گنجور

۲- آیات ۶ تا ۱۰

وَ اَلَّذِینَ یَرْمُونَ أَزْوٰاجَهُمْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُمْ شُهَدٰاءُ إِلاّٰ أَنْفُسُهُمْ فَشَهٰادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهٰادٰاتٍ بِاللّٰهِ إِنَّهُ لَمِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۶) وَ اَلْخٰامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اَللّٰهِ عَلَیْهِ إِنْ کٰانَ مِنَ اَلْکٰاذِبِینَ (۷) وَ یَدْرَؤُا عَنْهَا اَلْعَذٰابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهٰادٰاتٍ بِاللّٰهِ إِنَّهُ لَمِنَ اَلْکٰاذِبِینَ (۸) وَ اَلْخٰامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اَللّٰهِ عَلَیْهٰا إِنْ کٰانَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۹) وَ لَوْ لاٰ فَضْلُ اَللّٰهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اَللّٰهَ تَوّٰابٌ حَکِیمٌ (۱۰)

و آنان که نسبت زنا دهند بجفتهاشان و نباشد مر ایشان را شاهدان مگر خودهاشان پس گواهی یکیشان چهار گواهی بخداست که اوست هر آینه از راستگویان (۶) و بار پنجم که لعنت خدا بر او اگر باشد از دروغگویان (۷) و رفع کند از آن زن عذاب که گواهی دهد آن چهار گواهی بخدا که اوست هر آینه از دروغگویان (۸) و پنجمین آنکه خشم خدا بر آن زن اگر باشد آن مرد از راستگویان (۹) و اگر نبود فضل خدا بر شما و رحمت او و اینکه خدا توبه‌پذیر درست‌کردارست (۱۰)

وآن کسان که بر زنان خویشتن
رمی کردند آن جماعت برفتن
هم نباشد شاهدان از بهرشان
جز نفوس خود مر ایشان را در آن
پس دهد زآن یک گواهی چار بار
بهر صدق قول خود بر کردگار
اینکه اندر حقّ زن او راستگو است
لعن حق پنجم گواهی را بر اوست
یعنی از بعد از قسم بر صدق خویش
لعنت او بر خود کند از روی کیش
شاهد پنجم خود این بر لایق است
کو در آن دعوی همانا صادق است
اندر آن نسبت که بر زن داده او
نیست کاذب صادق است و راستگو
هم به دفع حکم حد از خویشتن
چار شاهد با الله آرد باز زن
چار بار اعنی خورد بر حق قسم
که بود آن مرد بر کذب و ستم
پنجم آنکه خشم حق باشد بر او
شوهر ار صادق بود در گفتگو
چون در این موقع گواهی سخت بود
بهر آسانی شد این حکم از حدود
علت تنزیل باشد مختلف
خاطر از تفصیل آن شد منصرف
گر نبُد فضل خدا و رحمتش
کوست توّاب حکیم از عزّتش
کرد کاذب را فضیحت در زمان
کارها می شد هویدا از نهان

