گنجور

۱۳- ایات ۷۱ تا ۷۷

وَ مَنْ تٰابَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً فَإِنَّهُ یَتُوبُ إِلَی اَللّٰهِ مَتٰاباً (۷۱) وَ اَلَّذِینَ لاٰ یَشْهَدُونَ اَلزُّورَ وَ إِذٰا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرٰاماً (۷۲) وَ اَلَّذِینَ إِذٰا ذُکِّرُوا بِآیٰاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوا عَلَیْهٰا صُمًّا وَ عُمْیٰاناً (۷۳) وَ اَلَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنٰا هَبْ لَنٰا مِنْ أَزْوٰاجِنٰا وَ ذُرِّیّٰاتِنٰا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اِجْعَلْنٰا لِلْمُتَّقِینَ إِمٰاماً (۷۴) أُوْلٰئِکَ یُجْزَوْنَ اَلْغُرْفَةَ بِمٰا صَبَرُوا وَ یُلَقَّوْنَ فِیهٰا تَحِیَّةً وَ سَلاٰماً (۷۵) خٰالِدِینَ فِیهٰا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقٰاماً (۷۶) قُلْ مٰا یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لاٰ دُعٰاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزٰاماً (۷۷)

و آنکه توبه نمود و کرد کار نیکی پس بدرستی که او بازگشت می‌نماید بسوی خدا بازگشتنی (۷۱) و آنان که حاضر نمی‌شوند باطل را و چون بگذارند بلغو بگذرند کریمان (۷۲) و آنان که چون پند داده شوند بآیتهای پروردگارشان بر وی نیفتند بر آنها کران و کوران (۷۳) و آنان که می‌گویند پروردگار ما ببخش ما را از جفتهامان و فرزندانمان آسایش چشمها و بگردان ما را برای پرهیزگاران پیشوا (۷۴) آنها جزا داده می‌شوند درجه بلند بسبب آنچه صبر کردند و رسانیده می‌شوند در آن دعای خیر و سلام را (۷۵) جاودانیان در آن خوبست از راه آرامگاه و مقام (۷۶) بگو چه کند و چه وزن و قدر نهد شما را پروردگارم اگر نباشد دعای شما پس بتحقیق تکذیب کردید پس بزودی می‌شود لازم (۷۷)

وآنکه توبه کرد و شد بستوده کار
پس بگردد باز سوی کردگار
بازگشتی باشدش بس نکو
بر جزای توبه ای کآورد او
وآن کسان که بر گواهیِ دروغ
حاضر ایشان می نکردند از فروغ
چونکه بر لغو آن جماعت بگذرند
حاصل از مرّوا کراما می‌برند
بگذرند اعنی بدان سان که کریم
بگذرد بر جمع ارذال لئیم
وآن کسان که یاد کرده چون شوند
مر به آیتهای رب از روی پند
لم یخرونی فتند اعنی برو
همچو کوران و کران در جستجو
وآنکه می گویند ای پروردگار
از زنان ما را ببخش اولاد و یار
تا بوند آن روشنیِ چشم ما
سازمان بر متقین هم پیشوا
آن گُره پاداش داده می شوند
غرفه را از صبر چون آن سو روند
یعنی از پاداش صبر اندر سرشت
غرفه ها یابند عالی در بهشت
هم عطاء داده شوند ایشان تمام
سوی جنّت بر تحیّت بر سلام
جاودانند اندر آن نیکو غُرَف
از مقرّ و از مقام اندر شرف
گو نهد ربّم چه وزنی بر شما
گر نباشد طاعتِ او یا دعا
یعنی ار او را بنپرستید باز
نیست قدری هیچتان در امتیاز
پس شما کردید تکذیب از گزند
بر شما کردیم آنچه از دین پسند
زود پس باشد که گردد در جزا
آن ملازم یا که لازم بر شما

