گنجور

۶- آیات ۴۴ تا ۴۹

وَ قِیلَ یٰا أَرْضُ اِبْلَعِی مٰاءَکِ وَ یٰا سَمٰاءُ أَقْلِعِی وَ غِیضَ اَلْمٰاءُ وَ قُضِیَ اَلْأَمْرُ وَ اِسْتَوَتْ عَلَی اَلْجُودِیِّ وَ قِیلَ بُعْداً لِلْقَوْمِ اَلظّٰالِمِینَ (۴۴) وَ نٰادیٰ نُوحٌ رَبَّهُ فَقٰالَ رَبِّ إِنَّ اِبْنِی مِنْ أَهْلِی وَ إِنَّ وَعْدَکَ اَلْحَقُّ وَ أَنْتَ أَحْکَمُ اَلْحٰاکِمِینَ (۴۵) قٰالَ یٰا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صٰالِحٍ فَلاٰ تَسْئَلْنِ مٰا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّی أَعِظُکَ أَنْ تَکُونَ مِنَ اَلْجٰاهِلِینَ (۴۶) قٰالَ رَبِّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَسْئَلَکَ مٰا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ وَ إِلاّٰ تَغْفِرْ لِی وَ تَرْحَمْنِی أَکُنْ مِنَ اَلْخٰاسِرِینَ (۴۷) قِیلَ یٰا نُوحُ اِهْبِطْ بِسَلاٰمٍ‌ مِنّٰا وَ بَرَکٰاتٍ عَلَیْکَ وَ عَلیٰ أُمَمٍ مِمَّنْ مَعَکَ وَ أُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ یَمَسُّهُمْ مِنّٰا عَذٰابٌ أَلِیمٌ (۴۸) تِلْکَ مِنْ أَنْبٰاءِ اَلْغَیْبِ نُوحِیهٰا إِلَیْکَ مٰا کُنْتَ تَعْلَمُهٰا أَنْتَ وَ لاٰ قَوْمُکَ مِنْ قَبْلِ هٰذٰا فَاصْبِرْ إِنَّ اَلْعاقِبَةَ لِلْمُتَّقِینَ (۴۹)

و گفته شد ای زمین فرو بر آب خود را و ای آسمان باز گیر آبت را و کم کرده شد آب و گذارده شد کار و قرار گرفت بر کوه جودی و گفته شد دوری از رحمت باد مر گروه ستمکاران را (۴۴) و بر خواند نوح پروردگارش را پس گفت ای پروردگار من بدرستی که پسرم از کسان منست و بدرستی که وعدۀ تو حق است و تو حکم‌کننده‌ترین حکم‌کنندگانی (۴۵) گفت ای نوح بدرستی که او نیست از کسان تو بدرستی که صاحب کرداری بود ناشایسته پس مخواه از من آنچه نیست مر ترا بآن دانش بدرستی که من پند می‌دهم ترا که باشی از نادانان (۴۶) گفت ای پروردگار من بدرستی که من پناه می‌برم بتو که سؤال کنم از تو آنچه نیست مرا بآن دانشی و اگر نیامرزی مرا و رحم نکنی مرا باشم از زیانکاران (۴۷) گفته شد ای نوح فرود آی بسلامی از ما و برکتها بر تو و بر گروهی چند از آنها که با تواند و امتی چندند که برخوردار کنیمشان پس برسد ایشان را از ما عذابی دردناک (۴۸) این از چیزهای نهانست وحی می‌کنیم آن را بسوی تو نبودی که تو بدانی آن را تو بخودی خود و نه قومت پیش از وحی پس صبر کن بدرستی که انجام نیک مر پرهیزکاران راست (۴۹)

بر زمین شد امر از پروردگار
که فرو بر آب خود را از قرار
هم بگیر ای آسمان آبی که زود
از تو آمد بر زمین اول فرود
زین اشارت نشف ارض است آب را
هم بدینسان ماء را جذب هوا
آبها گم گشت یکجا بر زمین
هِشته شد فرمان ربّ العالمین
پس به جودی یافت آن کشتی قرار
کآن به موصل یا به شام است استوار
چونکه جودی روز طوفان سر به پیش
او فکند از شرم و لرزان شد به خویش
لاجرم نگذشت طوفانش ز سر