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ اَلَّذِینَ یَرْمُونَ أَزْوٰاجَهُمْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُمْ شُهَدٰاءُ إِلاّٰ أَنْفُسُهُمْ فَشَهٰادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهٰادٰاتٍ بِاللّٰهِ إِنَّهُ لَمِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۶) وَ اَلْخٰامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اَللّٰهِ عَلَیْهِ إِنْ کٰانَ مِنَ اَلْکٰاذِبِینَ (۷) وَ یَدْرَؤُا عَنْهَا اَلْعَذٰابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهٰادٰاتٍ بِاللّٰهِ إِنَّهُ لَمِنَ اَلْکٰاذِبِینَ (۸) وَ اَلْخٰامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اَللّٰهِ عَلَیْهٰا إِنْ کٰانَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۹) وَ لَوْ لاٰ فَضْلُ اَللّٰهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اَللّٰهَ تَوّٰابٌ حَکِیمٌ (۱۰)
هوش مصنوعی: و آن کسانی که همسران خود را نسبت به خیانت متهم می‌کنند و برای این ادعای خود شاهدی جز خودشان ندارند، باید چهار بار با نام خدا شهادت دهند که او از راستگویان است. و بار پنجم این است که لعنت خدا بر او باشد اگر از دروغگویان باشد. و برای آن زن (همسر) که از خیانت متهم شده، این امکان وجود دارد که برای دفاع از خود چهار بار با نام خدا شهادت دهد که همسرش از دروغگویان است و بار پنجم این است که غضب خداوند بر او باشد اگر او از راستگویان باشد. و اگر لطف و رحمت خداوند بر شما نبود و او همواره توبه‌پذیر و حکیم است، وضعیت شما به این شکل نبود.
و آنان که نسبت زنا دهند بجفتهاشان و نباشد مر ایشان را شاهدان مگر خودهاشان پس گواهی یکیشان چهار گواهی بخداست که اوست هر آینه از راستگویان (۶) و بار پنجم که لعنت خدا بر او اگر باشد از دروغگویان (۷) و رفع کند از آن زن عذاب که گواهی دهد آن چهار گواهی بخدا که اوست هر آینه از دروغگویان (۸) و پنجمین آنکه خشم خدا بر آن زن اگر باشد آن مرد از راستگویان (۹) و اگر نبود فضل خدا بر شما و رحمت او و اینکه خدا توبه‌پذیر درست‌کردارست (۱۰)
هوش مصنوعی: کسانی که به یکدیگر نسبت زنا می‌دهند و شاهدانی جز خودشان ندارند، باید یکی از آن‌ها چهار بار به خدا سوگند یاد کند که او از راستگویان است. در بار پنجم، اگر دروغ بگوید، لعنت خدا بر اوست. اگر زنی در این موضوع شهادت دهد و چهار بار به خدا قسم بخورد که مرد از دروغگویان است، در این صورت عذاب از او برداشته می‌شود. همچنین اگر او در بار پنجم بگوید که خدا خشمش بر آن زن است، تنها در صورتی است که مرد راستگو باشد. اگر این شرایط نباشد، فضل و رحمت خدا شامل حال شماست و خدا توبه‌پذیر و درستکار است.
وآن کسان که بر زنان خویشتن
رمی کردند آن جماعت برفتن
هوش مصنوعی: کسانی که نسبت به زنان خود بی‌احترامی کردند، در نهایت از میان رفتند.
هم نباشد شاهدان از بهرشان
جز نفوس خود مر ایشان را در آن
هوش مصنوعی: اگر شاهدی برای آنها نباشد جز نفس خودشان، پس آنها را در آن حال چگونه خواهند شناخت؟
پس دهد زآن یک گواهی چار بار
بهر صدق قول خود بر کردگار
هوش مصنوعی: پس از آن، چهار بار به عنوان شاهد برای صدق و راستی قول خود نزد خداوند، گواهی می‌دهد.
اینکه اندر حقّ زن او راستگو است
لعن حق پنجم گواهی را بر اوست
هوش مصنوعی: حقوق زن در اینجا به درستی بیان شده است و به نوعی تأکید بر ضرورت احترام و توجه به حقوق او دارد. در واقع، در هر شرایطی باید به صداقت و حقیقت در مورد زن توجه شود و این مسئله به‌عنوان یک اصل مهم در نظر گرفته می‌شود.
یعنی از بعد از قسم بر صدق خویش
لعنت او بر خود کند از روی کیش
هوش مصنوعی: بعد از اینکه سوگند یاد کرد به راستگویی خود، او به خاطر اعتقاداتش، لعنتش را بر خودش می‌فرستد.
شاهد پنجم خود این بر لایق است
کو در آن دعوی همانا صادق است
هوش مصنوعی: این شاهد پنجم از همه سزاوارتر است، زیرا در این مسئله، کاملاً راستگو و صادق به نظر می‌رسد.
اندر آن نسبت که بر زن داده او
نیست کاذب صادق است و راستگو
هوش مصنوعی: در رابطه‌ای که او با زن دارد، هیچ دروغی نیست و او همواره راستگو و صادق است.
هم به دفع حکم حد از خویشتن
چار شاهد با الله آرد باز زن
هوش مصنوعی: انسان باید در برابر حکم و قانون، شاهدانی را با خود بیاورد تا از خود دفاع کند. اگر چهار شاهد را به درستی معرفی کند، می‌تواند از عواقب سخت و مجازات‌های سنگین در امان بماند.
چار بار اعنی خورد بر حق قسم
که بود آن مرد بر کذب و ستم
هوش مصنوعی: چهار بار قسم می‌خورم که آن مرد به دروغ و ظلم آلوده بود.
پنجم آنکه خشم حق باشد بر او
شوهر ار صادق بود در گفتگو
هوش مصنوعی: پنجمین نکته این است که اگر شوهر در گفتار خود صداقتی داشته باشد، خشم خدا بر او نخواهد بود.
چون در این موقع گواهی سخت بود
بهر آسانی شد این حکم از حدود
هوش مصنوعی: در این زمان که شرایط گواهی بسیار دشوار بود، برای تسهیل کار، این تصمیم از مرزها و قوانین عادی خارج شد.
علت تنزیل باشد مختلف
خاطر از تفصیل آن شد منصرف
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که دلیل نازل شدن برخی آیات و متون، تفاوت در افکار و انگیزه‌های مردم است. به عبارت دیگر، وقتی موضوعات مختلفی وجود دارد که نیاز به توضیح و تفصیل دارد، ممکن است افراد به نوعی دچار سردرگمی شوند و این باعث می‌شود که از آن موضوعات منحرف شوند.
گر نبُد فضل خدا و رحمتش
کوست توّاب حکیم از عزّتش
هوش مصنوعی: اگر فضل و رحمت خداوند نبود، کیست که بتواند با حکمت خود از مقام بلندش بازگردد؟
کرد کاذب را فضیحت در زمان
کارها می شد هویدا از نهان
هوش مصنوعی: عملکرد نادرست و دروغین افراد در زمان انجام کارها به راحتی نمایان می‌شود و می‌تواند به وضوح آشکار شود.