برگردان به زبان ساده
وَ ضَرَبَ اَللّٰهُ مَثَلاً قَرْیَةً کٰانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیهٰا رِزْقُهٰا رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکٰانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اَللّٰهِ فَأَذٰاقَهَا اَللّٰهُ لِبٰاسَ اَلْجُوعِ وَ اَلْخَوْفِ بِمٰا کٰانُوا یَصْنَعُونَ (۱۱۲) وَ لَقَدْ جٰاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ اَلْعَذٰابُ وَ هُمْ ظٰالِمُونَ (۱۱۳) فَکُلُوا مِمّٰا رَزَقَکُمُ اَللّٰهُ حَلاٰلاً طَیِّباً وَ اُشْکُرُوا نِعْمَتَ اَللّٰهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیّٰاهُ تَعْبُدُونَ (۱۱۴) إِنَّمٰا حَرَّمَ عَلَیْکُمُ اَلْمَیْتَةَ وَ اَلدَّمَ وَ لَحْمَ اَلْخِنْزِیرِ وَ مٰا أُهِلَّ لِغَیْرِ اَللّٰهِ بِهِ فَمَنِ اُضْطُرَّ غَیْرَ بٰاغٍ وَ لاٰ عٰادٍ فَإِنَّ اَللّٰهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ (۱۱۵) وَ لاٰ تَقُولُوا لِمٰا تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ اَلْکَذِبَ هٰذٰا حَلاٰلٌ وَ هٰذٰا حَرٰامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَی اَللّٰهِ اَلْکَذِبَ إِنَّ اَلَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَی اَللّٰهِ اَلْکَذِبَ لاٰ یُفْلِحُونَ (۱۱۶) مَتٰاعٌ قَلِیلٌ وَ لَهُمْ عَذٰابٌ أَلِیمٌ (۱۱۷) وَ عَلَی اَلَّذِینَ هٰادُوا حَرَّمْنٰا مٰا قَصَصْنٰا عَلَیْکَ مِنْ قَبْلُ وَ مٰا ظَلَمْنٰاهُمْ وَ لٰکِنْ کٰانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ (۱۱۸) ثُمَّ إِنَّ رَبَّکَ لِلَّذِینَ عَمِلُوا اَلسُّوءَ بِجَهٰالَةٍ ثُمَّ تٰابُوا مِنْ بَعْدِ ذٰلِکَ وَ أَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِهٰا لَغَفُورٌ رَحِیمٌ (۱۱۹)
هوش مصنوعی: خدا مثالی زد از یک شهر که در امنیت و آرامش بود و روزیاش از همه جا فراوان میرسید. ولی آنها به نعمتهای خدا کفر ورزیدند و به خاطر اعمالشان خدا آنها را به عذاب گرسنگی و ترس مبتلا کرد. به آنها پیامبری از خودشان آمد، ولی او را تکذیب کردند و عذاب خدا بر آنها نازل شد در حالی که ظلم میکردند. پس از آن بخورید از رزق حلال و پاک خدا و شکر نعمتهای او را به جا آورید اگر فقط او را میپرستید. فقط مردار، خون، گوشت خوک و آنچه که برای غیر خدا نام برده شده بر شما حرام است. پس هر کس در حالی که نه خواهان و نه تجاوزگر باشد مجبور شود، خداوند بخشنده و مهربان است. و نگوید در مورد چیزی که زبانهایتان به دروغ وصف میکند که این حلال است و آن حرام، تا بر خدا دروغ ببندید. زیرا کسانی که بر خدا دروغ میبندند رستگار نخواهند شد و برای آنها عذاب دردآوری است. و بر یهودیان، آنچه را قبلاً برای شما قصه کردیم حرام کردیم و به آنها ظلم نکردیم، بلکه خودشان بر خود ظلم میکنند. سپس پروردگارت برای کسانی که به نادانی کار بد کردند و بعد توبه کردند و اصلاح کردند، قطعاً پس از آن بخشنده و مهربان است.
