گنجور

۱۳- آیات ۵۳ تا ۵۵

وَ أَقْسَمُوا بِاللّٰهِ جَهْدَ أَیْمٰانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَیَخْرُجُنَّ قُلْ لاٰ تُقْسِمُوا طٰاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إِنَّ اَللّٰهَ خَبِیرٌ بِمٰا تَعْمَلُونَ (۵۳) قُلْ أَطِیعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمٰا عَلَیْهِ مٰا حُمِّلَ وَ عَلَیْکُمْ مٰا حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِیعُوهُ تَهْتَدُوا وَ مٰا عَلَی اَلرَّسُولِ إِلاَّ اَلْبَلاٰغُ اَلْمُبِینُ (۵۴) وَعَدَ اَللّٰهُ اَلَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی اَلْأَرْضِ کَمَا اِسْتَخْلَفَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ اَلَّذِی اِرْتَضیٰ لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لاٰ یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذٰلِکَ فَأُولٰئِکَ هُمُ اَلْفٰاسِقُونَ (۵۵)

و سوگند یاد کردند بخدا سخت‌ترین سوگندهاشان که اگر فرموده بودی ایشان را هر آینه بیرون می‌رفتند بگو سوگند مخورید طاعتی است معروف بدرستی که خدا آگاه است بآنچه می‌کنید (۵۳) بگو فرمانبرید خدا را و فرمانبرید رسول را پس اگر روی گردانند پس جز این نیست که بر اوست آنچه بار کرده شده و بر شماست آنچه بار کرده شدید و اگر اطاعت کنید او را راه یابید و نیست بر رسول مگر رسانیدن آشکار (۵۴) وعده کرده خدا آنان که گرویدند از شما و کردند کارهای شایسته که هر آینه خلیفه خواهد کرد ایشان را در زمین چنان که خلیفه کرد آنان را که بودند پیش از ایشان و هر آینه متمکن خواهد کرد برای ایشان دینشان را که پسندید برای ایشان و هر آینه تبدیل خواهد کرد برای ایشان از بعد خوفشان ایمنی پرستند مرا شریک نسازند بمن چیزی را و آنکه کافر شد پس از آن پس آنهااند بیرون رفتگان از فرمان (۵۵)

می خورند ایشان به سوگندی شدید
بر خدا سوگند از بیم و امید
که بفرمایی گر ایشان را کنون
می روند از خانمان خود برون
گو چه حاجت بر قسم این نارواست
طاعت معروف مطلوب از شماست
وآن بود اخلاص در طاعات و بس
داند آنچه می کنید او هر نفس
گو کنید از حق اطاعت وز رسول
پس بگردانید گر روی از قبول
پس جز این نبود که می باشد بر او
آنچه بر وی حمل گشته مو به مو
نیست یعنی غیر تبلیغ از یقین
بر رسول حق ز احکام مبین
بر شما هم بار گشته است از رشاد
آنچه آرید از اطاعت و انقیاد
گر نمایید از پیمبر پیروی
ره به حق یابید و خیر معنوی
می نباشد بر رسول الاّ بلاغ
راه روشن خواهد ار کس در سراغ
سوی هجرت کردگان از فرقه ها
بود پس پیغامهای غم فزا
بُد ز بیم اندر مساء و در صباح
مؤمنان را همره اسباب سلاح
می بگفتند این شود آیا که هم
مطمئن ما خود شویم از رنج و غم
آمد آیت که نموده وعده حق
آنکه را شد بر عطایش مستحق
آنکه یعنی بگرویده از شما
هم بود شایسته کار و نیک را
تا نمایدشان خلیفه در زمین
همچو ایشان که نموده پیش از این
دینشان را هم تمکن بخشد او
که پسندیده است و بگزیده و نکو
هم به دل بدهد خداوند غنی
بهرشان از بعد خوفی ، ایمنی
تا پرستند آن کسانم از تمیز
هم شریکِ من نسازند ایچ چیز
وآنکه مرتد بعد از این شد فاسق است
حکم او بر حکم کفر سابق است
