گنجور

۱۴- آیات ۵۶ تا ۵۸

وَ أَقِیمُوا اَلصَّلاٰةَ وَ آتُوا اَلزَّکٰاةَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (۵۶) لاٰ تَحْسَبَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا مُعْجِزِینَ فِی اَلْأَرْضِ وَ مَأْوٰاهُمُ اَلنّٰارُ وَ لَبِئْسَ اَلْمَصِیرُ (۵۷) یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ اَلَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمٰانُکُمْ وَ اَلَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا اَلْحُلُمَ مِنْکُمْ ثَلاٰثَ مَرّٰاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاٰةِ‌ اَلْفَجْرِ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیٰابَکُمْ مِنَ اَلظَّهِیرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاٰةِ اَلْعِشٰاءِ ثَلاٰثُ عَوْرٰاتٍ لَکُمْ لَیْسَ عَلَیْکُمْ وَ لاٰ عَلَیْهِمْ جُنٰاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوّٰافُونَ عَلَیْکُمْ بَعْضُکُمْ عَلیٰ بَعْضٍ کَذٰلِکَ یُبَیِّنُ اَللّٰهُ لَکُمُ اَلْآیٰاتِ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (۵۸)

و برپای دارید نماز را و بدهید زکاة را و فرمانبرید رسول را باشد که شما رحمت کرده شوید (۵۶) مپندار البته آنان را که کافر شدند عاجزکنندگان در زمین و جایگاه ایشان آتش است و هر آینه بد است آن جای بازگشت (۵۷) ای آن کسانی که ایمان آوردید باید که دستوری خواهند آنان که مالک شد یمینهاتان و آنان که نرسیده‌اند بحد احتلام از شما سه بار پیش از نماز صبح و وقتی که می‌نهید جامه‌هاتان از میان روز و از بعد نماز خفتن سه عورتست مر شما را نیست بر شما و نه بر ایشان گناهی بعد از آنها گروندگان باشند بر شما بعضیشان بر بعضی همچنین بیان می‌کند خدا برای شما آیتها را و خدا دانای درست کردار است (۵۸)

گو بپا دارید ای مردم نماز
هم زکات فرض بدهید از نیاز
هم نمایید از پیمبر پیروی
رحم کرده مر شوید و هم قوی
می مپندار ای رسول ارجمند
کافران عاجز کنندة حق شوند
آتش ایشان راست مأوا و مصیر
بس بد است آن بازگشت و آن سریر
مؤمنان باید که رخصت در دخول
از شما خواهند بی نقص و نکول
بندگان و کودکان روزی سه بار
کودک ناگشته بالغ آشکار
وقت فجر و وقت وضع جامه ها
نیمروز اعنی پی قیلوله را
همچنین بعد از عشاء که این سه وقت
هست عورت آشکار و هِشته رخت
بعد از این سه وقت آیند ار درون
نیست جرمی بر شما و ایشان کنون
باید اعنی جمله اوقات و مقام
اذن از مولات خود خواهد غلام
مر غلام بالغ اعنی در نمود
کاذن خواهد چون کند بر وی ورود
غیر بالغ لیک دارد اختصاص
که اذن خواهد اندر این سه وقت خاص
بر شما باشند زیرا در طواف
بعض بر بعض این نباشد پس خلاف
خود ممالیکند یعنی روز و شب
مر موالی را به خدمت در طلب
گر همیشه اذن خواهند از نهج
آید اندر کارشان عُسر و حرج
همچنین آیات را سازد عیان
حق که دانا و حکیم است از بیان
۱۳- آیات ۵۳ تا ۵۵: وَ أَقْسَمُوا بِاللّٰهِ جَهْدَ أَیْمٰانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَیَخْرُجُنَّ قُلْ لاٰ تُقْسِمُوا طٰاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إِنَّ اَللّٰهَ خَبِیرٌ بِمٰا تَعْمَلُونَ (۵۳) قُلْ أَطِیعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمٰا عَلَیْهِ مٰا حُمِّلَ وَ عَلَیْکُمْ مٰا حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِیعُوهُ تَهْتَدُوا وَ مٰا عَلَی اَلرَّسُولِ إِلاَّ اَلْبَلاٰغُ اَلْمُبِینُ (۵۴) وَعَدَ اَللّٰهُ اَلَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی اَلْأَرْضِ کَمَا اِسْتَخْلَفَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ اَلَّذِی اِرْتَضیٰ لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لاٰ یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذٰلِکَ فَأُولٰئِکَ هُمُ اَلْفٰاسِقُونَ (۵۵)۱۵- آیات ۵۹ تا ۶۰: وَ إِذٰا بَلَغَ اَلْأَطْفٰالُ مِنْکُمُ اَلْحُلُمَ فَلْیَسْتَأْذِنُوا کَمَا اِسْتَأْذَنَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَذٰلِکَ یُبَیِّنُ اَللّٰهُ لَکُمْ آیٰاتِهِ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (۵۹) وَ اَلْقَوٰاعِدُ مِنَ اَلنِّسٰاءِ اَللاّٰتِی لاٰ یَرْجُونَ نِکٰاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنٰاحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیٰابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجٰاتٍ بِزِینَةٍ وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ وَ اَللّٰهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ (۶۰)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ أَقِیمُوا اَلصَّلاٰةَ وَ آتُوا اَلزَّکٰاةَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (۵۶) لاٰ تَحْسَبَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا مُعْجِزِینَ فِی اَلْأَرْضِ وَ مَأْوٰاهُمُ اَلنّٰارُ وَ لَبِئْسَ اَلْمَصِیرُ (۵۷) یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ اَلَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمٰانُکُمْ وَ اَلَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا اَلْحُلُمَ مِنْکُمْ ثَلاٰثَ مَرّٰاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاٰةِ‌ اَلْفَجْرِ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیٰابَکُمْ مِنَ اَلظَّهِیرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاٰةِ اَلْعِشٰاءِ ثَلاٰثُ عَوْرٰاتٍ لَکُمْ لَیْسَ عَلَیْکُمْ وَ لاٰ عَلَیْهِمْ جُنٰاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوّٰافُونَ عَلَیْکُمْ بَعْضُکُمْ عَلیٰ بَعْضٍ کَذٰلِکَ یُبَیِّنُ اَللّٰهُ لَکُمُ اَلْآیٰاتِ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (۵۸)
هوش مصنوعی: نماز را برپا کنید و زکات را بپردازید و از پیامبر اطاعت کنید تا مورد رحمت قرار بگیرید. کسانی که به کفر روی آورده‌اند، نباید فکر کنند که می‌توانند در زمین خدا را به زحمت بیندازند. مأوی آن‌ها آتش است و چه بد سرنوشتی دارند. ای کسانی که ایمان آورده‌اید! کسانی که در دست شما هستند و همچنین کودکانی که به سن بلوغ نرسیده‌اند، باید سه بار از شما اجازه بگیرند: قبل از نماز صبح، زمانی که لباس‌های خود را در می‌آورید و بعد از نماز عشاء. این سه زمان فرصت‌هایی است که جُناحی بر شما و آن‌ها نیست. بعد از این زمان‌ها طواف‌کنندگان میان شما هستند، و اینگونه خداوند آیات خود را برای شما تبیین می‌کند و خداوند دانا و حکیم است.
و برپای دارید نماز را و بدهید زکاة را و فرمانبرید رسول را باشد که شما رحمت کرده شوید (۵۶) مپندار البته آنان را که کافر شدند عاجزکنندگان در زمین و جایگاه ایشان آتش است و هر آینه بد است آن جای بازگشت (۵۷) ای آن کسانی که ایمان آوردید باید که دستوری خواهند آنان که مالک شد یمینهاتان و آنان که نرسیده‌اند بحد احتلام از شما سه بار پیش از نماز صبح و وقتی که می‌نهید جامه‌هاتان از میان روز و از بعد نماز خفتن سه عورتست مر شما را نیست بر شما و نه بر ایشان گناهی بعد از آنها گروندگان باشند بر شما بعضیشان بر بعضی همچنین بیان می‌کند خدا برای شما آیتها را و خدا دانای درست کردار است (۵۸)
هوش مصنوعی: نماز را برپا کنید و زکات را بدهید و از پیامبر پیروی کنید تا مورد رحمت قرار گیرید. کسانی که کافرند را تصور نکنید که می‌توانند در زمین مانع شوند، جایگاهشان جهنم است و بدترین مکان بازگشت است. ای افرادی که ایمان آورده‌اید، باید به دستورهایی که به شما داده می‌شود توجه کنید؛ کسانی که به سن بلوغ نرسیده‌اند و نیز کسانی که تحت تصرف شما هستند، باید سه بار قبل از نماز صبح، در وسط روز زمانیکه لباسهایتان را عوض می‌کنید و بعد از نماز عصر وارد شوند. این سه زمان، زمان‌هایی هستند که شما باید احتیاط کنید. پس از آن، هیچ گناهی بر شما و آن‌ها نیست اگر به یکدیگر وارد شوید، زیرا خداوند برای شما آیات را واضح می‌سازد و او دانای به کردارهای درست است.
گو بپا دارید ای مردم نماز
هم زکات فرض بدهید از نیاز
هوش مصنوعی: ای مردم، بیدار باشید و نماز را اقامه کنید و زکات را نیز به عنوان یک واجب مطرح کنید، زیرا در این عمل نیازها برآورده می‌شود.
هم نمایید از پیمبر پیروی
رحم کرده مر شوید و هم قوی
هوش مصنوعی: از پیامبر پیروی کنید و به همدیگر کمک کنید تا قوی‌تر شوید و رحمت را در میان خودتان برقرار کنید.
می مپندار ای رسول ارجمند
کافران عاجز کنندة حق شوند
هوش مصنوعی: ای رسول گرامی، گمان نکن که کافران می‌توانند به حق آسیب بزنند یا آن را ضعیف کنند.
آتش ایشان راست مأوا و مصیر
بس بد است آن بازگشت و آن سریر
هوش مصنوعی: آتش برای آن‌ها مانند خانه و مقصدی است، و بازگشت به آن، بسیار ناپسند و خفت‌آور خواهد بود.
مؤمنان باید که رخصت در دخول
از شما خواهند بی نقص و نکول
هوش مصنوعی: مؤمنان باید از شما اجازه ورود بگیرند و این کار را به‌طور صحیح و بدون شک و تردید انجام دهند.
بندگان و کودکان روزی سه بار
کودک ناگشته بالغ آشکار
هوش مصنوعی: در روز سه بار، بندگان و کودکان از مرحله‌ی نابالغی به بلوغ و درک بهتر دنیای خود می‌رسند.
وقت فجر و وقت وضع جامه ها
نیمروز اعنی پی قیلوله را
هوش مصنوعی: در زمان صبح و هنگام برهنه کردن لباس‌ها، می‌توان به وقت استراحت میان‌روزی اشاره کرد.
همچنین بعد از عشاء که این سه وقت
هست عورت آشکار و هِشته رخت
هوش مصنوعی: در زمان‌های خاص بعد از شام، هنگامی که سه وقت مشخص وجود دارد، عورتی نمایان می‌شود و لباس‌ها به زمین می‌افتند.
بعد از این سه وقت آیند ار درون
نیست جرمی بر شما و ایشان کنون
هوش مصنوعی: پس از این سه زمان، اگر در درون خودتان گناهی نیست، هم شما و هم آن‌ها در حال حاضر بی‌گناه خواهید بود.
باید اعنی جمله اوقات و مقام
اذن از مولات خود خواهد غلام
هوش مصنوعی: باید در همه اوقات و در هر موقعیتی، اجازه را از صاحب اختیار خود طلب کرد.
مر غلام بالغ اعنی در نمود
کاذن خواهد چون کند بر وی ورود
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی کسی به سن و سال بلوغ می‌رسد، دیگر نمی‌تواند مانند گذشته رفتار کند و باید به طور محسوسی تغییر کند و در مواجهه با دنیا و دیگران به گونه‌ای عمل کند که شایسته‌ی بلوغش باشد.
غیر بالغ لیک دارد اختصاص
که اذن خواهد اندر این سه وقت خاص
هوش مصنوعی: هرچند ناپخته و ناتوان است، اما حق و اختیاری دارد که در سه زمان خاص، اجازه لازم را برای اقدام دریافت کند.
بر شما باشند زیرا در طواف
بعض بر بعض این نباشد پس خلاف
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که افراد به یکدیگر وابسته‌اند و در ارتباطات اجتماعی و فرهنگی، هرکس تحت تأثیر دیگران قرار دارد. بنابراین، اگر تعاملات و تبادل‌ها به صورت مثبت و سازنده باشد، همگان به یکدیگر کمک می‌کنند و موجب پیشرفت می‌شوند. اما ممکن است در مواقعی، این روابط و وابستگی‌ها به جهت منفی تغییر کند و باعث ایجاد تفاوت‌ها و تضادها شود. به عبارت دیگر، نیاز به همبستگی و اتحاد وجود دارد تا از مشکلات و تضادها جلوگیری شود.
خود ممالیکند یعنی روز و شب
مر موالی را به خدمت در طلب
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که روز و شب، خدمتگزاران در جستجوی خدمت به اربابان خود هستند و همیشه در تلاشند تا نیازهای آنان را برآورده کنند.
گر همیشه اذن خواهند از نهج
آید اندر کارشان عُسر و حرج
هوش مصنوعی: اگر همیشه برای انجام کارهایشان از دیگران اجازه بگیرند، در کارهایشان دچار مشکلات و سختی خواهند شد.
همچنین آیات را سازد عیان
حق که دانا و حکیم است از بیان
هوش مصنوعی: آیات الهی به روشنی حقیقت را نشان می‌دهند، زیرا خداوند عالم و توانا است و از طریق سخن خویش آن را بیان می‌کند.