شو در این معنی فرو نیکو نگر
خودنمایی ها بهل افتاده باش
سر بنه بر بندگی آزاده باش
پس به جودی فُلک نوح آمد فرود
زآنکه جودی عجز خود را دیده بود
گفته شد بُعد و هلاکت از خدا
بر ستمکاران بود در دو سرا
خواند نوح از بعد طوفان یا که پیش
رب خود را با زبان عجز خویش
گفت کای پروردگار ذوالمنن
بود کنعان اهل و هم فرزند من
وعده کردی گفتی اندر واردات
بدهم اهلت را من از طوفان نجات
گفت ای نوح او نبُد از اهل تو
بل بُد از کردار ناشایسته او
اهل تو آن است کو هم دین توست
نه کسی کو دشمن آئین توست
پس مپرس از من تو هیچ ار مُدرکی
آنچه علمت نیست بر وی اندکی
میدهم من بر تو پند از رایگان
آنکه باشی از گروه غافلان
گفت ای پروردگار من، پناه
بر تو گیرم زآنکه پرسم ز اشتباه
آنچه را کز وی نیام آگاه من
گر نیامرزی نبخشی و ر ز من
از زیانکاران همانا من یکم
اندر این دارم یقین ، نی در شکم
گفته شد کای نوح از کشتی به زیر
اندرآ، نک با سلامت بر سریر
بس سلامت ها که از من بر تو باد
همچنین برکات و افزونی و داد
هم سلام ما بر امت های چند
کاندر ایمان تا قیامت با تو اند
همچنین باشند امتها که زود
بهره بدهیم آن کسان را از وجود
پس بر ایشان می رسد هول و هلاک
بعد عیش از ما عذابی دردناک
این بیان ای احمد (ص) پاکیزه جیب
مر تو را می باشد از اخبار غیب
وحی ما کردیم سویت حال نوح
تو نبودی آگه از وی در فتوح
نه تو بودی آگه از وی پیش از این
هم نه قومت ز اهل کفر و ز اهل دین
پس شکیبا باشد بر ایذاء ناس
در رسالت همچو نوح حق شناس
زآنکه می باشد سرانجام نکو
بهر پرهیزندگان بی گفتگو
۵- آیات ۳۲ تا ۴۳: قٰالُوا یٰا نُوحُ قَدْ جٰادَلْتَنٰا فَأَکْثَرْتَ جِدٰالَنٰا فَأْتِنٰا بِمٰا تَعِدُنٰا إِنْ کُنْتَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۳۲) قٰالَ إِنَّمٰا یَأْتِیکُمْ بِهِ اَللّٰهُ إِنْ شٰاءَ وَ مٰا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ (۳۳) وَ لاٰ یَنْفَعُکُمْ نُصْحِی إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَکُمْ إِنْ کٰانَ اَللّٰهُ یُرِیدُ أَنْ یُغْوِیَکُمْ هُوَ رَبُّکُمْ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (۳۴) أَمْ یَقُولُونَ اِفْتَرٰاهُ قُلْ إِنِ اِفْتَرَیْتُهُ فَعَلَیَّ إِجْرٰامِی وَ أَنَا بَرِیءٌ مِمّٰا تُجْرِمُونَ (۳۵) وَ أُوحِیَ إِلیٰ نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ یُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِکَ إِلاّٰ مَنْ قَدْ آمَنَ فَلاٰ تَبْتَئِسْ بِمٰا کٰانُوا یَفْعَلُونَ (۳۶) وَ اِصْنَعِ اَلْفُلْکَ بِأَعْیُنِنٰا وَ وَحْیِنٰا وَ لاٰ تُخٰاطِبْنِی فِی اَلَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ (۳۷) وَ یَصْنَعُ اَلْفُلْکَ وَ کُلَّمٰا مَرَّ عَلَیْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قٰالَ إِنْ تَسْخَرُوا