گنجور

۶- آیات ۲۳ تا ۲۴

وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمّٰا نَزَّلْنٰا عَلیٰ عَبْدِنٰا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ اُدْعُوا شُهَدٰاءَکُمْ مِنْ دُونِ اَللّٰهِ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۲۳) فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا اَلنّٰارَ اَلَّتِی وَقُودُهَا اَلنّٰاسُ وَ اَلْحِجٰارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکٰافِرِینَ (۲۴)

و اگر بوده باشید در شک از آنچه فرو فرستاده ایم بر بندۀ خود پس بیاورید به سوره‌ای مانند آن و بخوانید گواهان خود را از جز خدا اگر هستید راست‌گویان (۲۳، پس اگر نکردید و هرگز نخواهید پس بترسید از آن آتش که آتش‌انگیز آن مردمان کافرند و سنگ کبریت آماده شده برای کافرین (۲۴)

ور به شک باشید زآنچه از رشد
ما فرستادیم بهر عبد خود
یعنی این قرآن با افضال و سود
سوره ای آرید مثلش در نمود
شاهدان خویش را سازید جمع
چیست پیش شمس ، نور برق و شمع ؟
شاهدان آن عقل و فهم کوته اند
مات و محجوبند و «مِن دون اللّه»اند
عقل نامحجوب آن اللّهی است
هم فروغ احمد (ص) است و شاهی است
می درخشد بر مثال آفتاب
هست در صید معانی چون عقاب
عقل محجوبان ذُبابند ای خلیل
کی مگس همپر شود با جبرئیل ؟
عقل و فکر آرید جمع ار صادقید
از پی اتیان به فهمی لایقید
ور که نتوانید هیچ این کار کرد
باید از آتش حذر ناچار کرد
کاندر آن آتش همه سرها دُمند
کافران در وی مثال هیزمند
آتشی سوزنده تر کو از حسد
وآن خیالات خسیس بی رشد
وآن غرور و آن شرور و حرص و آز
کز جحیم نفس گردد شعله ساز
حرّ نارِ دوزخ و سوز و وَجَع
صورت نوعیه را باشد تبع
آن چنان کاخلاق زشتت چون غضب
جسم را اندازد اندر صد تعب
گشت روحانیتش نار جحیم
همچو خُلق خوش که شد نور و نعیم
سنگ کبریت است هر خوی بدت
که مهیا شد به نفس مرتدت
۵- آیات ۱۷ تا ۲۲: مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ اَلَّذِی اِسْتَوْقَدَ نٰاراً فَلَمّٰا أَضٰاءَتْ مٰا حَوْلَهُ ذَهَبَ اَللّٰهُ بِنُورِهِمْ وَ تَرَکَهُمْ فِی ظُلُمٰاتٍ لاٰ یُبْصِرُونَ (۱۷) صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاٰ یَرْجِعُونَ (۱۸) أَوْ کَصَیِّبٍ مِنَ اَلسَّمٰاءِ فِیهِ ظُلُمٰاتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ یَجْعَلُونَ أَصٰابِعَهُمْ فِی آذٰانِهِمْ مِنَ اَلصَّوٰاعِقِ حَذَرَ اَلْمَوْتِ وَ اَللّٰهُ مُحِیطٌ بِالْکٰافِرِینَ (۱۹) یَکٰادُ اَلْبَرْقُ یَخْطَفُ أَبْصٰارَهُمْ کُلَّمٰا أَضٰاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِیهِ وَ إِذٰا أَظْلَمَ عَلَیْهِمْ قٰامُوا وَ لَوْ شٰاءَ اَللّٰهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصٰارِهِمْ إِنَّ اَللّٰهَ عَلیٰ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۲۰) یٰا أَیُّهَا اَلنّٰاسُ اُعْبُدُوا رَبَّکُمُ اَلَّذِی خَلَقَکُمْ وَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (۲۱) اَلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اَلْأَرْضَ فِرٰاشاً وَ اَلسَّمٰاءَ بِنٰاءً وَ أَنْزَلَ مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ اَلثَّمَرٰاتِ رِزْقاً لَکُمْ فَلاٰ تَجْعَلُوا لِلّٰهِ أَنْدٰاداً وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ (۲۲)۷- آیه ۲۵: وَ بَشِّرِ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنّٰاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا اَلْأَنْهٰارُ کُلَّمٰا رُزِقُوا مِنْهٰا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقاً قٰالُوا هٰذَا اَلَّذِی رُزِقْنٰا مِنْ قَبْلُ وَ أُتُوا بِهِ مُتَشٰابِهاً وَ لَهُمْ فِیهٰا أَزْوٰاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فِیهٰا خٰالِدُونَ (۲۵)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمّٰا نَزَّلْنٰا عَلیٰ عَبْدِنٰا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ اُدْعُوا شُهَدٰاءَکُمْ مِنْ دُونِ اَللّٰهِ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۲۳) فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا اَلنّٰارَ اَلَّتِی وَقُودُهَا اَلنّٰاسُ وَ اَلْحِجٰارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکٰافِرِینَ (۲۴)
