گنجور

۱۲- آیات ۷۵ تا ۸۹

ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسی وَ هارُونَ إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ بِآیاتِنا فَاسْتَکْبَرُوا وَ کانُوا قَوْماً مُجْرِمِینَ (۷۵) فَلَمّا جاءَهُمُ اَلْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبِینٌ (۷۶) قالَ مُوسی أَ تَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمّا جاءَکُمْ أَ سِحْرٌ هذا وَ لا یُفْلِحُ اَلسّاحِرُونَ (۷۷) قالُوا أَ جِئْتَنا لِتَلْفِتَنا عَمّا وَجَدْنا عَلَیْهِ‌ آباءَنا وَ تَکُونَ لَکُمَا اَلْکِبْرِیاءُ فِی اَلْأَرْضِ وَ ما نَحْنُ لَکُما بِمُؤْمِنِینَ (۷۸) وَ قالَ فِرْعَوْنُ اِئْتُونِی بِکُلِّ ساحِرٍ عَلِیمٍ (۷۹) فَلَمّا جاءَ اَلسَّحَرَةُ قالَ لَهُمْ مُوسی أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ (۸۰) فَلَمّا أَلْقَوْا قالَ مُوسی ما جِئْتُمْ بِهِ اَلسِّحْرُ إِنَّ اَللّهَ سَیُبْطِلُهُ إِنَّ اَللّهَ لا یُصْلِحُ عَمَلَ اَلْمُفْسِدِینَ (۸۱) وَ یُحِقُّ اَللّهُ اَلْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ لَوْ کَرِهَ اَلْمُجْرِمُونَ (۸۲) فَما آمَنَ لِمُوسی إِلاّ ذُرِّیَّةٌ مِنْ قَوْمِهِ عَلی خَوْفٍ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِمْ أَنْ یَفْتِنَهُمْ وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِی اَلْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ اَلْمُسْرِفِینَ (۸۳) وَ قالَ مُوسی یا قَوْمِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللّهِ فَعَلَیْهِ تَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُسْلِمِینَ (۸۴) فَقالُوا عَلَی اَللّهِ تَوَکَّلْنا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلْقَوْمِ اَلظّالِمِینَ (۸۵) وَ نَجِّنا بِرَحْمَتِکَ مِنَ اَلْقَوْمِ اَلْکافِرِینَ (۸۶) وَ أَوْحَیْنا إِلی مُوسی وَ أَخِیهِ أَنْ تَبَوَّء‌ا لِقَوْمِکُما بِمِصْرَ بُیُوتاً وَ اِجْعَلُوا بُیُوتَکُمْ قِبْلَةً وَ أَقِیمُوا اَلصَّلاةَ وَ بَشِّرِ اَلْمُؤْمِنِینَ (۸۷) وَ قالَ مُوسی رَبَّنا إِنَّکَ آتَیْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِینَةً وَ أَمْوالاً فِی اَلْحَیاةِ اَلدُّنْیا رَبَّنا لِیُضِلُّوا عَنْ سَبِیلِکَ رَبَّنَا اِطْمِسْ عَلی أَمْوالِهِمْ وَ اُشْدُدْ عَلی قُلُوبِهِمْ فَلا یُؤْمِنُوا حَتّی یَرَوُا اَلْعَذابَ اَلْأَلِیمَ (۸۸) قالَ قَدْ أُجِیبَتْ دَعْوَتُکُما فَاسْتَقِیما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِیلَ اَلَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ (۸۹)