مِنّٰا فَإِنّٰا نَسْخَرُ مِنْکُمْ کَمٰا تَسْخَرُونَ (۳۸) فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ یَأْتِیهِ عَذٰابٌ یُخْزِیهِ وَ یَحِلُّ عَلَیْهِ عَذٰابٌ مُقِیمٌ (۳۹) حَتّٰی إِذٰا جٰاءَ أَمْرُنٰا وَ فٰارَ اَلتَّنُّورُ قُلْنَا اِحْمِلْ فِیهٰا مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اِثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلاّٰ مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ اَلْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ وَ مٰا آمَنَ مَعَهُ إِلاّٰ قَلِیلٌ (۴۰) وَ قٰالَ اِرْکَبُوا فِیهٰا بِسْمِ اَللّٰهِ مَجْرٰاهٰا وَ مُرْسٰاهٰا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحِیمٌ (۴۱) وَ هِیَ تَجْرِی بِهِمْ فِی مَوْجٍ کَالْجِبٰالِ وَ نٰادیٰ نُوحٌ اِبْنَهُ وَ کٰانَ فِی مَعْزِلٍ یٰا بُنَیَّ اِرْکَبْ مَعَنٰا وَ لاٰ تَکُنْ مَعَ اَلْکٰافِرِینَ (۴۲) قٰالَ سَآوِی إِلیٰ جَبَلٍ یَعْصِمُنِی مِنَ اَلْمٰاءِ قٰالَ لاٰ عٰاصِمَ اَلْیَوْمَ مِنْ أَمْرِ اَللّٰهِ إِلاّٰ مَنْ رَحِمَ وَ حٰالَ بَیْنَهُمَا اَلْمَوْجُ فَکٰانَ مِنَ اَلْمُغْرَقِینَ (۴۳)۷- آیات ۵۰ تا ۶۰: وَ إِلیٰ عٰادٍ أَخٰاهُمْ هُوداً قٰالَ یٰا قَوْمِ اُعْبُدُوا اَللّٰهَ مٰا لَکُمْ مِنْ إِلٰهٍ غَیْرُهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلاّٰ مُفْتَرُونَ (۵۰) یٰا قَوْمِ لاٰ أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِیَ إِلاّٰ عَلَی اَلَّذِی فَطَرَنِی أَ فَلاٰ تَعْقِلُونَ (۵۱) وَ یٰا قَوْمِ اِسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ یُرْسِلِ اَلسَّمٰاءَ عَلَیْکُمْ مِدْرٰاراً وَ یَزِدْکُمْ قُوَّةً إِلیٰ قُوَّتِکُمْ وَ لاٰ تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِینَ (۵۲) قٰالُوا یٰا هُودُ مٰا جِئْتَنٰا بِبَیِّنَةٍ وَ مٰا نَحْنُ بِتٰارِکِی آلِهَتِنٰا عَنْ قَوْلِکَ وَ مٰا نَحْنُ لَکَ بِمُؤْمِنِینَ (۵۳) إِنْ نَقُولُ إِلاَّ اِعْتَرٰاکَ بَعْضُ آلِهَتِنٰا بِسُوءٍ قٰالَ إِنِّی أُشْهِدُ اَللّٰهَ وَ اِشْهَدُوا أَنِّی بَرِیءٌ مِمّٰا تُشْرِکُونَ (۵۴) مِنْ دُونِهِ فَکِیدُونِی جَمِیعاً ثُمَّ لاٰ تُنْظِرُونِ (۵۵) إِنِّی تَوَکَّلْتُ عَلَی اَللّٰهِ رَبِّی وَ رَبِّکُمْ مٰا مِنْ دَابَّةٍ إِلاّٰ هُوَ آخِذٌ بِنٰاصِیَتِهٰا إِنَّ رَبِّی عَلیٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِیمٍ (۵۶) فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقَدْ مٰا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَیْکُمْ وَ یَسْتَخْلِفُ رَبِّی قَوْماً غَیْرَکُمْ وَ لاٰ تَضُرُّونَهُ شَیْئاً إِنَّ رَبِّی عَلیٰ کُلِّ شَیْ‌ءٍ حَفِیظٌ (۵۷) وَ لَمّٰا جٰاءَ أَمْرُنٰا نَجَّیْنٰا هُوداً وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنّٰا وَ نَجَّیْنٰاهُمْ مِنْ عَذٰابٍ غَلِیظٍ (۵۸) وَ تِلْکَ عٰادٌ جَحَدُوا بِآیٰاتِ رَبِّهِمْ وَ عَصَوْا رُسُلَهُ وَ اِتَّبَعُوا أَمْرَ کُلِّ جَبّٰارٍ عَنِیدٍ (۵۹) وَ أُتْبِعُوا فِی هٰذِهِ اَلدُّنْیٰا لَعْنَةً وَ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ أَلاٰ إِنَّ عٰاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلاٰ بُعْداً لِعٰادٍ قَوْمِ هُودٍ (۶۰)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ قِیلَ یٰا أَرْضُ اِبْلَعِی مٰاءَکِ وَ یٰا سَمٰاءُ أَقْلِعِی وَ غِیضَ اَلْمٰاءُ وَ قُضِیَ اَلْأَمْرُ وَ اِسْتَوَتْ عَلَی اَلْجُودِیِّ وَ قِیلَ بُعْداً لِلْقَوْمِ اَلظّٰالِمِینَ (۴۴) وَ نٰادیٰ نُوحٌ رَبَّهُ فَقٰالَ رَبِّ إِنَّ اِبْنِی مِنْ أَهْلِی وَ إِنَّ وَعْدَکَ اَلْحَقُّ وَ أَنْتَ أَحْکَمُ اَلْحٰاکِمِینَ (۴۵) قٰالَ یٰا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صٰالِحٍ فَلاٰ تَسْئَلْنِ مٰا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّی أَعِظُکَ أَنْ تَکُونَ مِنَ اَلْجٰاهِلِینَ (۴۶) قٰالَ رَبِّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَسْئَلَکَ مٰا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ وَ إِلاّٰ تَغْفِرْ لِی وَ تَرْحَمْنِی أَکُنْ مِنَ اَلْخٰاسِرِینَ (۴۷) قِیلَ یٰا نُوحُ اِهْبِطْ بِسَلاٰمٍ‌ مِنّٰا وَ بَرَکٰاتٍ عَلَیْکَ وَ عَلیٰ أُمَمٍ مِمَّنْ مَعَکَ وَ أُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ یَمَسُّهُمْ مِنّٰا عَذٰابٌ أَلِیمٌ (۴۸) تِلْکَ مِنْ أَنْبٰاءِ اَلْغَیْبِ نُوحِیهٰا إِلَیْکَ مٰا کُنْتَ تَعْلَمُهٰا أَنْتَ وَ لاٰ قَوْمُکَ مِنْ قَبْلِ هٰذٰا فَاصْبِرْ إِنَّ اَلْعاقِبَةَ لِلْمُتَّقِینَ (۴۹)
هوش مصنوعی: و به زمین گفته شد که آب خود را جذب کن و به آسمان گفته شد که بارش را متوقف کن. آب کم شد و کار تمام شد و کشتی بر روی کوه جودی قرار گرفت و به قوم ظالم گفته شد: دور باشید. نوح به پروردگارش ندا داد و گفت: پروردگارا، فرزندم از خانواده من است و وعده تو حق است و تو بهترین داورانی. خدا فرموده: ای نوح، او از اهل تو نیست، زیرا او عملی نادرست دارد. پس چیزی را که به آن علم نداری از من مپرس. من تو را نصیحت می‌کنم که جزو نادانان نباشی. نوح گفت: پروردگارا، به تو پناه می‌برم از اینکه چیزی را از تو بخواهم که به آن علم ندارم و اگر مرا نپذیری و بر من رحمت نکن، از زیانکاران خواهم بود. گفته شد: ای نوح، با سلام و برکات از جانب ما فرود بیا و بر امتی که با تو هستند و بر امت‌هایی که بعداً بهره‌مند خواهیم کرد، برکات نازل کن؛ اما عذاب دردناکی به آنها خواهد رسید. اینها از اخبار غیبی است که به تو وحی کردیم، چیزهایی که نه تو و نه قوم تو پیش از این می‌دانستید. پس صبر کن، که نتیجه از آن پرهیزکاران است.
