گنجور

۱۲- آیات ۹۱ تا ۹۸

مَا اِتَّخَذَ اَللّٰهُ مِنْ وَلَدٍ وَ مٰا کٰانَ مَعَهُ مِنْ إِلٰهٍ إِذاً لَذَهَبَ کُلُّ إِلٰهٍ بِمٰا خَلَقَ وَ لَعَلاٰ بَعْضُهُمْ عَلیٰ بَعْضٍ سُبْحٰانَ اَللّٰهِ عَمّٰا یَصِفُونَ (۹۱) عٰالِمِ اَلْغَیْبِ وَ اَلشَّهٰادَةِ فَتَعٰالیٰ عَمّٰا یُشْرِکُونَ (۹۲) قُلْ رَبِّ إِمّٰا تُرِیَنِّی مٰا یُوعَدُونَ (۹۳) رَبِّ فَلاٰ تَجْعَلْنِی فِی اَلْقَوْمِ اَلظّٰالِمِینَ (۹۴) وَ إِنّٰا عَلیٰ أَنْ نُرِیَکَ مٰا نَعِدُهُمْ لَقٰادِرُونَ (۹۵) اِدْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ اَلسَّیِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمٰا یَصِفُونَ (۹۶) وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزٰاتِ اَلشَّیٰاطِینِ (۹۷) وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُونِ (۹۸)

فرا نگرفت خدا هیچ فرزندی و نباشد با او هیچ الهی آن‌گاه هر آینه برده بود هر الهی آنچه آفرید و هر آینه برتری جسته بود برخیشان بر برخی دانم پاک بود از خدا آنچه وصف می‌کنند (۹۱) دانای نهان و آشکار پس برتر آمد از آنچه شرک آورند (۹۲) بگو پروردگار من اگر می‌نمایی مرا آنچه وعده داده می‌شوند (۹۳) پروردگار من پس مگردان مرا در گروه ستمکاران (۹۴) و بدرستی که ما بر آنکه بنمائیم ترا آنچه وعده می‌دهیم ایشان را هر آینه تواناییم (۹۵) دفع کن بآنچه خوب‌تر است بدی را ما داناتریم بآنچه وصف می‌کنند (۹۶) و بگو پروردگار من پناه می‌بریم بتو از وسوسه‌های شیاطین (۹۷) و پناه می‌برم بتو ای پروردگار من از آنکه حاضر شوند مرا (۹۸)

حق تعالی هیچ نگرفت از ولد
نیست با او هم خدایی بالأبد
گر که بودی هر خدایی بُردی او
آنچه را خود آفرید از جستجو
همچنین بر بعض ، بعضی برتری
می بجستند از نشان همسری
زین تغالب می شدی برپا فساد
عالم ایجاد میرفتی به باد
گفت زآن رو دو خدا گر می بدی
این جهان در لحظه ای فاسد شدی
پاک می باشد حق از هر چون و چند
وز هر آنچه خلق، وصفش می کنند
اوست دانای نهان و آشکار
زآنچه شرک آرند بر تر ز اقتدار
گو خدایا گر نماییم از عتاب
آنچه را که وعده کردی از عذاب
پس مگردانم ز قوم ظالمین
می مکن یعنی به آن قومم قرین
قادریم آن را به ذات بی شریک
بر عقوبت مَانَعِدُهُم أن نُّرِیَک
دفع کن با خصلتی کآن بهتر است
خصلتی را آنکه زشت و ابتر است
ما بسی داناتریم از هر جهت
بر هر آنچه می کنند ایشان صفت
یا مرا از نسبت شرک و ولد
یا تو را از سحر و از اوصاف بد
گو خدایا بر تو می گیرم پناه
من ز وسواس شیاطین ز انتباه
بر تو هم گیرم پناه ای ذوال منن
زآنکه تا گردند حاضر نزد من
