گنجور

۸- آیات ۷۱ تا ۷۶

قٰالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکُمْ إِنَّهُ لَکَبِیرُکُمُ اَلَّذِی عَلَّمَکُمُ اَلسِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلاٰفٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ فِی جُذُوعِ اَلنَّخْلِ وَ لَتَعْلَمُنَّ أَیُّنٰا أَشَدُّ عَذٰاباً وَ أَبْقیٰ (۷۱) قٰالُوا لَنْ نُؤْثِرَکَ عَلیٰ مٰا جٰاءَنٰا مِنَ اَلْبَیِّنٰاتِ وَ اَلَّذِی فَطَرَنٰا فَاقْضِ مٰا أَنْتَ قٰاضٍ إِنَّمٰا تَقْضِی هٰذِهِ اَلْحَیٰاةَ اَلدُّنْیٰا (۷۲) إِنّٰا آمَنّٰا بِرَبِّنٰا لِیَغْفِرَ لَنٰا خَطٰایٰانٰا وَ مٰا أَکْرَهْتَنٰا عَلَیْهِ مِنَ اَلسِّحْرِ وَ اَللّٰهُ خَیْرٌ وَ أَبْقیٰ (۷۳) إِنَّهُ مَنْ یَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِماً فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لاٰ یَمُوتُ فِیهٰا وَ لاٰ یَحْییٰ (۷۴) وَ مَنْ یَأْتِهِ مُؤْمِناً قَدْ عَمِلَ اَلصّٰالِحٰاتِ فَأُولٰئِکَ لَهُمُ اَلدَّرَجٰاتُ اَلْعُلیٰ (۷۵) جَنّٰاتُ عَدْنٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا اَلْأَنْهٰارُ خٰالِدِینَ فِیهٰا وَ ذٰلِکَ جَزٰاءُ مَنْ تَزَکّٰی (۷۶)

گفت آیا ایمان آوردید مر او را پیش از آنکه دستوری دهم شما را بدرستی که آن هر آینه بزرگ شما که آموخت شما را سحر پس هر آینه خواهیم برید البته دستهای شما و پاهای شما را از خلاف یکدیگر و هر آینه بردار کشم شما را در تنه‌های درخت خرما و هر آینه خواهید دانست که کدام از ما سخت‌تر است از راه عذاب و پاینده‌تر (۷۱) گفتند هرگز اختیار نخواهیم کرد ترا برا آنچه آمد ما را از حجتهای روشن قسم بآنکه آفرید ما را پس حکم کن آنچه تو حکم‌کنندۀ جز این نیست حکم میرانی در این زندگانی دنیا (۷۲) بدرستی که ما گرویدیم بپروردگارمان تا بیامرزد برای ما گناهانمان را و آنچه را که به جبر بازداشتی ما را بر آن از سحر و خدا بهتر است و پاینده‌تر (۷۳) بدرستی که آنکه آمد پروردگارش را گناهکار پس او راست دوزخ نه می‌میرد در آن و نه زندگانی می‌کند (۷۴) و آنکه آید او را با ایمان که بتحقیق کرده باشد کارهای شایسته پس آنها برای ایشانست مرتبه‌ها بلندتر (۷۵) بهشتهای جای اقامت دائمی که می‌رود از زیر آنها نهرها جاودانیان در آن و آن پاداش کسی است که پاک باشد (۷۶)

گفت فرعون از ره قهر و سخط
بر وی آیا بگرویدید از غلط
پیش از آنکه بر شما رخصت دهم
منّت از اکرامتان بر جان نهم
هستتان او خود بزرگ و اوستاد
بر شما آموخت سحر اندر بلاد
پس ببرّم دست و پاتان از خلاف
واندر آویزم به نخل از اعتساف
تا بدانید اینکه از روی عذاب
کیست از ما سختتر واندر عِقاب
ساحران گفتند نکنیم اختیار
مر تو را بر آیت پروردگار
آنچه بر ما آمده است از بیّنات
ز آفرینندة تمام ممکنات
حکم کن پس گر کنی حکمی به ما
غیر از این نبود که حکمت در قضا
هست اندر این حیات دنیوی
کی بود در ملک دین جاری جوی
ما خود آوردیم ایمان بر خدا
کو بود پروردگار ماسوی
تا ببخشد جرمها ناگاهمان
وآنچه بنمودی بر آن اکراهمان
کردی اکر اه اعنی اندر جادویی
حق بود پاینده تر در نیکویی
هر که آید رب خود را در گناه
یعنی از شرکی و ظلمی بر اِله
پس جهنم باشد او را در ثبات
نه بمیرد نه در آن دارد حیات
