گنجور

۱۰- آیات ۷۱ تا ۷۷

وَ نَجَّیْنٰاهُ وَ لُوطاً إِلَی اَلْأَرْضِ اَلَّتِی بٰارَکْنٰا فِیهٰا لِلْعٰالَمِینَ (۷۱) وَ وَهَبْنٰا لَهُ إِسْحٰاقَ وَ یَعْقُوبَ نٰافِلَةً وَ کُلاًّ جَعَلْنٰا صٰالِحِینَ (۷۲) وَ جَعَلْنٰاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنٰا وَ أَوْحَیْنٰا إِلَیْهِمْ فِعْلَ اَلْخَیْرٰاتِ وَ إِقٰامَ اَلصَّلاٰةِ وَ إِیتٰاءَ اَلزَّکٰاةِ وَ کٰانُوا لَنٰا عٰابِدِینَ (۷۳) وَ لُوطاً آتَیْنٰاهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ نَجَّیْنٰاهُ مِنَ اَلْقَرْیَةِ اَلَّتِی کٰانَتْ تَعْمَلُ اَلْخَبٰائِثَ إِنَّهُمْ کٰانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فٰاسِقِینَ (۷۴) وَ أَدْخَلْنٰاهُ فِی رَحْمَتِنٰا إِنَّهُ مِنَ اَلصّٰالِحِینَ (۷۵) وَ نُوحاً إِذْ نٰادیٰ مِنْ قَبْلُ فَاسْتَجَبْنٰا لَهُ فَنَجَّیْنٰاهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ اَلْکَرْبِ اَلْعَظِیمِ (۷۶) وَ نَصَرْنٰاهُ مِنَ اَلْقَوْمِ اَلَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیٰاتِنٰا إِنَّهُمْ کٰانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَأَغْرَقْنٰاهُمْ أَجْمَعِینَ (۷۷)

و رهانیدیم او را و لوط را بسوی زمینی که برکت دادیم ما در آن از برای جهانیان (۷۱) و بخشیدیم مر او را اسحق و یعقوب که نواده بود و همه را گردانیدیم شایستگان (۷۲) و گردانیدیمشان امامانی که هدایت می‌کرده باشند بامر ما و وحی کردیم بایشان کردن کارهای خوب را و برپای داشتن نماز را و دادن زکاة را و بودند مر ما را عبادت‌کنندگان (۷۳) و لوط را دادیمش حکم و علم و نجات دادیم او را از قریه که بودند می‌کردند بدیها را بدرستی که ایشان بودند گروه بدان فاسقان (۷۴) و داخل کردیم او را در خدمت خود بدرستی که او بود از شایستگان (۷۵) و نوح را هنگامی که ندا کرد از پیش پس اجابت کردیم مر او را پس رهانیدیم او را و اهلش را از اندوه بزرگ (۷۶) و یاری دادیم او را از آن قوم که تکذیب کردند آیتهای ما را بدرستی که ایشان بودند گروه بدی پس غرق کردیم ایشان را همه (۷۷)

گفت زآن دادیم با لوطش نجات
سوی شام از ارض بابل با ثبات
وآن زمینی جان فزا و پر نواست
رحمت و برکت در آن نازل ز ماست
هم ببخشیدیم ما اسحاق را
باز هم یعقوب او را از عطا
نَافِلَه باشد عطیّه در لغت
یا ولد اندر ولد از موهبت
جمله را کردیم ما شایسته کار
پیشوا و رهنما و حق گذار
سوی ایشان وحی هم کردیم باز
بر نکویی و اقامت در نماز
هم به ایتاء زکات اندر عیان
چون ز ما بودند اپرستندگان
علم و حکمت لوط را دادیم هم
کز نبیّین بود جاری در امم
هم رهاندیمش از آن قریه که بود
اهل آن را کارهای بد نمود
وآن گُره بودند قومی زشتکار
رفته بیر ون ز امر و شرع کردگار
هم درآوردیم اندر رحمتش
بُد چو از شایسته کاران حضرتش
نوح را کن یاد چون خواند از وداد
مر خدا را پیش از ابراهیم راد
پس نمودیمش اجابت در دعاء
پس رهاندیمش ز اندوه و بلاء
اهل و فرزندانش از کرب عظیم
باز برهاندیم و از آسیب و بیم
نصرتش دادیم بر قومی که بود
کارشان تکذیب آیات از جحود
آن گُره بودند قومی بد سرشت
جمله را کردیم غرق از فعل زشت