و زد خدا مثل قریۀ را که بود ایمن آرامیده میآمد آنان را روزیشان فراوان از همه جا پس کفران ورزیدند بنعمت خدا پس چشانیدش خدا پوشش گرسنگی و ترس بآنچه بودند که میکردند (۱۱۲) و بحقیقت آمد ایشان را رسولی از ایشان پس تکذیب کردند او را پس گرفتشان عذاب و ایشان بودند ستمکاران (۱۱۳) پس بخورید از آنچه روزی دادتان خدا حلال پاکیزه و شکر کنید نعمت خدا را اگر هستید او را میپرستید (۱۱۴) جز این نیست حرام کرد بر شما مردار و خون و گوشت خوک و آنچه بانگ زده شد برای غیر خدا بآن پس آنکه مضطر شد که نه باغی باشد و نه عدی پس بدرستی که خدا آمرزنده مهربانست (۱۱۵) و مگویید برای وصف کردن زبانتان دروغ را این حلال است و این حرام تا ببندید بر خدا دروغ را بدرستی که آنان که میبندند بر خدا دروغ را رستگار نمیشوند (۱۱۶) مایۀ تعیش کمی است و از برای ایشانست عذابی پر درد (۱۱۷) و بر آنانی که یهود شدند حرام کردیم آنچه خواندیم بر تو از پیش و ستم نکردیم ایشان را و لیکن بودند که بخودهاشان ستم میکردند (۱۱۸) پس بدرستی که پروردگار تو است مر آنان که کردند بدی را بنادانی پس توبه کردند پس از آن بسامان آمدند بدرستی که پروردگار تو پس از آن آمرزندۀ مهربانست (۱۱۹)
هوش مصنوعی: خدا مثالی از یک دهکده آمن آورده که در راحتی زندگی میکردند و روزی فراوان از همهجا داشتند. اما آنان نعمتهای خدا را انکار کردند و در نتیجه خداوند بر ایشان گرسنگی و ترس را مسلط کرد به سبب اعمالی که انجام دادند. در حقیقت، خداوند برای آنان پیامبری از خودشان فرستاد، اما او را دروغگو دانستند و به همین خاطر عذاب بر ایشان آمد و آنان ستمکار بودند. خداوند به آنان فرمود که از آنچه که حلال و پاکیزه است بخورید و نعمتهای خدا را شکر کنید اگر او را میپرستید. چیزهایی که بر شما حرام شده شامل مردار، خون، گوشت خوک و مواردی است که برای غیر خدا ذبح شده است. اگر کسی در شرایط اضطراری باشد، حق دارد که بخورد و خداوند آمرزنده و مهربان است. همچنین به کسی که به دروغ چیزهایی را حلال و حرام کند هشدار داده شده که این کار نادرست است و کسی که به خدا دروغ ببندد رستگار نخواهد شد. این افراد عذاب دردناکی خواهند داشت. برای یهودیانی که از قبل به آنها را داده بودیم، نیز چیزهایی حرام شده است و این به خاطر ستمی نیست که ما بر آنها کردهایم، بلکه به خاطر ظلمی است که خودشان به خود کردند. همچنین پروردگارت به کسانی که به نادانی بدی کردند و سپس توبه کردند، مهربان است و آنها را میآمرزد.
زد خداوندت مثل وآنست این
مر دِهی که بوده معمور و متین
هوش مصنوعی: این مرد دیهاتی است که در زندگیاش استوار و با وقار به کار و فعالیت مشغول بوده و از نظر ویژگیها مانند نعمتهای الهی میباشد.
ایمن و آسوده از کلّ زیان
رزقشان آمد فراخ از هر مکان
هوش مصنوعی: آنان در آرامش و امنیت به سر میبرند و از هر طرف به فراوانی روزی دست مییابند.
پس به نعمت های حق کافر شدند
ز ایمنی بر فسق و کفران آمدند
هوش مصنوعی: آنها به نعمتهای الهی کافر شدند و به خاطر احساس ایمنی، به گناه و نافرمانی روی آوردند.
پس چشانید از لباس خوف و جوع
حق مر ایشان را به هنگام وقوع
هوش مصنوعی: پس خداوند در زمان وقوع، از لباس ترس و گرسنگی بر آنها میریزد و به این ترتیب حالشان را با چشاندن این احساسات تغییر میدهد.
زآنچه کردند از ره نابخردی
فسق و عصیان، ناسپاسی و بدی
هوش مصنوعی: به خاطر اوضاعی که به واسطه نادانی و ناپختگی به وقوع پیوسته، اعمال زشت و نافرمانی انجام دادهاند و به ناشکری و بدرفتاری پرداختهاند.
آ مد ایشان را هم از ایشان رسول
پس به تکذیبش شدند از ناقبول
هوش مصنوعی: آنها را پیامبری فرستاد، اما به او ایمان نیاوردند و او را انکار کردند.
پس فرا بگرفت ایشان را عذاب
چون ستم کردند بر خود بی حساب
هوش مصنوعی: پس عذابی به سراغشان آمد، زیرا که بر خودشان بیمحابا ظلم کردند.
