گنجور

۱۳- آیات ۱۱۳ تا ۱۲۱

وَ کَذٰلِکَ أَنْزَلْنٰاهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا وَ صَرَّفْنٰا فِیهِ مِنَ اَلْوَعِیدِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ أَوْ یُحْدِثُ لَهُمْ ذِکْراً (۱۱۳) فَتَعٰالَی اَللّٰهُ اَلْمَلِکُ اَلْحَقُّ وَ لاٰ تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضیٰ إِلَیْکَ وَحْیُهُ وَ قُلْ رَبِّ‌ زِدْنِی عِلْماً (۱۱۴) وَ لَقَدْ عَهِدْنٰا إِلیٰ آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِیَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً (۱۱۵) وَ إِذْ قُلْنٰا لِلْمَلاٰئِکَةِ اُسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّٰ إِبْلِیسَ أَبیٰ (۱۱۶) فَقُلْنٰا یٰا آدَمُ إِنَّ هٰذٰا عَدُوٌّ لَکَ وَ لِزَوْجِکَ فَلاٰ یُخْرِجَنَّکُمٰا مِنَ اَلْجَنَّةِ فَتَشْقیٰ (۱۱۷) إِنَّ لَکَ أَلاّٰ تَجُوعَ فِیهٰا وَ لاٰ تَعْریٰ (۱۱۸) وَ أَنَّکَ لاٰ تَظْمَؤُا فِیهٰا وَ لاٰ تَضْحیٰ (۱۱۹) فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ اَلشَّیْطٰانُ قٰالَ یٰا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلیٰ شَجَرَةِ اَلْخُلْدِ وَ مُلْکٍ لاٰ یَبْلیٰ (۱۲۰) فَأَکَلاٰ مِنْهٰا فَبَدَتْ لَهُمٰا سَوْآتُهُمٰا وَ طَفِقٰا یَخْصِفٰانِ عَلَیْهِمٰا مِنْ وَرَقِ اَلْجَنَّةِ وَ عَصیٰ آدَمُ رَبَّهُ فَغَویٰ (۱۲۱)

و همچنین فرو فرستادیم آن را قرآنی عربی و مکرّر آوردیم در آن از وعید باشد که ایشان بپرهیزند یا پدید آرد برای ایشان پند گرفتنی (۱۱۳) پس برتر آمد خدا پادشاه حق و شتاب مکن بقرآن پیش از آنکه گزارش داده شود بتو وحیش و بگو ای پروردگار من زیاد کن مرا دانش (۱۱۴) و بدرستی که عهد کردیم ما بآدم از پیش پس وا گذاشت و نیافتیم مر او را عزمی (۱۱۵) و هنگامی که گفتیم مر ملائکه را که سجده کنید مر آدم را پس سجده کردند مگر ابلیس که سرباز زد (۱۱۶) پس گفتیم ای آدم بدرستی که این دشمن است مر ترا و مر جفتت را پس نباید که بیرون کند شما را از بهشت پس تعب کشی (۱۱۷) بدرستی که مر تراست که نه گرسنه شوی در آن و نه برهنه شوی (۱۱۸) و بدرستی که نه تو تشنه شوی در آن و نباشی در آفتاب (۱۱۹) پس وسوسه کرد مر او را شیطان گفت ای آدم آیا دلالت کنم ترا بر درخت جاودانی و پادشاهی که کهنه نشود (۱۲۰) پس خوردند آن دو از آن پس ظاهر شد مر آنها را عورتهاشان و شروع نمودند می‌چسبانیدند بر آن دو از برگ بهشت و نافرمانی کرد آدم پروردگارش را پس بی‌بهره شد (۱۲۱)

ما فرستادیم قرآن را چنین
بر زبان تازی از جمع مبین
هم مکرر ما نمودیم از نشان
از وعید آیات بسیار اندر آن
شاید ایشان می بپرهیزند چند
یا کند قرآنشان احداث پند
پس بلند است آن خدا در ذات خویش
هم بلند از وصف مخلوقات خویش
پادشاهی کو بود ثابت به ذات
راست کردار است و کامل در صفات
خود به قرآن می مکن تعجیل تو
قَبلِ أن یقضَی إلَیه وَحیُهُ
حکم یعنی می مکن بر هیچ چیز
پیشتر از وحی قرآن در تمیز
هم بگو پروردگارا کن زیاد
دانشم را بر کتاب از انقیاد