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ نَجَّیْنٰاهُ وَ لُوطاً إِلَی اَلْأَرْضِ اَلَّتِی بٰارَکْنٰا فِیهٰا لِلْعٰالَمِینَ (۷۱) وَ وَهَبْنٰا لَهُ إِسْحٰاقَ وَ یَعْقُوبَ نٰافِلَةً وَ کُلاًّ جَعَلْنٰا صٰالِحِینَ (۷۲) وَ جَعَلْنٰاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنٰا وَ أَوْحَیْنٰا إِلَیْهِمْ فِعْلَ اَلْخَیْرٰاتِ وَ إِقٰامَ اَلصَّلاٰةِ وَ إِیتٰاءَ اَلزَّکٰاةِ وَ کٰانُوا لَنٰا عٰابِدِینَ (۷۳) وَ لُوطاً آتَیْنٰاهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ نَجَّیْنٰاهُ مِنَ اَلْقَرْیَةِ اَلَّتِی کٰانَتْ تَعْمَلُ اَلْخَبٰائِثَ إِنَّهُمْ کٰانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فٰاسِقِینَ (۷۴) وَ أَدْخَلْنٰاهُ فِی رَحْمَتِنٰا إِنَّهُ مِنَ اَلصّٰالِحِینَ (۷۵) وَ نُوحاً إِذْ نٰادیٰ مِنْ قَبْلُ فَاسْتَجَبْنٰا لَهُ فَنَجَّیْنٰاهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ اَلْکَرْبِ اَلْعَظِیمِ (۷۶) وَ نَصَرْنٰاهُ مِنَ اَلْقَوْمِ اَلَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیٰاتِنٰا إِنَّهُمْ کٰانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَأَغْرَقْنٰاهُمْ أَجْمَعِینَ (۷۷)
هوش مصنوعی: ما او و لوط را نجات دادیم و به سرزمینی که آن را برای جهانیان برکت دادیم، هدایت کردیم. و به او اسحاق و یعقوب را به عنوان نعمت بخشیدیم و هر دو را از صالحان قرار دادیم. و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به دستور ما هدایت می‌کنند و به آنان وحی کردیم که کارهای نیکو انجام دهند، نماز را برپا دارند و زکات دهند و آن‌ها برای ما عبادت‌گزار بودند. و به لوط، حکمت و دانش عطا کردیم و او را از شهری که کارهای زشت انجام می‌دادند نجات دادیم؛ چرا که آنان قوم فاسدی بودند. و او را وارد رحمت خود کردیم؛ زیرا او از صالحان بود. و نوح را یاد کن، زمانی که پیشتر ندا داد، ما به او پاسخ دادیم و او و خانواده‌اش را از درد بزرگ نجات دادیم و علیه قومی که آیات ما را تکذیب کردند، به او کمک کردیم؛ چرا که آن قوم، قوم بدی بودند و همه را غرق کردیم.
و رهانیدیم او را و لوط را بسوی زمینی که برکت دادیم ما در آن از برای جهانیان (۷۱) و بخشیدیم مر او را اسحق و یعقوب که نواده بود و همه را گردانیدیم شایستگان (۷۲) و گردانیدیمشان امامانی که هدایت می‌کرده باشند بامر ما و وحی کردیم بایشان کردن کارهای خوب را و برپای داشتن نماز را و دادن زکاة را و بودند مر ما را عبادت‌کنندگان (۷۳) و لوط را دادیمش حکم و علم و نجات دادیم او را از قریه که بودند می‌کردند بدیها را بدرستی که ایشان بودند گروه بدان فاسقان (۷۴) و داخل کردیم او را در خدمت خود بدرستی که او بود از شایستگان (۷۵) و نوح را هنگامی که ندا کرد از پیش پس اجابت کردیم مر او را پس رهانیدیم او را و اهلش را از اندوه بزرگ (۷۶) و یاری دادیم او را از آن قوم که تکذیب کردند آیتهای ما را بدرستی که ایشان بودند گروه بدی پس غرق کردیم ایشان را همه (۷۷)
هوش مصنوعی: ما ابراهیم و لوط را نجات دادیم و به سرزمینی فرستادیم که برای جهانیان برکت داده بودیم. به ابراهیم، اسحاق و یعقوب را بخشیدیم که نسل او بودند و همه آن‌ها را شایسته قرار دادیم. آن‌ها را به امامانی تبدیل کردیم که مردم را به سوی راه ما هدایت می‌کردند و به آن‌ها وحی کردیم که اعمال نیک انجام دهند، نماز برپا دارند و زکات بپردازند و آنان همواره ما را عبادت می‌کردند. همچنین به لوط علم و حکم عطا کردیم و او را از شهری که در آن بدی می‌کردند نجات دادیم، زیرا آن‌ها گروهی فاسق بودند. او را در زمره شایستگان خود پذیرفتیم. وقتی نوح دعا کرد، خواسته‌اش را اجابت کردیم و او و خانواده‌اش را از عذابی بزرگ نجات دادیم. به او در برابر قومی که آیات ما را دروغ می‌خواندند یاری کردیم؛ چون آن‌ها گروهی پلید بودند و در نهایت همه آن‌ها را غرق کردیم.