و گفته شد ای زمین فرو بر آب خود را و ای آسمان باز گیر آبت را و کم کرده شد آب و گذارده شد کار و قرار گرفت بر کوه جودی و گفته شد دوری از رحمت باد مر گروه ستمکاران را (۴۴) و بر خواند نوح پروردگارش را پس گفت ای پروردگار من بدرستی که پسرم از کسان منست و بدرستی که وعدۀ تو حق است و تو حکم‌کننده‌ترین حکم‌کنندگانی (۴۵) گفت ای نوح بدرستی که او نیست از کسان تو بدرستی که صاحب کرداری بود ناشایسته پس مخواه از من آنچه نیست مر ترا بآن دانش بدرستی که من پند می‌دهم ترا که باشی از نادانان (۴۶) گفت ای پروردگار من بدرستی که من پناه می‌برم بتو که سؤال کنم از تو آنچه نیست مرا بآن دانشی و اگر نیامرزی مرا و رحم نکنی مرا باشم از زیانکاران (۴۷) گفته شد ای نوح فرود آی بسلامی از ما و برکتها بر تو و بر گروهی چند از آنها که با تواند و امتی چندند که برخوردار کنیمشان پس برسد ایشان را از ما عذابی دردناک (۴۸) این از چیزهای نهانست وحی می‌کنیم آن را بسوی تو نبودی که تو بدانی آن را تو بخودی خود و نه قومت پیش از وحی پس صبر کن بدرستی که انجام نیک مر پرهیزکاران راست (۴۹)
هوش مصنوعی: و گفته شد ای زمین، آب خود را فرو بر و ای آسمان، آب خود را بازنگه‌دار. و آب کم شد و کار به انجام رسید و کوه جودی مستقر شد. گفته شد: از رحمت ما دور باشد گروه ستمکاران. نوح پروردگارش را فراخواند و گفت: پروردگار من، فرزندم از خانواده من است و وعده‌ات حق است و تو بهترین قضاوت‌کنندگان هستی. خداوند به نوح گفت: او از خانواده تو نیست، زیرا او کار نادرستی انجام داده است. پس از من چیزی نخواه که از آن آگاهی نداری. من به تو هشدار می‌دهم که مبادا از نادانان باشی. نوح گفت: پروردگار من، من به تو پناه می‌برم و از تو می‌خواهم چیزی را سؤال نکنم که از آن علم ندارم و اگر مرا نیامرزی و رحم نکنی، از زیانکاران خواهم بود. گفته شد: ای نوح، فرود آی با سلامی از ما و برکت‌هایی بر تو و بر گروهی از آنها که با تو هستند و امتی خواهند بود که از ما عذابی دردناک به آنها خواهد رسید. این از چیزهای پنهان است که ما به تو وحی می‌کنیم و تو و قوم تو پیش از وحی نمی‌توانستید از آن آگاهی داشته باشید. پس صبر کن که عاقبت نیکوی پرهیزکاران برای تو خواهد بود.
بر زمین شد امر از پروردگار
که فرو بر آب خود را از قرار
هوش مصنوعی: اجازه دادند که آب به زمین بریزد و به همین ترتیب، نشانه‌ای از اراده‌ی پروردگار به وجود آمد.