وآنکه آید مؤمن و شایسته کار
آن گُره را پس در آن دارالقرار
باشد از حق رتبه هایی بس بلند
جنّت عدن و مقام ارجمند
جاری است از زیر آنها نهرها
جاودانند اندر آن از بهرها
این جزای آنکه از شرک و دنس
پاک باشد وز هوی و از هوس
۷- آیات ۶۵ تا ۷۰: قٰالُوا یٰا مُوسیٰ إِمّٰا أَنْ تُلْقِیَ وَ إِمّٰا أَنْ نَکُونَ أَوَّلَ مَنْ أَلْقیٰ (۶۵) قٰالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذٰا حِبٰالُهُمْ وَ عِصِیُّهُمْ یُخَیَّلُ إِلَیْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّهٰا تَسْعیٰ (۶۶) فَأَوْجَسَ فِی نَفْسِهِ خِیفَةً مُوسیٰ (۶۷) قُلْنٰا لاٰ تَخَفْ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْأَعْلیٰ (۶۸) وَ أَلْقِ مٰا فِی یَمِینِکَ تَلْقَفْ مٰا صَنَعُوا إِنَّمٰا صَنَعُوا کَیْدُ سٰاحِرٍ وَ لاٰ یُفْلِحُ اَلسّٰاحِرُ حَیْثُ أَتیٰ (۶۹) فَأُلْقِیَ اَلسَّحَرَةُ سُجَّداً قٰالُوا آمَنّٰا بِرَبِّ هٰارُونَ وَ مُوسیٰ (۷۰)۹- آیات ۷۷ تا ۸۲: وَ لَقَدْ أَوْحَیْنٰا إِلیٰ مُوسیٰ أَنْ أَسْرِ بِعِبٰادِی فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِیقاً فِی اَلْبَحْرِ یَبَساً لاٰ تَخٰافُ دَرَکاً وَ لاٰ تَخْشیٰ (۷۷) فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِیَهُمْ مِنَ اَلْیَمِّ مٰا غَشِیَهُمْ (۷۸) وَ أَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَ مٰا هَدیٰ (۷۹) یٰا بَنِی إِسْرٰائِیلَ قَدْ أَنْجَیْنٰاکُمْ مِنْ عَدُوِّکُمْ وَ وٰاعَدْنٰاکُمْ جٰانِبَ اَلطُّورِ اَلْأَیْمَنَ وَ نَزَّلْنٰا عَلَیْکُمُ اَلْمَنَّ وَ اَلسَّلْویٰ (۸۰) کُلُوا مِنْ طَیِّبٰاتِ مٰا رَزَقْنٰاکُمْ وَ لاٰ تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی وَ مَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَویٰ (۸۱) وَ إِنِّی لَغَفّٰارٌ لِمَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً ثُمَّ اِهْتَدیٰ (۸۲)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قٰالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکُمْ إِنَّهُ لَکَبِیرُکُمُ اَلَّذِی عَلَّمَکُمُ اَلسِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلاٰفٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ فِی جُذُوعِ اَلنَّخْلِ وَ لَتَعْلَمُنَّ أَیُّنٰا أَشَدُّ عَذٰاباً وَ أَبْقیٰ (۷۱) قٰالُوا لَنْ نُؤْثِرَکَ عَلیٰ مٰا جٰاءَنٰا مِنَ اَلْبَیِّنٰاتِ وَ اَلَّذِی فَطَرَنٰا فَاقْضِ مٰا أَنْتَ قٰاضٍ إِنَّمٰا تَقْضِی هٰذِهِ اَلْحَیٰاةَ اَلدُّنْیٰا (۷۲) إِنّٰا آمَنّٰا بِرَبِّنٰا لِیَغْفِرَ لَنٰا خَطٰایٰانٰا وَ مٰا أَکْرَهْتَنٰا عَلَیْهِ مِنَ اَلسِّحْرِ وَ اَللّٰهُ خَیْرٌ وَ أَبْقیٰ (۷۳) إِنَّهُ مَنْ یَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِماً فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لاٰ یَمُوتُ فِیهٰا وَ لاٰ یَحْییٰ (۷۴) وَ مَنْ یَأْتِهِ مُؤْمِناً قَدْ عَمِلَ اَلصّٰالِحٰاتِ فَأُولٰئِکَ لَهُمُ اَلدَّرَجٰاتُ اَلْعُلیٰ (۷۵) جَنّٰاتُ عَدْنٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا اَلْأَنْهٰارُ خٰالِدِینَ فِیهٰا وَ ذٰلِکَ جَزٰاءُ مَنْ تَزَکّٰی (۷۶)