پس خورید ای مؤمنان از آنچه حق
داده روزی بر شما از هر نسق
هوش مصنوعی: پس ای مؤمنان، از آنچه خداوند روزی شما قرار داده و از هر نوع و جنس، تناول کنید.
بس حلال و طیّب و پاک و نکو
شکر باید پس به نعمت های او
هوش مصنوعی: ما باید به خاطر نعمتهای او، شکرگزاری فراوان و خوبی داشته باشیم، زیرا او نعمتهایی حلال، پاک و نیکو به ما بخشیده است.
شکر منعم واجب آمد در عطا
میپرستید ار که او را خود شما
هوش مصنوعی: تشکر از کسی که به ما نعمت میدهد، ضروری است. پس باید در برابر بخششهای او، با احترام و ستایش به او نگاه کنیم، حتی اگر خود ما هم به او ایمان داشته باشیم.
غیر از این نبود که می باشد حرام
خون و هم مردار و خنزیر آن تمام
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که هیچ چیز دیگری جز این وجود ندارد که خون، گوشت مردار و گوشت خوک حرام است.
مَآ أهِلَّ هم لِغَیرِ االله بِه
بر شما خود تا نماند مشتبه
هوش مصنوعی: هرگز برای غیر از خدا پیروی نکنید، تا اینکه هیچ گونه شبههای باقی نماند.
فَمَنِ اضْطُرَّ غَیرَ بَاغٍ لَا وَ عَاد
یعنی الاّ مضطر از حد نی زیاد
هوش مصنوعی: هرکه در شرایط ضروری قرار گیرد و به حالت ناچاری از حد نگذرد و عملی نادرست انجام ندهد، نمیتوان او را سرزنش کرد.
پس حق آمرزنده است و مهربان
جرم اکل میته را بخشد از آن
هوش مصنوعی: پس خداوند بخشنده و مهربان است و از آنچه که فرد انجام داده، عذرخواهی و توبه را میپذیرد.
در دوم سوره بیان شد در مقام
شرح و تفصیل اندر این باب از تمام
هوش مصنوعی: در آیه دوم سوره اشاره شده است که در این موضوع، به طور کامل و مفصل توضیح داده شده است.
می مگویید آنچه وصف اندر کلام
میکنید این، کاین حلال است این حرام
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره میشود که برخی افراد در مورد مفاهیم و موضوعات مختلف صحبت میکنند و در این گفتار، حلال و حرام را توصیف مینمایند. آنها نشان میدهند که آنچه بیان میشود ممکن است بر اساس معیارهای اجتماعی یا مذهبی متفاوت باشد. یعنی اینکه میتوان گفت برخی چیزها بیاشکال و مجاز هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است ناپسند یا ممنوع باشند.
کذب تا بندید بر پروردگار
وآنکه بندد نیست هرگز رستگار
هوش مصنوعی: اگر به دروغ به پروردگار نزدیک شوید، کسی که به دروغ زندگی کند، هرگز نخواهد توانست نجات یابد.
آن متاعی اندک آمد از جهان
هستشان لیکن عذابی بس گران
هوش مصنوعی: این دنیا چیزهای زیادی ندارد، اما عذاب و دردهایی که در آن وجود دارد بسیار سنگین و طاقتفرساست.
بر کسانی که شدند ایشان یهود
شد حرام از ما همانا در حدود
هوش مصنوعی: افرادی که به یهودیت گرایش پیدا کردند، بر اساس قوانین ما حرام است.
آنچه قصّه بر تو کردیم آن ز پیش
رفت در اَنعام شرح آن به کیش
هوش مصنوعی: آنچه را که دربارهات گفتیم و داستانش را تعریف کردیم، در گذشته به خوبی و درستی در مورد آن تأکید شده است.
ما نکردیم ایچ بر ایشان ستم
لیک ظلم ایشان به خود کردند هم
هوش مصنوعی: ما به آنها آسیبی نرساندیم، اما ظلمی که آنها به خودشان روا داشتند، به وضوح دیده میشود.
پس خداوندت کسانی که گناه
کردهاند ایشان به جهل و اشتباه
هوش مصنوعی: خداوند کسانی را که مرتکب گناه شدهاند، به خاطر نادانی و اشتباهشان مورد رحمت قرار میدهد.
ثُم تَابُواْ ذَلِکَ وَأصلَحِواْ
باشد اندر حال آمرزنده او
هوش مصنوعی: سپس آنها به حالت توبه برگشتند و در اصلاح کارهای خود کوشیدند، و از این رو مورد بخشش و رحمت او قرار گرفتند.