۱۲- آیات ۴۷ تا ۵۲: وَ یَقُولُونَ آمَنّٰا بِاللّٰهِ وَ بِالرَّسُولِ وَ أَطَعْنٰا ثُمَّ یَتَوَلّٰی فَرِیقٌ مِنْهُمْ مِنْ بَعْدِ ذٰلِکَ وَ مٰا أُولٰئِکَ بِالْمُؤْمِنِینَ (۴۷) وَ إِذٰا دُعُوا إِلَی اَللّٰهِ وَ رَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ إِذٰا فَرِیقٌ مِنْهُمْ مُعْرِضُونَ (۴۸) وَ إِنْ یَکُنْ لَهُمُ اَلْحَقُّ یَأْتُوا إِلَیْهِ مُذْعِنِینَ (۴۹) أَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَمِ اِرْتٰابُوا أَمْ یَخٰافُونَ أَنْ یَحِیفَ اَللّٰهُ عَلَیْهِمْ وَ رَسُولُهُ بَلْ أُولٰئِکَ هُمُ اَلظّٰالِمُونَ (۵۰) إِنَّمٰا کٰانَ قَوْلَ اَلْمُؤْمِنِینَ إِذٰا دُعُوا إِلَی اَللّٰهِ وَ رَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَنْ یَقُولُوا سَمِعْنٰا وَ أَطَعْنٰا وَ أُولٰئِکَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ (۵۱) وَ مَنْ یُطِعِ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اَللّٰهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُولٰئِکَ هُمُ اَلْفٰائِزُونَ (۵۲)۱۴- آیات ۵۶ تا ۵۸: وَ أَقِیمُوا اَلصَّلاٰةَ وَ آتُوا اَلزَّکٰاةَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (۵۶) لاٰ تَحْسَبَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا مُعْجِزِینَ فِی اَلْأَرْضِ وَ مَأْوٰاهُمُ اَلنّٰارُ وَ لَبِئْسَ اَلْمَصِیرُ (۵۷) یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ اَلَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمٰانُکُمْ وَ اَلَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا اَلْحُلُمَ مِنْکُمْ ثَلاٰثَ مَرّٰاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاٰةِ‌ اَلْفَجْرِ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیٰابَکُمْ مِنَ اَلظَّهِیرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاٰةِ اَلْعِشٰاءِ ثَلاٰثُ عَوْرٰاتٍ لَکُمْ لَیْسَ عَلَیْکُمْ وَ لاٰ عَلَیْهِمْ جُنٰاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوّٰافُونَ عَلَیْکُمْ بَعْضُکُمْ عَلیٰ بَعْضٍ کَذٰلِکَ یُبَیِّنُ اَللّٰهُ لَکُمُ اَلْآیٰاتِ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (۵۸)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ أَقْسَمُوا بِاللّٰهِ جَهْدَ أَیْمٰانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَیَخْرُجُنَّ قُلْ لاٰ تُقْسِمُوا طٰاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إِنَّ اَللّٰهَ خَبِیرٌ بِمٰا تَعْمَلُونَ (۵۳) قُلْ أَطِیعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمٰا عَلَیْهِ مٰا حُمِّلَ وَ عَلَیْکُمْ مٰا حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِیعُوهُ تَهْتَدُوا وَ مٰا عَلَی اَلرَّسُولِ إِلاَّ اَلْبَلاٰغُ اَلْمُبِینُ (۵۴) وَعَدَ اَللّٰهُ اَلَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی اَلْأَرْضِ کَمَا اِسْتَخْلَفَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ اَلَّذِی اِرْتَضیٰ لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لاٰ یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذٰلِکَ فَأُولٰئِکَ هُمُ اَلْفٰاسِقُونَ (۵۵)
هوش مصنوعی: آنها سوگند می‌خورند به خدا، با تمام تلاششان که اگر تو به آنها فرمان بدهی، حتماً بیرون می‌روند. بگو: "قسم نخورید! اطاعت باید به‌صورت شناخته شده باشد. خدا به آنچه انجام می‌دهید آگاه است." بگو: "خدا را اطاعت کنید و پیامبر را نیز اطاعت کنید. و اگر رویگردانی کنید، تنها وظیفه پیامبر همان است که به او محول شده و بر شما نیز وظیفه‌ای است که به عهده‌تان گذاشته شده است. و اگر او را اطاعت کنید، به هدایت می‌رسید، و بر عهده پیامبر چیزی جز رساندن پیام روشن نیست." خدا به آنهایی از شما که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند وعده داده که آنها را در زمین جانشین خواهد کرد، همان‌طور که کسانی را که قبل از آنها بودند جانشین کرده است. و دین مورد رضایت آنها را تثبیت خواهد کرد و به آنها پس از آنکه در ترس بودند، امنیت خواهد بخشید؛ به‌گونه‌ای که تنها مرا پرستش کنند و هیچ چیز را با من شریک نکنند. و هر کس بعد از آن کافر شود، آنها فاسق‌ها هستند.