یا بر احکام شریعت کن فزون
علمم ای دانای ماکان و یکون
عهد ما کردیم با آدم ز پیش
پس فرامُش کرد و نامد عهد کیش
یافتیم او را نه در عزمش ثبات
گفته بودیمش مخور از این نبات
تو مکن یعنی فراموش امر ما
همچنان کو کرد اندر اقتضا
چونکه ما گفتیم با افرشتگان
سجده آدم نمایید از مکان
سجده پس کردند از وی هر کجا
جز بلیس او کرد زین معنی اِبا
پس بگفتیمش که هست این دشمنت
همچنین دشمن بود او با زنت
پس شما را باید از جنّت برون
نکند او کافتید در رنجی فزون
إنَّ لَکَ ألَّا تَجُوع گرسنه
نشوی، یعنی در آن نه برهنه
نشوی تشنه، نه محتاجی به آب
در جنان هم نبوی اندر آفتاب
پس به آدم وسوسه کرد آن بلیس
گفت ای آدم به چیزی بس نفیس
رهنما گردم تو را آیا که من
وآن درخت خُلد باشد بی سخن
می نمیرد هر که خورد از آن درخت
کهنگی از شاهی اش بر بست رخت
هر دو پس خوردند ز آن، پس شد پدید
عورت آن هر دو، و بیننده دید
ایستادند و بچسباندند زود
برگ جنّت را به عورتشان که بود
شرح آن گفتیم در اول تمام
نیست بر تکرار حاجت این کلام
کرد آدم چون خلاف رب خود
پس بماند از آنچه او را قصد بُد
گشت بی بهره ز عمر جاودان
یا از آنچه بودش اصلح در نهان
۱۲- آیات ۹۸ تا ۱۱۲: إِنَّمٰا إِلٰهُکُمُ اَللّٰهُ اَلَّذِی لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ وَسِعَ کُلَّ شَیْ‌ءٍ عِلْماً (۹۸) کَذٰلِکَ نَقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنْبٰاءِ مٰا قَدْ سَبَقَ وَ قَدْ آتَیْنٰاکَ مِنْ لَدُنّٰا ذِکْراً (۹۹) مَنْ أَعْرَضَ عَنْهُ فَإِنَّهُ یَحْمِلُ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ وِزْراً (۱۰۰) خٰالِدِینَ فِیهِ وَ سٰاءَ لَهُمْ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ حِمْلاً (۱۰۱) یَوْمَ یُنْفَخُ فِی اَلصُّورِ وَ نَحْشُرُ اَلْمُجْرِمِینَ یَوْمَئِذٍ زُرْقاً (۱۰۲) یَتَخٰافَتُونَ بَیْنَهُمْ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاّٰ عَشْراً (۱۰۳) نَحْنُ أَعْلَمُ بِمٰا یَقُولُونَ إِذْ یَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِیقَةً إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاّٰ یَوْماً (۱۰۴) وَ یَسْئَلُونَکَ عَنِ اَلْجِبٰالِ فَقُلْ یَنْسِفُهٰا رَبِّی نَسْفاً (۱۰۵) فَیَذَرُهٰا قٰاعاً صَفْصَفاً (۱۰۶) لاٰ تَریٰ فِیهٰا عِوَجاً وَ لاٰ أَمْتاً (۱۰۷) یَوْمَئِذٍ یَتَّبِعُونَ اَلدّٰاعِیَ لاٰ عِوَجَ لَهُ وَ خَشَعَتِ اَلْأَصْوٰاتُ لِلرَّحْمٰنِ فَلاٰ تَسْمَعُ إِلاّٰ هَمْساً (۱۰۸) یَوْمَئِذٍ لاٰ تَنْفَعُ اَلشَّفٰاعَةُ إِلاّٰ مَنْ أَذِنَ لَهُ اَلرَّحْمٰنُ وَ رَضِیَ لَهُ قَوْلاً (۱۰۹) یَعْلَمُ مٰا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ مٰا خَلْفَهُمْ وَ لاٰ یُحِیطُونَ بِهِ عِلْماً (۱۱۰) وَ عَنَتِ اَلْوُجُوهُ لِلْحَیِّ اَلْقَیُّومِ وَ قَدْ خٰابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً (۱۱۱) وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ اَلصّٰالِحٰاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلاٰ یَخٰافُ ظُلْماً وَ لاٰ هَضْماً (۱۱۲)۱۴- آیات ۱۲۲ تا ۱۲۹: ثُمَّ اِجْتَبٰاهُ رَبُّهُ فَتٰابَ عَلَیْهِ وَ هَدیٰ (۱۲۲) قٰالَ اِهْبِطٰا مِنْهٰا جَمِیعاً بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمّٰا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدیً فَمَنِ اِتَّبَعَ هُدٰایَ فَلاٰ یَضِلُّ وَ لاٰ یَشْقیٰ (۱۲۳) وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ أَعْمیٰ (۱۲۴) قٰالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمیٰ وَ قَدْ کُنْتُ بَصِیراً (۱۲۵) قٰالَ کَذٰلِکَ أَتَتْکَ آیٰاتُنٰا فَنَسِیتَهٰا وَ کَذٰلِکَ اَلْیَوْمَ تُنْسیٰ (۱۲۶) وَ کَذٰلِکَ نَجْزِی مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ یُؤْمِنْ بِآیٰاتِ رَبِّهِ وَ لَعَذٰابُ اَلْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقیٰ (۱۲۷) أَ فَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنٰا قَبْلَهُمْ مِنَ‌ اَلْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسٰاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَآیٰاتٍ لِأُولِی اَلنُّهیٰ (۱۲۸) وَ لَوْ لاٰ کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَکٰانَ لِزٰاماً وَ أَجَلٌ مُسَمًّی (۱۲۹)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ کَذٰلِکَ أَنْزَلْنٰاهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا وَ صَرَّفْنٰا فِیهِ مِنَ اَلْوَعِیدِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ أَوْ یُحْدِثُ لَهُمْ ذِکْراً (۱۱۳) فَتَعٰالَی اَللّٰهُ اَلْمَلِکُ اَلْحَقُّ وَ لاٰ تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضیٰ إِلَیْکَ وَحْیُهُ وَ قُلْ رَبِّ‌ زِدْنِی عِلْماً (۱۱۴) وَ لَقَدْ عَهِدْنٰا إِلیٰ آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِیَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً (۱۱۵) وَ إِذْ قُلْنٰا لِلْمَلاٰئِکَةِ اُسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّٰ إِبْلِیسَ أَبیٰ (۱۱۶) فَقُلْنٰا یٰا آدَمُ إِنَّ هٰذٰا عَدُوٌّ لَکَ وَ لِزَوْجِکَ فَلاٰ یُخْرِجَنَّکُمٰا مِنَ اَلْجَنَّةِ فَتَشْقیٰ (۱۱۷) إِنَّ لَکَ أَلاّٰ تَجُوعَ فِیهٰا وَ لاٰ تَعْریٰ (۱۱۸) وَ أَنَّکَ لاٰ تَظْمَؤُا فِیهٰا وَ لاٰ تَضْحیٰ (۱۱۹) فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ اَلشَّیْطٰانُ قٰالَ یٰا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلیٰ شَجَرَةِ اَلْخُلْدِ وَ مُلْکٍ لاٰ یَبْلیٰ (۱۲۰) فَأَکَلاٰ مِنْهٰا فَبَدَتْ لَهُمٰا سَوْآتُهُمٰا وَ طَفِقٰا یَخْصِفٰانِ عَلَیْهِمٰا مِنْ وَرَقِ اَلْجَنَّةِ وَ عَصیٰ آدَمُ رَبَّهُ فَغَویٰ (۱۲۱)