هوش مصنوعی: اگر در مورد آنچه بر بنده‌مان نازل کرده‌ایم شک دارید، پس سوره‌ای شبیه به آن بیاورید و گواهان خود را غیر از خدا دعوت کنید اگر راست می‌گویید. اما اگر این کار را نتوانید کرد، و قطعاً نخواهید توانست، پس از آتش بترسید که سوختش مردم و سنگ‌هاست و برای کافرین آماده شده است.
و اگر بوده باشید در شک از آنچه فرو فرستاده ایم بر بندۀ خود پس بیاورید به سوره‌ای مانند آن و بخوانید گواهان خود را از جز خدا اگر هستید راست‌گویان (۲۳، پس اگر نکردید و هرگز نخواهید پس بترسید از آن آتش که آتش‌انگیز آن مردمان کافرند و سنگ کبریت آماده شده برای کافرین (۲۴)
هوش مصنوعی: اگر در مورد آنچه که به پیامبر خود نازل کرده‌ایم شک دارید، سوره‌ای همانند آن را بیاورید و از غیر خداوند، شاهدانی را بیاورید اگر واقعا راست‌گو هستید. اگر نتوانید و هرگز نمی‌توانید، از آتش بترسید که خشم آن مختص به کافران است و سنگی از آن که آماده‌ شده برای آنان می‌باشد.
ور به شک باشید زآنچه از رشد
ما فرستادیم بهر عبد خود
هوش مصنوعی: اگر نسبت به آنچه که برای بندگان خود فرستادیم شک دارید، بهتر است در فهم و درک آن تردید نکنید.
یعنی این قرآن با افضال و سود
سوره ای آرید مثلش در نمود
هوش مصنوعی: این قرآن از فضائل و فوائد بسیار برخوردار است. پس بیایید سوره‌ای مشابه آن بیاورید و نشان دهید.
شاهدان خویش را سازید جمع
چیست پیش شمس ، نور برق و شمع ؟
هوش مصنوعی: شما می‌توانید با استفاده از زیبایی‌ها و جذابیت‌های خود، افرادی را به دور خود جمع کنید، اما در مقابل نور خورشید، درخشش برق و نور شمع چه ارزشی دارند؟
شاهدان آن عقل و فهم کوته اند
مات و محجوبند و «مِن دون اللّه»اند
هوش مصنوعی: با نگاهی به اوضاع و احوال، می‌توان گفت که افرادی که به درک و عقل محدود هستند، به شدت متحیر و در پس پرده حقیقت قرار دارند و از درک واقعیات عمیق‌تر ناتوانند.
عقل نامحجوب آن اللّهی است
هم فروغ احمد (ص) است و شاهی است
هوش مصنوعی: عقل خالص و ناب، تجلی خداوند است و همچنین نور و روشنی وجود پیامبر اکرم (ص)، و آن دارای مقام و عظمت خاصی است.
می درخشد بر مثال آفتاب
هست در صید معانی چون عقاب
هوش مصنوعی: درخشش عشق و زیبایی مانند تابش خورشید است و هر لحظه که به عمق معانی پرداخته می‌شود، مانند عقابی که در جستجوی شکار است، ما را به سوی حقیقت و دانش می‌برد.
عقل محجوبان ذُبابند ای خلیل
کی مگس همپر شود با جبرئیل ؟
هوش مصنوعی: عقل کسانی که در خرافات و محدودیت‌ها گرفتار شده‌اند مانند مگس است. ای خلیل، آیا ممکن است که مگس (نماد نادانی) با جبرئیل (نماد دانایی و فرشتگی) همراه شود؟
عقل و فکر آرید جمع ار صادقید
از پی اتیان به فهمی لایقید
هوش مصنوعی: اگر شما صادق هستید، باید عقل و فکر خود را جمع کنید تا توانایی درک عمیقی از مسائل پیدا کنید.
ور که نتوانید هیچ این کار کرد
باید از آتش حذر ناچار کرد
هوش مصنوعی: اگر قادر به انجام این کار نیستی، باید از خطر و آتش دوری کنی.
کاندر آن آتش همه سرها دُمند
کافران در وی مثال هیزمند
هوش مصنوعی: در آن آتش، همه سرها مانند دمی هستند و کافران در آن آتش مانند هیزم می‌سوزند.
آتشی سوزنده تر کو از حسد
وآن خیالات خسیس بی رشد
هوش مصنوعی: آتشی وجود دارد که از حسد سوزان‌تر است و خیالات پست و ناپخته را به وجود می‌آورد.
وآن غرور و آن شرور و حرص و آز
کز جحیم نفس گردد شعله ساز
هوش مصنوعی: غرور، شرارت و حرص و آز که از درون نفس انسان شعله‌ور می‌شود، موجب عذاب و مشکل خواهد بود.
حرّ نارِ دوزخ و سوز و وَجَع
صورت نوعیه را باشد تبع
هوش مصنوعی: آتش دوزخ و درد و سوز، به نوع بشر تعلق دارد و هر کسی ممکن است با این عذاب‌ها روبه‌رو شود.
آن چنان کاخلاق زشتت چون غضب
جسم را اندازد اندر صد تعب
هوش مصنوعی: این سخن به نوعی اشاره دارد که وقتی خُلق و خوی زشت و بدی در کسی بروز می‌کند، می‌تواند به شدت بر جسم او تأثیر گذارد و او را دچار دردها و رنج‌های بسیار کند.
گشت روحانیتش نار جحیم
همچو خُلق خوش که شد نور و نعیم
هوش مصنوعی: روحانیّت او به گونه‌ای است که مانند آتشی در جهنم است، در حالی که ظاهر او زیبا و خوشایند است و به نیکویی و نعمت می‌تابد.
سنگ کبریت است هر خوی بدت
که مهیا شد به نفس مرتدت
هوش مصنوعی: هر ویژگی منفی و زشتی که در تو وجود دارد، همانند سنگی سخت و غیرقابل نفوذ است. زمانی که این ویژگی‌ها به سطح بیایند، می‌توانند باعث انحراف و دوری از مسیر درست شوند.