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ مَنْ تٰابَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً فَإِنَّهُ یَتُوبُ إِلَی اَللّٰهِ مَتٰاباً (۷۱) وَ اَلَّذِینَ لاٰ یَشْهَدُونَ اَلزُّورَ وَ إِذٰا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرٰاماً (۷۲) وَ اَلَّذِینَ إِذٰا ذُکِّرُوا بِآیٰاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوا عَلَیْهٰا صُمًّا وَ عُمْیٰاناً (۷۳) وَ اَلَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنٰا هَبْ لَنٰا مِنْ أَزْوٰاجِنٰا وَ ذُرِّیّٰاتِنٰا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اِجْعَلْنٰا لِلْمُتَّقِینَ إِمٰاماً (۷۴) أُوْلٰئِکَ یُجْزَوْنَ اَلْغُرْفَةَ بِمٰا صَبَرُوا وَ یُلَقَّوْنَ فِیهٰا تَحِیَّةً وَ سَلاٰماً (۷۵) خٰالِدِینَ فِیهٰا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقٰاماً (۷۶) قُلْ مٰا یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لاٰ دُعٰاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزٰاماً (۷۷)
هوش مصنوعی: هر کسی که توبه کند و کارهای نیک انجام دهد، به طور یقین به سوی خدا بازمی‌گردد. کسانی که گواهی دروغ نمی‌دهند و وقتی از کنار لغو و بی‌خود می‌گذرند، با احترام عبور می‌کنند. آنهایی که وقتی آیات پروردگارشان برایشان یادآوری می‌شود، چونان کر و کور نمی‌افتند. افرادی که می‌گویند: «پروردگارا! به ما از همسران و فرزندان‌مان، آرامش چشم عطا کن و ما را پیشوای پرهیزکاران قرار ده.» آنان پاداشی خواهند گرفت که در آنجا به خاطر صبرشان، در یک مکان عالی خواهند بود و در آن‌جا به آنها سلام و تحیتی ارزانی می‌شود. در آن مکان جاودانه خواهند ماند و این مکان، بهترین جایگاه و ماندگاری است. به آنها بگو: «پروردگارم به شما اهمیتی نمی‌دهد، اگر دعا شما نبود، زیرا شما خودتان کاذب بودید و به زودی عذابِ عدم ایمان برای شما خواهد بود.»
و آنکه توبه نمود و کرد کار نیکی پس بدرستی که او بازگشت می‌نماید بسوی خدا بازگشتنی (۷۱) و آنان که حاضر نمی‌شوند باطل را و چون بگذارند بلغو بگذرند کریمان (۷۲) و آنان که چون پند داده شوند بآیتهای پروردگارشان بر وی نیفتند بر آنها کران و کوران (۷۳) و آنان که می‌گویند پروردگار ما ببخش ما را از جفتهامان و فرزندانمان آسایش چشمها و بگردان ما را برای پرهیزگاران پیشوا (۷۴) آنها جزا داده می‌شوند درجه بلند بسبب آنچه صبر کردند و رسانیده می‌شوند در آن دعای خیر و سلام را (۷۵) جاودانیان در آن خوبست از راه آرامگاه و مقام (۷۶) بگو چه کند و چه وزن و قدر نهد شما را پروردگارم اگر نباشد دعای شما پس بتحقیق تکذیب کردید پس بزودی می‌شود لازم (۷۷)
هوش مصنوعی: کسی که توبه می‌کند و کار نیکی انجام می‌دهد، به راستی به سوی خدا بازمی‌گردد. کسانی که به باطل پاسخ نمی‌دهند و از نادانی و بیهوده‌گویی عبور می‌کنند، انسان‌های بزرگ‌نفس و با شخصیت هستند. وقتی به آنها نصیحت می‌شود و آیات پروردگارشان را می‌شنوند، متوجه‌اش نمی‌شوند و نمی‌پذیرند، به همین دلیل چشم و گوششان بسته می‌شود. آنهایی که می‌گویند پروردگارا، ما را از همسران و فرزندانمان مایه آرامش چشم قرار ده و ما را پیشوای پرهیزگاران قرار ده، به سبب صبرشان پاداش بزرگی دریافت می‌کنند و در اینجا دعای خیر و سلام بر آنها نازل می‌شود. آنان در جاودانگی و آرامش مقام خوبی خواهند داشت. بپرسید که چیست و چه اندازه‌ای برای شما در نظر می‌گیرد پروردگارم، اگر دعای شما وجود نداشته باشد، پس واقعاً شما به او دروغ می‌زنید و به زودی عواقب آن روشن خواهد شد.
وآنکه توبه کرد و شد بستوده کار
پس بگردد باز سوی کردگار
هوش مصنوعی: کسی که به درستی توبه کرده و کار نیکو از او سر می‌زند، باید دوباره به سوی پروردگارش بازگردد.
بازگشتی باشدش بس نکو
بر جزای توبه ای کآورد او
هوش مصنوعی: بازگشت او به سوی حق و بخشش، بسیار خوب است، زیرا نشانه‌ای از توبه‌اش است.
وآن کسان که بر گواهیِ دروغ
حاضر ایشان می نکردند از فروغ
هوش مصنوعی: کسانی که به شهادت دروغ تن نمی‌دادند، از نور و روشنایی برخوردار بودند.
چونکه بر لغو آن جماعت بگذرند
حاصل از مرّوا کراما می‌برند
هوش مصنوعی: زمانی که آن گروه از بیهودگی عبور کنند، دستاوردی از نیکوکاران به دست می‌آورند.
بگذرند اعنی بدان سان که کریم
بگذرد بر جمع ارذال لئیم
هوش مصنوعی: یعنی بگذارید امور طوری پیش برود که مانند رفت و آمد یک انسان بزرگوار باشد که با مهربانی و بزرگی به جمع افراد پست و کم‌مقدار توجه می‌کند.
وآن کسان که یاد کرده چون شوند
مر به آیتهای رب از روی پند
هوش مصنوعی: کسانی که به یاد خداوند می‌افتند و آیات او را می‌نگرند، از روی عبرت و پند می‌کنند.
لم یخرونی فتند اعنی برو
همچو کوران و کران در جستجو
هوش مصنوعی: من را به زمین نینداز، چون به سوی چیزی می‌روم، مانند کوران و کران در جستجوی آنچه نمی‌دانند.
وآنکه می گویند ای پروردگار
از زنان ما را ببخش اولاد و یار
هوش مصنوعی: و کسی که می‌گوید: ای پروردگار، فرزندان ما و همسران ما را ببخش.
تا بوند آن روشنیِ چشم ما
سازمان بر متقین هم پیشوا
هوش مصنوعی: تا زمانی که آن روشنی چشم ما وجود دارد، مسیر و رهبری بر مؤمنان نیز با نظم و ترتیب خواهد بود.
آن گُره پاداش داده می شوند
غرفه را از صبر چون آن سو روند
هوش مصنوعی: افراد صبور در آینده پاداش خود را دریافت می‌کنند و این نشان می‌دهد که صبر و استقامت در زندگی نتیجه خواهد داشت.
یعنی از پاداش صبر اندر سرشت
غرفه ها یابند عالی در بهشت
هوش مصنوعی: کسانی که در زندگی صبر و تحمل دارند، در آخرت پاداش بزرگی دریافت می‌کنند و در بهشت جایگاه‌های بلند و ارزشمندی خواهند داشت.
هم عطاء داده شوند ایشان تمام
سوی جنّت بر تحیّت بر سلام
هوش مصنوعی: همه آن‌ها با احترامی ویژه به سمت بهشت هدایت می‌شوند و مورد سلام و درود قرار می‌گیرند.
جاودانند اندر آن نیکو غُرَف
از مقرّ و از مقام اندر شرف
هوش مصنوعی: در آن مکان‌های زیبا و دلپذیر، افراد شایسته و محترم همیشه حضور دارند و جایگاه و مقام آنها همیشه ارزشمند است.
گو نهد ربّم چه وزنی بر شما
گر نباشد طاعتِ او یا دعا
هوش مصنوعی: باید ببینی که پروردگارت چه بار و مسئولیتی بر دوش شما می‌گذارد، اگر اطاعت او یا دعاهای شما وجود نداشته باشد، چه تفاوتی خواهد کرد؟
یعنی ار او را بنپرستید باز
نیست قدری هیچتان در امتیاز
هوش مصنوعی: این جمله بیان می‌کند که اگر کسی را پرستش کنید، در واقع فرصتی برای شما وجود نخواهد داشت که از دیگران متمایز شوید یا برتری پیدا کنید.
پس شما کردید تکذیب از گزند
بر شما کردیم آنچه از دین پسند
هوش مصنوعی: شما نادیده گرفتید و انکار کردید، بنابراین ما بر شما چیزی از دین نازل کردیم که مقبول و پسندیده بود.
زود پس باشد که گردد در جزا
آن ملازم یا که لازم بر شما
هوش مصنوعی: این شعر می‌گوید که ممکن است در آینده نزدیک، نتیجه و پاداش اعمال شما به شما برسد، حالا ممکن است این پاداش در قالب چیزی باشد که به آن وابسته‌اید یا از آن تاثیر پذیرفته‌اید.