هوش مصنوعی: خداوند قرآن را به زبان عربی نازل کرد و در آن از هشدارهای مختلف سخن گفت تا مردم متوجه شده و تقوای الهی را پیشه کنند و یا یادآوری برایشان اتفاق بیفتد. پس خداوند، پادشاه واقعی، پاک و منزّه است و نباید قبل از اینکه وحی به تو برسد، در قرائت قرآن شتاب کنی و بگو: «پروردگارا، بر دانش من بیفزا.» ما پیش از این با آدم عهد کرده بودیم، اما او فراموش کرد و در برابر آن عزم و اراده نداشت. زمانی که به ملائکه گفتیم: «برای آدم سجده کنید»، همه سجده کردند به جز ابلیس که نافرمانی کرد. به آدم گفتیم: «این شیطان دشمن تو و همسرت است، پس مراقب باشید که شما را از بهشت بیرون نراند و به زحمت نیفتید. در بهشت هیچ‌گاه گرسنه و برهنه نخواهی ماند و از تشنگی و خستگی رنج نخواهی برد.» اما شیطان وسوسه‌اش کرد و گفت: «ای آدم، آیا می‌خواهی من تو را به درخت جاودانگی و سلطنتی که هرگز فاسد نمی‌شود، راهنمایی کنم؟» آن‌ها از آن درخت خوردند و برهنگی خودشان برایشان نمایان شد و آغاز کردند به پوشاندن خود با برگ‌های بهشت. در آنجا آدم نافرمانی کرد و راه را گم کرد.
و همچنین فرو فرستادیم آن را قرآنی عربی و مکرّر آوردیم در آن از وعید باشد که ایشان بپرهیزند یا پدید آرد برای ایشان پند گرفتنی (۱۱۳) پس برتر آمد خدا پادشاه حق و شتاب مکن بقرآن پیش از آنکه گزارش داده شود بتو وحیش و بگو ای پروردگار من زیاد کن مرا دانش (۱۱۴) و بدرستی که عهد کردیم ما بآدم از پیش پس وا گذاشت و نیافتیم مر او را عزمی (۱۱۵) و هنگامی که گفتیم مر ملائکه را که سجده کنید مر آدم را پس سجده کردند مگر ابلیس که سرباز زد (۱۱۶) پس گفتیم ای آدم بدرستی که این دشمن است مر ترا و مر جفتت را پس نباید که بیرون کند شما را از بهشت پس تعب کشی (۱۱۷) بدرستی که مر تراست که نه گرسنه شوی در آن و نه برهنه شوی (۱۱۸) و بدرستی که نه تو تشنه شوی در آن و نباشی در آفتاب (۱۱۹) پس وسوسه کرد مر او را شیطان گفت ای آدم آیا دلالت کنم ترا بر درخت جاودانی و پادشاهی که کهنه نشود (۱۲۰) پس خوردند آن دو از آن پس ظاهر شد مر آنها را عورتهاشان و شروع نمودند می‌چسبانیدند بر آن دو از برگ بهشت و نافرمانی کرد آدم پروردگارش را پس بی‌بهره شد (۱۲۱)
هوش مصنوعی: ما قرآن را به زبان عربی نازل کردیم و در آن بارها از عذاب صحبت کرده‌ایم تا مردم را بترسانیم و برایشان پند و اندرزهایی بیافرینیم. خداوند، پادشاه حقیقی، برتر از همه است و قبل از آنکه وحی به تو برسد، عجله نکن. به خدا بگو: «پروردگارا! علم مرا بیفزا.» ما با آدم از قبل عهدی بستیم، اما او نتوانست عزم و اراده لازم را از خود نشان دهد. وقتی به فرشتگان گفتیم که برای آدم سجده کنند، همه سجده کردند جز ابلیس که طغیان کرد. به آدم گفتیم: «این ابلیس دشمن تو و همسرت است، مبادا شما را از بهشت بیرون کند و دچار تعب و زحمت شوید. در بهشت نه گرسنه می‌شوی، نه برهنه، و نه تشنه می‌مانی و در گرما نخواهی بود.» سپس شیطان او را وسوسه کرد و گفت: «آیا می‌خواهی به تو بگویم که چگونه به درخت جاودانی و سلطنتی که هرگز پایان نمی‌پذیرد دسترسی پیدا کنی؟» آن دو از درخت خوردند و ناگهان عورت‌هایشان نمایان شد و شروع کردند به پوشاندن خود با برگ‌های بهشت. آدم فرمان پروردگارش را نادیده گرفت و از نعمت‌ها بی‌بهره شد.