هم بگیر ای آسمان آبی که زود
از تو آمد بر زمین اول فرود
هوش مصنوعی: ای آسمان آبی، بگیر حالتی را که زود بر زمین فرود آمدی.
زین اشارت نشف ارض است آب را
هم بدینسان ماء را جذب هوا
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که زمین به وسیله نشانه‌هایی که می‌فرستد، می‌تواند آب را جذب کند و به همین شکل، آب نیز به وسیله هوا جذب می‌شود. به عبارت دیگر، این فرآیند به هم‌پیوستگی و تعامل آسمان و زمین اشاره دارد که چگونه عناصر مختلف به یکدیگر وابسته هستند و به هم اثر می‌گذارند.
آبها گم گشت یکجا بر زمین
هِشته شد فرمان ربّ العالمین
هوش مصنوعی: آب‌ها به طور ناگهانی در زمین پراکنده شدند و این اتفاق به دستور پروردگار جهان روی داد.
پس به جودی یافت آن کشتی قرار
کآن به موصل یا به شام است استوار
هوش مصنوعی: بنابراین، کشتی آرامش خود را در دریا پیدا کرد؛ که می‌دانیم این کشتی یا در موصل است یا در شام و به خوبی تثبیت شده است.
چونکه جودی روز طوفان سر به پیش
او فکند از شرم و لرزان شد به خویش
هوش مصنوعی: در روز سختی و طوفان، جودی به خاطر شرم و ترس، سرش را پایین انداخت و به خود لرزید.
لاجرم نگذشت طوفانش ز سر
شو در این معنی فرو نیکو نگر
هوش مصنوعی: به ناچار طوفان زندگی او از سرش گذشت، پس در این موضوع به خوبی تأمل کن.
خودنمایی ها بهل افتاده باش
سر بنه بر بندگی آزاده باش
هوش مصنوعی: به خودتبلیغی و خودستایی ها جایی نیست، بهتر است که به فروتنی و خدمتگزاری بپردازی.
پس به جودی فُلک نوح آمد فرود
زآنکه جودی عجز خود را دیده بود
هوش مصنوعی: جودی، کوهی است که حضرت نوح بر روی آن فرود آمد و این نشان‌دهنده‌ی این است که جودی هم به نوعی از ناتوانی خود آگاه شده بود.
گفته شد بُعد و هلاکت از خدا
بر ستمکاران بود در دو سرا
هوش مصنوعی: بُعد و عذاب از سوی خداوند بر ستمکاران در این دنیا و دنیای دیگر وضع شده است.
خواند نوح از بعد طوفان یا که پیش
رب خود را با زبان عجز خویش
هوش مصنوعی: نوح پس از طوفان، با زبان ناتوانی و درخواست از پروردگارش، به دعا و نیایش مشغول شد.
گفت کای پروردگار ذوالمنن
بود کنعان اهل و هم فرزند من
هوش مصنوعی: پروردگارا، کنعان که همسر و فرزند من است، در دستان توست.
وعده کردی گفتی اندر واردات
بدهم اهلت را من از طوفان نجات
هوش مصنوعی: تو وعده دادی که در مسائل مالی و واردات، من خانواده‌ات را از خطر طوفان نجات دهم.
گفت ای نوح او نبُد از اهل تو
بل بُد از کردار ناشایسته او
هوش مصنوعی: پیام این بیت به این معناست که فردی که مورد اشاره است، از خانواده نوح نیست، بلکه مشکل او به خاطر اعمال نادرست خود است. به عبارتی، ریشه مشکل در شخصیت و رفتار خود اوست نه در نسبت خانوادگی‌اش.
اهل تو آن است کو هم دین توست
نه کسی کو دشمن آئین توست
هوش مصنوعی: کسی که به تو وابسته است، باید همفکر و هم‌مذهب تو باشد، نه کسی که با باورها و عقاید تو مخالفت می‌کند.