و سوگند یاد کردند بخدا سخت‌ترین سوگندهاشان که اگر فرموده بودی ایشان را هر آینه بیرون می‌رفتند بگو سوگند مخورید طاعتی است معروف بدرستی که خدا آگاه است بآنچه می‌کنید (۵۳) بگو فرمانبرید خدا را و فرمانبرید رسول را پس اگر روی گردانند پس جز این نیست که بر اوست آنچه بار کرده شده و بر شماست آنچه بار کرده شدید و اگر اطاعت کنید او را راه یابید و نیست بر رسول مگر رسانیدن آشکار (۵۴) وعده کرده خدا آنان که گرویدند از شما و کردند کارهای شایسته که هر آینه خلیفه خواهد کرد ایشان را در زمین چنان که خلیفه کرد آنان را که بودند پیش از ایشان و هر آینه متمکن خواهد کرد برای ایشان دینشان را که پسندید برای ایشان و هر آینه تبدیل خواهد کرد برای ایشان از بعد خوفشان ایمنی پرستند مرا شریک نسازند بمن چیزی را و آنکه کافر شد پس از آن پس آنهااند بیرون رفتگان از فرمان (۵۵)
هوش مصنوعی: آن‌ها با سوگندهای محکم به خدا قسم خوردند که اگر می‌فرمودید، حتماً بیرون می‌رفتند. اما بگوید که سوگند نخورید، این یک طاعت شناخته شده است. به درستی که خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است. به مردم بگویید که از خدا و رسولش اطاعت کنند، و اگر روی گردان شوند، تنها بر اوست آنچه بار کرده و بر شماست آنچه بار کرده‌اید. اگر اطاعت کنید، به راه هدایت می‌رسید و بر رسول جز رساندن پیام روشنی نیست. خداوند به کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده که آن‌ها را در زمین به خلافت خواهد رساند، همانگونه که پیشینیان را خلافت داد. همچنین دینشان را که برایشان پسندیده است، استحکام خواهد بخشید و پس از دوران خوف، به آن‌ها امنیت خواهد داد، به شرطی که چیزی را با من شریک نسازند و هر کس که بعد از آن کافر شود، از فرمان بریدگان خواهد بود.
می خورند ایشان به سوگندی شدید
بر خدا سوگند از بیم و امید
هوش مصنوعی: آن‌ها با ایمانی قوی و جدی به خداوند، به خاطر ترس از عواقب و همچنین امید به رحمت، می‌خورند.
که بفرمایی گر ایشان را کنون
می روند از خانمان خود برون
هوش مصنوعی: اگر اجازه دهی، اکنون آن‌ها از خانه‌های خود بیرون می‌روند.
گو چه حاجت بر قسم این نارواست
طاعت معروف مطلوب از شماست
هوش مصنوعی: اگر نیازی به قسم و سوگند نیست، چرا که اطاعت از کارهای خوب و پسندیده از شما خواسته شده است.
وآن بود اخلاص در طاعات و بس
داند آنچه می کنید او هر نفس
هوش مصنوعی: اخلاص در کارهای عبادی و انجام دادن آنها تنها موردی است که اهمیت دارد و او، یعنی خداوند، به خوبی از اعمال شما در هر لحظه آگاه است.
