کند، عذاب سنگینی خواهد داشت (آیه ۶۸). عذاب او در روز قیامت دو برابر خواهد شد و در آن حال خوار و ذلیل خواهد ماند (آیه ۶۹). مگر آنکه کسی توبه کند، ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد که در این صورت خداوند گناهان آنها را به نیکی تبدیل می‌کند و خداوند همواره بخشنده و مهربان است (آیه ۷۰).
و آنان که می‌گویند پروردگار ما بگردان از ما عذاب دوزخ را بدرستی که عذابش باشد لازم (۶۵) بدرستی که آن بد است از راه قرارگاه و مقام (۶۶) و آنان که چون انفاق کنند اسراف ننمایند و تنگ نگیرند و باشد میان آن اعتدالی (۶۷) و آنان که نمی‌خوانند با خدا الهی دیگر را و نمی‌کشند تنی را که حرام گردانید خدا مگر بحق و زنا نمی‌کنند و کسی که می‌کند آن را می‌یابد عقوبت را (۶۸) مضاعف می‌کند مر او را در عذاب روز قیامت و جاوید می‌باشید در آن خوار (۶۹) مگر آنکه بازگشت نمود و گروید و کردگار شایسته را پس آنها را بدل می‌کند خدا بدیهاشان را بخوبیها و باشد خدا آمرزندۀ مهربان (۷۰)
هوش مصنوعی: افرادی که می‌گویند: پروردگارا، از ما عذاب دوزخ را دور کن، زیرا عذابش حتمی است و بسیار بد است، به مقام و جایگاه اشاره می‌کنند. آن‌ها کسانی هستند که وقتی انفاق می‌کنند، نه زیاده‌روی می‌کنند و نه اسراف، بلکه با اعتدالی رفتار می‌کنند. همچنین، این افراد به غیر از خدا، معبودی را نمی‌پرستند و جان هیچ‌کسی را که خدا آن را حرام کرده، به ناحق نمی‌گیرند و مرتکب زنا نمی‌شوند. هر کسی که به این گناه آلوده شود، عذاب او را دوچندان می‌کند و در روز قیامت در عذاب دائمی خواهد بود، مگر اینکه به سوی خدا بازگردد، ایمان بیاورد و اعمال شایسته انجام دهد. در این صورت، خداوند بدی‌های آن‌ها را به خوبی تبدیل می‌کند و خداوند بخشاینده و مهربان است.
وآن کسان که می بگویند ای خدا
رنج دوزخ را بگردان تو ز ما
هوش مصنوعی: کسانی که از خدا درخواست می‌کنند که عذاب دوزخ را از آنها دور کند.
زآنکه دوزخ مر عذابش دائم است
مستقری بُد مقامی زشت و پست
هوش مصنوعی: جهنم همواره عذابی سخت و بی‌پایان دارد و محل زندگی در آن بسیار بد و افتضاح است.
وآن کسان که وقت انفاق از درنگ
نه کنند اسراف و نه گیرند تنگ
هوش مصنوعی: افرادی که در هنگام پرداخت مال و کمک به دیگران hesitate نمی‌کنند و نه بخاطر ترس از افزایش هزینه‌ها، صرفه‌جویی می‌کنند و نه در خرج کردن زیاده‌روی می‌کنند.
ایستاده باشد آن انفاقشان
بین تقصیر و هم اسراف از نشان
هوش مصنوعی: شاید در اینجا می‌خواهد بگوید که کار خوب و نیکی که انجام می‌دهند باید در حد اعتدال باشد و نه به گونه‌ای که از حد و اندازه خارج شده یا بیهوده باشد. به عبارتی دیگر، آنها باید در بخشش و نیکی کردن دقت کنند تا نه کم کاری کنند و نه زیاده‌روی.
وآن کسان که می نخوانند از اثر
با خدای خود خدایان دگر
هوش مصنوعی: کسانی که از حقایق آسمانی بی‌خبرند و به خداوند خود ایمان ندارند، به قدرت‌های دیگر وابسته می‌شوند.
نه کُشند آن نفس را کز حق حرام
قتل او شد جز به حق در انتقام
هوش مصنوعی: هرگز نمی‌توان آن نفسی را که حق آن را به‌عنوان کشته‌ شده قلمداد کرده، به جز در راه انتقام و به حق، کشت.
نه کنند ایشان زناء ور کس کند
آنچه شد ذکر از جزاء بر وی رسد
هوش مصنوعی: این گفته بیان می‌کند که اگر افرادی مرتکب کارهای نادرست و گناه شوند، عواقب آن گریبان‌گیرشان خواهد شد، و اگر کسی نیز مرتکب چنین اعمالی شود، مجازاتش به او خواهد رسید.
باشدش در حشر دو چندان عذاب
جاودان در خواری و رنج و عِقاب
هوش مصنوعی: در روز قیامت، او عذاب سخت‌تری خواهد داشت و در ذلت و رنج مستمر و مجازات قرار می‌گیرد.
جز که آرد بازگشت و بگرود
کارها شایسته و نیکو کند
هوش مصنوعی: تنها چیزی که مهم است این است که انسان به راه خود بازگردد و کارهای نیک و شایسته را انجام دهد.
آن گُره را پس خدا سازد بَدل
مر بدی هاشان به نیکی در عمل
هوش مصنوعی: خدای قادر می‌تواند مشکلات و گره‌های زندگی را برطرف کند و بدی‌های افراد را به خوبی‌هایشان تبدیل کند.
کوست آمرزنده و بس مهربان
بخشد از رحمت گناه بندگان
هوش مصنوعی: اوست بخشنده و بسیار مهربان که از رحمتش گناهان بندگان را می‌بخشد.