هوش مصنوعی: او به آنها گفت: آیا شما قبل از آنکه به شما اجازه دهم به او ایمان آورده‌اید؟ او همان بزرگ شماست که به شما سحر را آموخته است. پس دست‌ها و پاهای شما را از خلاف قطع می‌کنم و شما را بر روی تنه‌های درختان نخل به صلیب می‌کشم و خواهید دانست که کدام یک از ما عذابش شدیدتر و پایدارتر است. آنها گفتند: ما هرگز تو را بر آنچه به ما از نشانه‌ها رسیده و بر آنچه ما را خلق کرده است، ارجح نمی‌دانیم. پس آنچه را می‌خواهی انجام بده؛ تو فقط می‌توانی در این زندگی دنیا حکم کنی. ما به پروردگارمان ایمان آورده‌ایم تا او گناهان ما را ببخشد و آنچه را که ما را به آن واداشته‌ای، که سحر است، ببخشد. و خداوند بهتر و پایدارتر است. به‌راستی، هر کس به نزد پروردگارش به صورت مجرم بیاید، جهنم در انتظار اوست که نه در آن می‌میرد و نه زنده می‌شود. و هر کس با ایمان و عمل صالح به نزد او بیاید، برای این افراد درجات عالی و باغ‌های جاودانی خواهد بود که از زیر آنها نهرها جاری است و آنها در آنجا جاودانه خواهند بود و این پاداش کسی است که خود را پاک کند.
گفت آیا ایمان آوردید مر او را پیش از آنکه دستوری دهم شما را بدرستی که آن هر آینه بزرگ شما که آموخت شما را سحر پس هر آینه خواهیم برید البته دستهای شما و پاهای شما را از خلاف یکدیگر و هر آینه بردار کشم شما را در تنه‌های درخت خرما و هر آینه خواهید دانست که کدام از ما سخت‌تر است از راه عذاب و پاینده‌تر (۷۱) گفتند هرگز اختیار نخواهیم کرد ترا برا آنچه آمد ما را از حجتهای روشن قسم بآنکه آفرید ما را پس حکم کن آنچه تو حکم‌کنندۀ جز این نیست حکم میرانی در این زندگانی دنیا (۷۲) بدرستی که ما گرویدیم بپروردگارمان تا بیامرزد برای ما گناهانمان را و آنچه را که به جبر بازداشتی ما را بر آن از سحر و خدا بهتر است و پاینده‌تر (۷۳) بدرستی که آنکه آمد پروردگارش را گناهکار پس او راست دوزخ نه می‌میرد در آن و نه زندگانی می‌کند (۷۴) و آنکه آید او را با ایمان که بتحقیق کرده باشد کارهای شایسته پس آنها برای ایشانست مرتبه‌ها بلندتر (۷۵) بهشتهای جای اقامت دائمی که می‌رود از زیر آنها نهرها جاودانیان در آن و آن پاداش کسی است که پاک باشد (۷۶)
هوش مصنوعی: آیا شما قبل از اینکه من دستوری به شما بدهم، به او ایمان آوردید؟ این شخص بزرگ‌ترین سحرگریدی است که شما را آموزش داده است. ما قطعا دست‌ها و پاهای شما را از یکدیگر می‌بریم و شما را به تنه‌های درختان خرما آویزان خواهیم کرد. شما خواهید دانست که عذاب ما چقدر سخت‌تر و پاینده‌تر است. آنها گفتند: هرگز تو را بر آنچه به ما نشان دادی، انتخاب نخواهیم کرد. سوگند به خدا که ما را آفریده، حکم کن آنچه را که می‌خواهی، چون تو در این دنیا جز حکم کردن بر ما نمی‌توانی. ما به پروردگارمان ایمان آورده‌ایم تا او گناهان ما را ببخشد و آنچه را که به اجبار بر ما تحمیل کردی، فراموش کند. خدا بهتر و پاینده‌تر است. کسی که به پروردگارش کافر باشد، به دوزخ خواهد رفت و نه در آن می‌میرد و نه زنده خواهد ماند. اما کسی که با ایمان کارهای نیکو انجام دهد، جایگاه‌های بلندی خواهد داشت. بهشت‌هایی که جاودانی خواهند بود و نهرها از زیر آنها جاری خواهد شد. این پاداشی است برای کسانی که پاک و بی‌گناه هستند.