۱۱- آیات ۷۳ تا ۹۰: وَ إِنَّکَ لَتَدْعُوهُمْ إِلیٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِیمٍ (۷۳) وَ إِنَّ اَلَّذِینَ لاٰ یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ اَلصِّرٰاطِ لَنٰاکِبُونَ (۷۴) وَ لَوْ رَحِمْنٰاهُمْ وَ کَشَفْنٰا مٰا بِهِمْ مِنْ ضُرٍّ لَلَجُّوا فِی طُغْیٰانِهِمْ یَعْمَهُونَ (۷۵) وَ لَقَدْ أَخَذْنٰاهُمْ بِالْعَذٰابِ فَمَا اِسْتَکٰانُوا لِرَبِّهِمْ وَ مٰا یَتَضَرَّعُونَ (۷۶) حَتّٰی إِذٰا فَتَحْنٰا عَلَیْهِمْ بٰاباً ذٰا عَذٰابٍ شَدِیدٍ إِذٰا هُمْ فِیهِ مُبْلِسُونَ (۷۷) وَ هُوَ اَلَّذِی أَنْشَأَ لَکُمُ اَلسَّمْعَ وَ اَلْأَبْصٰارَ وَ اَلْأَفْئِدَةَ قَلِیلاً مٰا تَشْکُرُونَ (۷۸) وَ هُوَ اَلَّذِی ذَرَأَکُمْ فِی اَلْأَرْضِ وَ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ (۷۹) وَ هُوَ اَلَّذِی یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ لَهُ اِخْتِلاٰفُ اَللَّیْلِ وَ اَلنَّهٰارِ أَ فَلاٰ تَعْقِلُونَ (۸۰) بَلْ قٰالُوا مِثْلَ مٰا قٰالَ اَلْأَوَّلُونَ (۸۱) قٰالُوا أَ إِذٰا مِتْنٰا وَ کُنّٰا تُرٰاباً وَ عِظٰاماً أَ إِنّٰا لَمَبْعُوثُونَ (۸۲) لَقَدْ وُعِدْنٰا نَحْنُ وَ آبٰاؤُنٰا هٰذٰا مِنْ قَبْلُ إِنْ هٰذٰا إِلاّٰ أَسٰاطِیرُ اَلْأَوَّلِینَ (۸۳) قُلْ لِمَنِ اَلْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهٰا إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (۸۴) سَیَقُولُونَ لِلّٰهِ قُلْ أَ فَلاٰ تَذَکَّرُونَ (۸۵) قُلْ مَنْ رَبُّ اَلسَّمٰاوٰاتِ اَلسَّبْعِ وَ رَبُّ اَلْعَرْشِ اَلْعَظِیمِ (۸۶) سَیَقُولُونَ لِلّٰهِ قُلْ أَ فَلاٰ تَتَّقُونَ (۸۷) قُلْ مَنْ بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْ‌ءٍ وَ هُوَ یُجِیرُ وَ لاٰ یُجٰارُ عَلَیْهِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (۸۸) سَیَقُولُونَ لِلّٰهِ قُلْ فَأَنّٰی تُسْحَرُونَ (۸۹) بَلْ أَتَیْنٰاهُمْ بِالْحَقِّ وَ إِنَّهُمْ لَکٰاذِبُونَ (۹۰)۱۳- آیات ۹۹ تا ۱۰۷: حَتّٰی إِذٰا جٰاءَ أَحَدَهُمُ اَلْمَوْتُ قٰالَ رَبِّ اِرْجِعُونِ (۹۹) لَعَلِّی أَعْمَلُ صٰالِحاً فِیمٰا تَرَکْتُ کَلاّٰ إِنَّهٰا کَلِمَةٌ هُوَ قٰائِلُهٰا وَ مِنْ وَرٰائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلیٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ (۱۰۰) فَإِذٰا نُفِخَ فِی اَلصُّورِ فَلاٰ أَنْسٰابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لاٰ یَتَسٰاءَلُونَ (۱۰۱) فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوٰازِینُهُ فَأُولٰئِکَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ (۱۰۲) وَ مَنْ خَفَّتْ مَوٰازِینُهُ فَأُولٰئِکَ اَلَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خٰالِدُونَ (۱۰۳) تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ‌ اَلنّٰارُ وَ هُمْ فِیهٰا کٰالِحُونَ (۱۰۴) أَ لَمْ تَکُنْ آیٰاتِی تُتْلیٰ عَلَیْکُمْ فَکُنْتُمْ بِهٰا تُکَذِّبُونَ (۱۰۵) قٰالُوا رَبَّنٰا غَلَبَتْ عَلَیْنٰا شِقْوَتُنٰا وَ کُنّٰا قَوْماً ضٰالِّینَ (۱۰۶) رَبَّنٰا أَخْرِجْنٰا مِنْهٰا فَإِنْ عُدْنٰا فَإِنّٰا ظٰالِمُونَ (۱۰۷)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مَا اِتَّخَذَ اَللّٰهُ مِنْ وَلَدٍ وَ مٰا کٰانَ مَعَهُ مِنْ إِلٰهٍ إِذاً لَذَهَبَ کُلُّ إِلٰهٍ بِمٰا خَلَقَ وَ لَعَلاٰ بَعْضُهُمْ عَلیٰ بَعْضٍ سُبْحٰانَ اَللّٰهِ عَمّٰا یَصِفُونَ (۹۱) عٰالِمِ اَلْغَیْبِ وَ اَلشَّهٰادَةِ فَتَعٰالیٰ عَمّٰا یُشْرِکُونَ (۹۲) قُلْ رَبِّ إِمّٰا تُرِیَنِّی مٰا یُوعَدُونَ (۹۳) رَبِّ فَلاٰ تَجْعَلْنِی فِی اَلْقَوْمِ اَلظّٰالِمِینَ (۹۴) وَ إِنّٰا عَلیٰ أَنْ نُرِیَکَ مٰا نَعِدُهُمْ لَقٰادِرُونَ (۹۵) اِدْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ اَلسَّیِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمٰا یَصِفُونَ (۹۶) وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزٰاتِ اَلشَّیٰاطِینِ (۹۷) وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُونِ (۹۸)
هوش مصنوعی: خداوند هیچ فرزندی ندارد و هیچ اله دیگری در کنار او نیست؛ در غیر این صورت، هر الهی آنچه را که خلق کرده به خود می‌گیرد و برخی بر برخی دیگر برتری می‌یابند. خداوند از آنچه که توصیف می‌کنند، بسیار بالاتر و مبرّا است. او از غیب و شهود آگاه است و از آنچه شریک قرار می‌دهند، منزه است. بگو ای پروردگار، اگر آنچه را که به من وعده داده‌اند به من نشان دهی... پروردگار، مرا در میان قوم ظالم قرار مده. ما بر این که آنچه را به آنها وعده می‌دهیم به تو نشان دهیم، توانایی داریم. به بهترین وجه با بدی مقابله کن که ما بهتر از آنچه را که می‌گویند، می‌دانیم. و بگو پروردگارا، از وسوسه‌های شیطان به تو پناه می‌برم و از این که آنها نزد من حاضر شوند، به تو پناه می‌برم.
فرا نگرفت خدا هیچ فرزندی و نباشد با او هیچ الهی آن‌گاه هر آینه برده بود هر الهی آنچه آفرید و هر آینه برتری جسته بود برخیشان بر برخی دانم پاک بود از خدا آنچه وصف می‌کنند (۹۱) دانای نهان و آشکار پس برتر آمد از آنچه شرک آورند (۹۲) بگو پروردگار من اگر می‌نمایی مرا آنچه وعده داده می‌شوند (۹۳) پروردگار من پس مگردان مرا در گروه ستمکاران (۹۴) و بدرستی که ما بر آنکه بنمائیم ترا آنچه وعده می‌دهیم ایشان را هر آینه تواناییم (۹۵) دفع کن بآنچه خوب‌تر است بدی را ما داناتریم بآنچه وصف می‌کنند (۹۶) و بگو پروردگار من پناه می‌بریم بتو از وسوسه‌های شیاطین (۹۷) و پناه می‌برم بتو ای پروردگار من از آنکه حاضر شوند مرا (۹۸)
هوش مصنوعی: خدا هیچ فرزندی ندارد و هیچ الهی مانند او نیست. او برتر است از آنچه که دیگران به او نسبت می‌دهند. او داناتر از هر چیزی است که در پنهان و آشکار وجود دارد و برتر از هر شرکی است که به او نسبت می‌دهند. بگو پروردگار من، اگر آنچه را وعده داده‌اند به من نشان دهی، پس مرا در صف ستمکاران قرار نده. ما می‌توانیم به آنچه وعده داده‌ایم عمل کنیم. با روش‌های درست بدی‌ها را دفع کن و ما به آنچه که توصیف می‌شود، داناتریم. همچنین بگو ای پروردگار من، از وسوسه‌های شیاطین به تو پناه می‌بریم و از این که آنها به حضور من بیایند، به تو پناه می‌برم.