پس مپرس از من تو هیچ ار مُدرکی
آنچه علمت نیست بر وی اندکی
هوش مصنوعی: پس از من نپرس چیزی که نمی‌دانی، چون علم و دانش تو در این زمینه کم است.
میدهم من بر تو پند از رایگان
آنکه باشی از گروه غافلان
هوش مصنوعی: من به تو نصیحتی می‌کنم که کاملاً رایگان است، زیرا می‌خواهم تو از آن دسته کسان نباشی که غافل هستند.
گفت ای پروردگار من، پناه
بر تو گیرم زآنکه پرسم ز اشتباه
هوش مصنوعی: خدایا، به تو پناه می‌آورم زیرا می‌خواهم از خطاهایم سوال کنم.
آنچه را کز وی نیام آگاه من
گر نیامرزی نبخشی و ر ز من
هوش مصنوعی: من از آنچه که در دل تو نیست، آگاه نیستم و اگر مرا ببخشی، غم و اندوهی را که از من برمی‌آید، نخواهی دانست.
از زیانکاران همانا من یکم
اندر این دارم یقین ، نی در شکم
هوش مصنوعی: من مطمئنم که من هم یکی از زیانکاران هستم، و این را با یقین می‌گویم، نه به خاطر شکم یا نیازمندی‌ها.
گفته شد کای نوح از کشتی به زیر
اندرآ، نک با سلامت بر سریر
هوش مصنوعی: ای نوح، به تو گفته شده است که از کشتی پایین بیا و با آسودگی و امن بر تخت بنشین.
بس سلامت ها که از من بر تو باد
همچنین برکات و افزونی و داد
هوش مصنوعی: بسیاری از سلامتی‌ها و خیر و برکت‌ها و نعمت‌هایی که از من به تو می‌رسد.
هم سلام ما بر امت های چند
کاندر ایمان تا قیامت با تو اند
هوش مصنوعی: سلام ما به جامعه‌های گوناگون؛ چرا که تا روز قیامت در ایمان با تو همراه خواهند بود.
همچنین باشند امتها که زود
بهره بدهیم آن کسان را از وجود
هوش مصنوعی: امم باید به گونه‌ای باشند که ما بتوانیم به سرعت از وجود این افراد بهره‌مند شویم.
پس بر ایشان می رسد هول و هلاک
بعد عیش از ما عذابی دردناک
هوش مصنوعی: پس بر این افراد، ترس و وحشت می‌رسد و بعد از لذت و شادی، عذابی دردناک از سوی ما به آنان خواهد رسید.
این بیان ای احمد (ص) پاکیزه جیب
مر تو را می باشد از اخبار غیب
هوش مصنوعی: ای احمد (ص)، این سخن به گونه‌ای است که جیب تو را از اخبار پنهان و نامناسب پاک و پاکیزه می‌سازد.
وحی ما کردیم سویت حال نوح
تو نبودی آگه از وی در فتوح
هوش مصنوعی: ما به تو وحی فرستادیم، اما حال نوح را نمی‌دانی و از او در پیروزی‌ها آگاه نیستی.
نه تو بودی آگه از وی پیش از این
هم نه قومت ز اهل کفر و ز اهل دین
هوش مصنوعی: نه تو از حال او خبر داشتی و نه قوم تو از اهل کفر و دین پیش از این چیز زیادی می‌دانستند.
پس شکیبا باشد بر ایذاء ناس
در رسالت همچو نوح حق شناس
هوش مصنوعی: به خاطر مشکلات و آزارهایی که از سوی مردم ممکن است به وجود بیاید، باید همچون نوح، که در راه تحقق پیام خود با صبر و شکیبایی برخورد کرد، استقامت و صبر داشته باشیم.
زآنکه می باشد سرانجام نکو
بهر پرهیزندگان بی گفتگو
هوش مصنوعی: چرا که در نهایت، مقصد خوبی برای پرهیزکاران وجود دارد، بدون هیچ شکی.