گفت فرعون از ره قهر و سخط
بر وی آیا بگرویدید از غلط
هوش مصنوعی: فرعون با خشم و قهر از او پرسید آیا به خاطر یک اشتباه، به او ایمان آورده‌اید؟
پیش از آنکه بر شما رخصت دهم
منّت از اکرامتان بر جان نهم
هوش مصنوعی: قبل از اینکه به شما اجازه دهم، من اینجا هستم تا از بزرگواری و لطف شما سپاسگزاری کنم.
هستتان او خود بزرگ و اوستاد
بر شما آموخت سحر اندر بلاد
هوش مصنوعی: چشم و قلب شما به دست او است و او معلم شماست. او سحر و زیبایی‌ها را در سرزمین‌ها به شما آموخته است.
پس ببرّم دست و پاتان از خلاف
واندر آویزم به نخل از اعتساف
هوش مصنوعی: پس می‌خواهم که دست و پای شما را به خاطر نافرمانی ببرم و به دلیل عصبانیت برشته‌ پیچم و به نخل آویزان کنم.
تا بدانید اینکه از روی عذاب
کیست از ما سختتر واندر عِقاب
هوش مصنوعی: این جمله بیان می‌کند که برای شما روشن شود که عذابی که ما از آن رنج می‌بریم، سخت‌تر و شدیدتر از عذاب کسانی است که مورد مجازات قرار می‌گیرند.
ساحران گفتند نکنیم اختیار
مر تو را بر آیت پروردگار
هوش مصنوعی: ساحران گفتند که ما نمی‌خواهیم اختیار تو را بر معجزه پروردگار بگذاریم.
آنچه بر ما آمده است از بیّنات
ز آفرینندة تمام ممکنات
هوش مصنوعی: هر آنچه که بر ما گذشته است، ناشی از دلایل و نشانه‌های روشن از سوی خالق تمامی موجودات است.
حکم کن پس گر کنی حکمی به ما
غیر از این نبود که حکمت در قضا
هوش مصنوعی: حکم کن، اما اگر حکمی برای ما صادر کنی، جز این نتیجه‌ای نخواهی گرفت که در قضا و قدر، حکمت نهفته است.
هست اندر این حیات دنیوی
کی بود در ملک دین جاری جوی
هوش مصنوعی: در این زندگی دنیوی، روحانیت و جریان‌های دینی چه زمانی در جامعه به وضوح قابل مشاهده خواهند بود؟
ما خود آوردیم ایمان بر خدا
کو بود پروردگار ماسوی
هوش مصنوعی: ما خود به خدا ایمان آوردیم، همان خدایی که پروردگار همه چیز است.
تا ببخشد جرمها ناگاهمان
وآنچه بنمودی بر آن اکراهمان
هوش مصنوعی: تا گناهان ما را ببخشد ناگهان و آن چیزهایی که به‌زور به ما نشان دادی.
کردی اکر اه اعنی اندر جادویی
حق بود پاینده تر در نیکویی
هوش مصنوعی: اگر در کاری نیکو قدم بگذاری، در حقیقت پایدارتر و ماندگارتر خواهی بود.
هر که آید رب خود را در گناه
یعنی از شرکی و ظلمی بر اِله
هوش مصنوعی: هر کسی که به گناه و ظلم در حق خداوند مبتلا شود، در حقیقت رب و خالق خود را در خطر قرار داده است.
پس جهنم باشد او را در ثبات
نه بمیرد نه در آن دارد حیات
هوش مصنوعی: پس او در وضعیت ثباتی قرار دارد که به جهنم می‌ماند، نه می‌میرد و نه زندگی واقعی دارد.
وآنکه آید مؤمن و شایسته کار
آن گُره را پس در آن دارالقرار
هوش مصنوعی: کسی که به درستی ایمان داشته و کارهای نیک انجام دهد، می‌تواند به آرامش و امنیت دست یابد.
باشد از حق رتبه هایی بس بلند
جنّت عدن و مقام ارجمند
هوش مصنوعی: البته، در رابطه با مقام و جایگاه‌های بلند و ارزشمند در بهشت عدن، وعده‌هایی از سوی حق وجود دارد.
جاری است از زیر آنها نهرها
جاودانند اندر آن از بهرها
هوش مصنوعی: از زیر آنها نهرهای زلالی جاری است که همیشه و همیشگی باقی خواهند ماند و در آنجا به خاطر نعمت‌ها و فوائد فراوانی وجود دارد.
این جزای آنکه از شرک و دنس
پاک باشد وز هوی و از هوس
هوش مصنوعی: این، پاداش کسی است که از آلودگی کفر و گناه پاک باشد و از تمایلات و خواهش‌های نفس دوری کند.