حق تعالی هیچ نگرفت از ولد
نیست با او هم خدایی بالأبد
هوش مصنوعی: خداوند هیچ چیزی از فرزند نمی‌گیرد و همواره با او به نوعی شریک است.
گر که بودی هر خدایی بُردی او
آنچه را خود آفرید از جستجو
هوش مصنوعی: اگر تو هر خدا بودی، آنچه را که خود خلق کرده‌ای از جستجو به دست می‌آوردی.
همچنین بر بعض ، بعضی برتری
می بجستند از نشان همسری
هوش مصنوعی: در جامعه، برخی افراد به خاطر وابستگی‌های خانوادگی و همسری، برتری و تفوقی نسبت به دیگران جستجو می‌کردند.
زین تغالب می شدی برپا فساد
عالم ایجاد میرفتی به باد
هوش مصنوعی: از این کشمکش، باعث فساد در جهان می‌شدی و همه چیز به نابودی می‌رفت.
گفت زآن رو دو خدا گر می بدی
این جهان در لحظه ای فاسد شدی
هوش مصنوعی: اگر به تو دو خدا می‌دادند و به تو می‌نوشیدند، این دنیا در یک لحظه خراب می‌شد.
پاک می باشد حق از هر چون و چند
وز هر آنچه خلق، وصفش می کنند
هوش مصنوعی: حق از هر گونه تردید و سوال پاک و بی‌نقص است و فراتر از توصیف‌هایی است که دیگران درباره‌اش می‌کنند.
اوست دانای نهان و آشکار
زآنچه شرک آرند بر تر ز اقتدار
هوش مصنوعی: او کسی است که به همه چیز، چه پنهان و چه پیداست، آگاه است و از آنچه که به عنوان شرک مطرح می‌شود، فراتر از قدرت است.
گو خدایا گر نماییم از عتاب
آنچه را که وعده کردی از عذاب
هوش مصنوعی: پروردگارا، اگر ما به خاطر سرزنش‌ها و تنبیه‌هایت، آنچه را که به ما وعده داده‌ای درباره عذاب‌ها، نمایش دهیم.
پس مگردانم ز قوم ظالمین
می مکن یعنی به آن قومم قرین
هوش مصنوعی: من هرگز از جمع مردم ظالم دور نمی‌شوم، پس به آن گروه، وابسته نخواهم بود.
قادریم آن را به ذات بی شریک
بر عقوبت مَانَعِدُهُم أن نُّرِیَک
هوش مصنوعی: ما توانایی داریم که آن ذات یگانه را به آنها نشان دهیم و دیگران را از دیدن او محروم کنیم.
دفع کن با خصلتی کآن بهتر است
خصلتی را آنکه زشت و ابتر است
هوش مصنوعی: با داشتن ویژگی‌های خوب و پسندیده، می‌توانی صفات ناپسند و ناامیدکننده را دور کنی.
ما بسی داناتریم از هر جهت
بر هر آنچه می کنند ایشان صفت
هوش مصنوعی: ما در هر زمینه‌ای که آن‌ها انجام می‌دهند، از نظر دانش و آگاهی بسیار بیشتر و بهتر هستیم.
یا مرا از نسبت شرک و ولد
یا تو را از سحر و از اوصاف بد
هوش مصنوعی: مرا از نسبت دادن به شرک و داشتن فرزند دور کن، یا تو را از جادو و ویژگی‌های ناپسند دور ساز.
گو خدایا بر تو می گیرم پناه
من ز وسواس شیاطین ز انتباه
هوش مصنوعی: خداوند، از تو یاری می‌طلبم و به تو پناه می‌برم تا از وسوسه‌های شیطانی و اشتباهات دور بمانم.
بر تو هم گیرم پناه ای ذوال منن
زآنکه تا گردند حاضر نزد من
هوش مصنوعی: به تو نیز پناه می‌برم ای صاحب نعمت، چون می‌دانم که تا زمانی که به من نزدیک شوی، همه چیز بر من روشن و حاضر خواهد شد.