گفت زآن دادیم با لوطش نجات
سوی شام از ارض بابل با ثبات
هوش مصنوعی: گفتیم که با کمک لوط نجات پیدا کردیم و از سرزمین بابل به سمت شام رفتیم.
وآن زمینی جان فزا و پر نواست
رحمت و برکت در آن نازل ز ماست
هوش مصنوعی: این سرزمین سرشار از حیات و موسیقی است که رحمت و برکت از جانب ما بر آن نازل شده است.
هم ببخشیدیم ما اسحاق را
باز هم یعقوب او را از عطا
هوش مصنوعی: ما به اسحاق بخشیدیم و بار دیگر یعقوب او را از بخشش خود بهره‌مند کرد.
نَافِلَه باشد عطیّه در لغت
یا ولد اندر ولد از موهبت
هوش مصنوعی: عطیه به معنای بخشش اضافی است، مانند فرزند از نسل‌های بعدی که به عنوان هدیه‌ای از طرف خداوند محسوب می‌شوند.
جمله را کردیم ما شایسته کار
پیشوا و رهنما و حق گذار
هوش مصنوعی: ما همه چیز را آماده کردیم تا بتوانیم به خوبی به رهبری و هدایت بپردازیم و حق را رعایت کنیم.
سوی ایشان وحی هم کردیم باز
بر نکویی و اقامت در نماز
هوش مصنوعی: به سوی آنها وحی فرستادیم و از آنها خواستیم که به کارهای نیک بپردازند و بر نماز پابرجا باشند.
هم به ایتاء زکات اندر عیان
چون ز ما بودند اپرستندگان
هوش مصنوعی: افرادی که از ما درخواست زکات می‌کنند، به وضوح در انتظار دریافت آن هستند.
علم و حکمت لوط را دادیم هم
کز نبیّین بود جاری در امم
هوش مصنوعی: ما علم و دانش را به لوط عطا کردیم که او نیز از پیامبران بود و این علم در میان اقوام رواج داشت.
هم رهاندیمش از آن قریه که بود
اهل آن را کارهای بد نمود
هوش مصنوعی: ما او را از آن روستایی نجات دادیم که مردمش به کارهای ناپسند مشغول بودند.
وآن گُره بودند قومی زشتکار
رفته بیر ون ز امر و شرع کردگار
هوش مصنوعی: آن‌ها گروهی بودند که به کارهای زشت مشغول بودند و از دستورات و قوانین خدای متعال خارج شده و به بیرون رفته بودند.
هم درآوردیم اندر رحمتش
بُد چو از شایسته کاران حضرتش
هوش مصنوعی: ما در رحمت او داخل شدیم، همان‌طور که از کسانی بودیم که کارهای شایسته انجام می‌دهند.
نوح را کن یاد چون خواند از وداد
مر خدا را پیش از ابراهیم راد
هوش مصنوعی: به یاد نوح بیفت که چگونه از محبت و بخشش خداوند سخن گفت قبل از اینکه ابراهیم به دنیا بیاید.
پس نمودیمش اجابت در دعاء
پس رهاندیمش ز اندوه و بلاء
هوش مصنوعی: ما دعا کردیم و خداوند فرمان ما را پذیرفت، بنابراین از غم و بلا او را نجات دادیم.
اهل و فرزندانش از کرب عظیم
باز برهاندیم و از آسیب و بیم
هوش مصنوعی: ما خانواده و فرزندانش را از مشکلات بزرگ نجات دادیم و از خطر و آسیب دور کردیم.
نصرتش دادیم بر قومی که بود
کارشان تکذیب آیات از جحود
هوش مصنوعی: ما به او کمک کردیم تا بر قومی پیروز شود که کارشان انکار آیات الهی به خاطر کفر و لجاجت بود.
آن گُره بودند قومی بد سرشت
جمله را کردیم غرق از فعل زشت
هوش مصنوعی: در این بیت، به گروهی از مردم با صفات ناپسند اشاره شده است که به خاطر کارهای زشت و نادرستشان در مشکلات و دشواری‌ها غرق شده‌اند. به عبارت دیگر، این افراد به دلیل رفتارهای بدشان به عواقب ناگواری دچار گشته‌اند.