گو کنید از حق اطاعت وز رسول
پس بگردانید گر روی از قبول
هوش مصنوعی: از حق اطاعت کنید و از پیامبر پیروی کنید، و اگر روی از پذیرش برگردانید، عذر شما پذیرفته نیست.
پس جز این نبود که می باشد بر او
آنچه بر وی حمل گشته مو به مو
هوش مصنوعی: بنابراین چیزی جز این نیست که هر آنچه بر او وارد شده، به دقت و به طور کامل بر او وجود دارد.
نیست یعنی غیر تبلیغ از یقین
بر رسول حق ز احکام مبین
هوش مصنوعی: تردیدی نیست که غیر از اعلام احکام روشن از سوی پیامبر حق، هیچ چیز دیگری وجود ندارد.
بر شما هم بار گشته است از رشاد
آنچه آرید از اطاعت و انقیاد
هوش مصنوعی: از شما هم به خاطر تلاش و کوشش‌تان چیزهایی بدست آمده است که از پیروی و اطاعت به دست آورده‌اید.
گر نمایید از پیمبر پیروی
ره به حق یابید و خیر معنوی
هوش مصنوعی: اگر از پیامبر پیروی کنید، به راه حق دست پیدا خواهید کرد و به خیر و نیکی معنوی می‌رسید.
می نباشد بر رسول الاّ بلاغ
راه روشن خواهد ار کس در سراغ
هوش مصنوعی: پیامبر هیچ وظیفه‌ای جز رساندن پیام خدا ندارد و اگر کسی خواست راهی را پیدا کند، باید به این پیام توجه کند.
سوی هجرت کردگان از فرقه ها
بود پس پیغامهای غم فزا
هوش مصنوعی: افرادی که به سوی هجرت رفته‌اند از گروه‌های مختلف، پیغام‌های پر از اندوهی دریافت کردند.
بُد ز بیم اندر مساء و در صباح
مؤمنان را همره اسباب سلاح
هوش مصنوعی: در شب، مؤمنان به دلیل ترس، آماده و مجهز به سلاح می‌شوند تا در صبح به جنگ بروند.
می بگفتند این شود آیا که هم
مطمئن ما خود شویم از رنج و غم
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که ما به آرامش و اطمینان دست پیدا کنیم و دیگر از درد و غم رهایی یابیم؟
آمد آیت که نموده وعده حق
آنکه را شد بر عطایش مستحق
هوش مصنوعی: آیتی آمد که وعده خداوند را محقق کرده و کسی که شایسته دریافت نعمت‌های او شده، از این نعمت‌ها بهره‌مند گشته است.
آنکه یعنی بگرویده از شما
هم بود شایسته کار و نیک را
هوش مصنوعی: آن کسی که از شما جدا شده یا دور شده است، شایستگی انجام کارهای نیک را دارد.
تا نمایدشان خلیفه در زمین
همچو ایشان که نموده پیش از این
هوش مصنوعی: خلیفه در زمین، همانند کسانی که پیش از این بودند، آنان را به نمایش می‌گذارد.
دینشان را هم تمکن بخشد او
که پسندیده است و بگزیده و نکو
هوش مصنوعی: او که به درستی و نیکی برگزیده شده است، توانایی و قدرتی به دین مردم می‌دهد.
هم به دل بدهد خداوند غنی
بهرشان از بعد خوفی ، ایمنی
هوش مصنوعی: به خداوندی که بی‌نیاز است، به دل آرامش می‌دهد و بعد از ترس، امنیتی برای آن‌ها فراهم می‌کند.
تا پرستند آن کسانم از تمیز
هم شریکِ من نسازند ایچ چیز
هوش مصنوعی: من از پاکی و درستی کسانی که پرستش می‌کنند، به هیچ‌وجه نمی‌خواهم شریک و همساز بگیرم.
وآنکه مرتد بعد از این شد فاسق است
حکم او بر حکم کفر سابق است
هوش مصنوعی: کسی که بعد از ایمان به کفر برگردد، فاسق محسوب می‌شود و حکم او مانند حکم کافرانی است که قبلاً کافر بوده‌اند.