ما فرستادیم قرآن را چنین
بر زبان تازی از جمع مبین
هوش مصنوعی: ما قرآن را به زبان عربی و به شیوه‌ای روشن و واضح نازل کردیم.
هم مکرر ما نمودیم از نشان
از وعید آیات بسیار اندر آن
هوش مصنوعی: ما بارها از نشانه‌ها و هشدارهای بسیاری که در آیات وجود دارد سخن گفته‌ایم.
شاید ایشان می بپرهیزند چند
یا کند قرآنشان احداث پند
هوش مصنوعی: شاید آنها از چند چیز احتیاط کنند یا قرآنشان را برای فهم بهتر، به دلایل مختلف تجدید نظر کنند.
پس بلند است آن خدا در ذات خویش
هم بلند از وصف مخلوقات خویش
هوش مصنوعی: خداوند در ذات خود بالا و بزرگتر از توصیفاتی است که برای مخلوقاتش به کار می‌رود.
پادشاهی کو بود ثابت به ذات
راست کردار است و کامل در صفات
هوش مصنوعی: پادشاهی که دارای شخصیت ثابت و راستگویی است، به تمامی ویژگی‌های خوب و کامل خود شناخته می‌شود.
خود به قرآن می مکن تعجیل تو
قَبلِ أن یقضَی إلَیه وَحیُهُ
هوش مصنوعی: خود را به قرآن عجلت مکن، قبل از اینکه وحی‌اش به او داده شود.
حکم یعنی می مکن بر هیچ چیز
پیشتر از وحی قرآن در تمیز
هوش مصنوعی: حکم و قضاوت نکن بر هیچ چیز قبل از اینکه وحی قرآن به تو در مورد آن موضوع دستور دهد و راه را برای شناخت درست روشن کند.
هم بگو پروردگارا کن زیاد
دانشم را بر کتاب از انقیاد
هوش مصنوعی: پروردگارا، دانش من را افزایش بده و مرا از وابستگی به کتاب‌ها آزاد کن.
یا بر احکام شریعت کن فزون
علمم ای دانای ماکان و یکون
هوش مصنوعی: ای علمای بزرگ، بر اساس احکام شریعت بر دانش و اطلاعت بیفزایید و مرا بیش از پیش آگاه کنید.
عهد ما کردیم با آدم ز پیش
پس فرامُش کرد و نامد عهد کیش
هوش مصنوعی: ما پیمان بسته بودیم با آدم از زمان گذشته، اما او آن را فراموش کرده و به عهد خود وفا نکرد.
یافتیم او را نه در عزمش ثبات
گفته بودیمش مخور از این نبات
هوش مصنوعی: ما او را پیدا کردیم، ولی نه در تصمیمش استقامت و پایداری داشت. به او گفتیم از این گیاه نخور!
تو مکن یعنی فراموش امر ما
همچنان کو کرد اندر اقتضا
هوش مصنوعی: فراموش نکن که باید به دستورات ما توجه کنی، همان‌طور که کوه در برابر خواسته‌ها استوار و مصمم باقی می‌ماند.
چونکه ما گفتیم با افرشتگان
سجده آدم نمایید از مکان
هوش مصنوعی: زمانی که ما به فرشتگان گفتیم که به احترام آدم سجده کنید، از جای خود حرکت کردید.
سجده پس کردند از وی هر کجا
جز بلیس او کرد زین معنی اِبا
هوش مصنوعی: هر جا که او (خدا) فرمان داد، همه سجده کردند جز ابلیس که به خاطر این موضوع تمرد کرد.
پس بگفتیمش که هست این دشمنت
همچنین دشمن بود او با زنت
هوش مصنوعی: به او گفتیم که همینطور که او با تو دشمنی می‌کند، با همسر تو نیز دشمنی مشابهی داشته است.
پس شما را باید از جنّت برون
نکند او کافتید در رنجی فزون
هوش مصنوعی: پس خداوند باید شما را از بهشت بیرون نکند، چون در رنج و سختی زیادی به سر می‌برید.
إنَّ لَکَ ألَّا تَجُوع گرسنه
نشوی، یعنی در آن نه برهنه
هوش مصنوعی: تو نباید گرسنه بمانی، یعنی نه باید در حالتی بی‌پوشش باشی.
نشوی تشنه، نه محتاجی به آب
در جنان هم نبوی اندر آفتاب
هوش مصنوعی: اگر سیری و تشنگی را تجربه نکنی، در بهشت هم نیازی به آب نخواهی داشت و در نور خورشید هم احساس نیاز نخواهی کرد.
پس به آدم وسوسه کرد آن بلیس
گفت ای آدم به چیزی بس نفیس
هوش مصنوعی: شیطان به آدم وسوسه کرد و گفت: «ای آدم، چیزی بسیار باارزش در انتظار توست.»
رهنما گردم تو را آیا که من
وآن درخت خُلد باشد بی سخن
هوش مصنوعی: آیا می‌توانم تو را راهنمایی کنم، در حالی که من و آن درخت بهشت در سکوت وجود داریم؟
می نمیرد هر که خورد از آن درخت
کهنگی از شاهی اش بر بست رخت
هوش مصنوعی: هر کس از میوه آن درخت کهنسال بچشد نمی‌میرد، چرا که زیبایی و جلالی که بر آن بسته شده، او را زنده نگه می‌دارد.
هر دو پس خوردند ز آن، پس شد پدید
عورت آن هر دو، و بیننده دید
هوش مصنوعی: هر دو از آن موضوع شرم کردند و در نتیجه عیب و نقص هر یک برای آن دیگری آشکار شد و بیننده این را مشاهده کرد.
ایستادند و بچسباندند زود
برگ جنّت را به عورتشان که بود
هوش مصنوعی: آنها به سرعت برگ‌های بهشتی را به بدن خود چسباندند تا خود را بپوشانند.
شرح آن گفتیم در اول تمام
نیست بر تکرار حاجت این کلام
هوش مصنوعی: ما در ابتدا توضیحاتی ارائه کرده‌ایم که همه جوانب را پوشش می‌دهد و نیازی به تکرار این سخنان نیست.
کرد آدم چون خلاف رب خود
پس بماند از آنچه او را قصد بُد
هوش مصنوعی: انسان وقتی که خلاف فرمان پروردگارش عمل کرد، از چیزهایی که به او وعده داده شده بود، دور ماند.
گشت بی بهره ز عمر جاودان
یا از آنچه بودش اصلح در نهان
هوش مصنوعی: در زندگی، انسان ممکن است از نعمت جاودانگی و چیزهایی که برایش بهتر و مناسب‌تر بوده‌اند، بی‌بهره بماند.