پس برانگیختیم از بعد ایشان موسی و هارون را بسوی فرعون و جماعتش بآیتهای ما پس سرکشی کردند و بودند گروهی گناهکاران (۷۵) پس چون آمد ایشان را حق از نزد ما گفتند بدرستی که این هر آینه سحریست آشکار (۷۶) گفت موسی آیا می‌گویید مر حق را چون آمد شما را آیا سحر است این و رستگار نمی‌شوند جادوگران (۷۷) گفتند آیا آمدی ما را تا بگردانی ما را از آنچه یافتیم بر آن پدران خود را و باشد مر شما دو را بزرگی در زمین و نیستیم ما مر شما دو را گروندگان (۷۸) و گفت فرعون بیاورید نزد من هر ساحر دانایی را (۷۹) پس چون آمدند ساحران گفت مر ایشان را موسی بیندازید آنچه شمایید اندازندگان (۸۰) پس چون انداختند گفت موسی آنچه آوردید آن را سحر است بدرستی که خدا زود باشد که باطل کند آن را بدرستی که خدا بسامان نیاورده کار فسادکنندگان را (۸۱) و ثابت می‌گرداند خدا حق را بکلماتش و اگر چه ناخوش داشته باشند گناهکاران (۸۲) پس ایمان نیاورد بموسی مگر فرزندانی از قومش بر ترسی از فرعون و جماعت خودشان که سیاست کند ایشان را و بدرستی که فرعون هر آینه غالب بود در زمین و بدرستی که او بود هر آینه از اسراف‌کاران (۸۳) و گفت موسی ای قوم من اگر هستید ایمان آورده‌اید بخدا پس بر او توکل کنید اگر هستید منقادان (۸۴) پس گفتند بر خدا توکل کردیم پروردگار ما مگردان ما را فتنه از برای گروه ستمکاران (۸۵) و نجات ده ما را برحمت خود از گروه کافران (۸۶) و وحی کردیم ما بسوی موسی و برادرش که جای بازگشت گیرید از برای قومشان بمصر خانه‌ها و بگردانید خانه‌های خود را قبله و برپا دارید نماز را و مژده ده گروندگان را (۸۷) و گفت موسی پروردگار ما بدرستی که تو داده فرعون و جماعتش را مایۀ آراستگی و مالهایی در زندگانی دنیا پروردگار ما تا گمراه گردانند از راه تو پروردگار ما اجرای محو کن بر مالهاشان و سخت گیر بر دلهاشان پس ایمان نیارند تا به بینند آن عذاب دردناک را (۸۸) گفت بتحقیق اجابت کرده شد دعای شما پس ثابت باشید و از پی مروید راه آنان را که نمی‌دانند (۸۹)

بعد از ایشان هم فرستادیم زود
موسی و هارون به فرعون عنود
یعنی از بعد رسولان بالوضوح
کآمدند آنها پیاپی بعد نوح
بعد آنها سوی فرعون آمد ند
موسی و هارون ز حق بر وعظ و پند
با علاماتی بزرگ از نزد ما
چون ید بیضاء و تورات و عصا
وآن گُره گردن کشیدند از قبول
جرمشان چون بود حاجب بر عقول
پس چو آن هنگام آمد قول حق
سویشان از نزد ما بر یک نسق
پس بگفتند این است سحری آشکار
گفت موسی از تعجب و اعتبار
امر حق را کآمد از حق بر شما
سحر می گویید آیا ز اجترا
این نه جادو بلکه آیات حق است
جادویی ها ز آیتم بی رونق است
مانم آیا من بر آن جادوگران
کآیتم روشن تر است از اختران
من نه جادوگر، رسول حضرتم
خوار گردد جادو ییها ز آیتم
جادویی باشد سراب ار مردمی
چیست آن با کوثری و قلزمی
من به جادویان کجا باشم شبیه
این نگوید غیر نادانی سفیه
ساحران فیروز و غالب کی شوند
پیش بحر این قطره ها لاشیء شوند
می بگفتند آمدی آیا به ما
بازمان تا داری از راه و رجا
بازگردانی از آنچه بیگمان
یافتیم آباء خود را ما بر آن
تا که باشد کبریائی همچنین
مر شما را بعد ما اندر زمین
ما شما را نیستیم از پیروان
هم نیابید آنچه خواهید از جهان
گفت فرعون آورید از هر کجا
ساحری دانا مرا بر مدعا
ساحران را جمع کردند آن چنان
که بیان گردید در اعراف آن
پس مقابل چون شدند آن ساحران
گفتشان موسی در اندازید هان
آنچه را کافکندگانید از فنون
تا شود پیدا حق از باطل کنون
پس چو افکندند جادویان ز کف
ریسمانها و عصاها هر طرف
گرم شد زیبق به شکل مارها
آمد اندر جنب و جو ز اطوارها
گفت موسی آنچه را کآورده اید
هست سحری ک این چنین خود کرده اید
زود باشد که خدا سازد تباه
آنچه ظاهر کردهاید از اشتباه
زآنکه حق نارد به اصلاح و ثبات
کارهای مفسدان را از جهات
لیک من خود عزم آنسان کرده ام
تا کند ثابت هر آنچه آورده ام
زآن سخنها که به من فرموده او
راه نصرتها به من بنموده او
گرچه زآن باشند کاره مجرمان
اوست وافی عهد خود را بی گمان
پس نیاوردند ایمان خود به وی
جز که فرزندان قومش پی به پی
وآن چنان بودی که چون با بیّنه
سوی مصر از مدین آمد یک تنه
کرد دعوت او بر اسرائیلیان
جز جوانان ز او نپذرفتند آن
زآنکه از فرعونشان می بود بیم
وز ملأ کافتند در فتنه عظیم
بود مر فرعون طاغی در زمین
هم ز حد بگذشتگان، وز مسرفین
گفت موسی مؤمنان را چونکه دید
اندر ایشان خوفی از وی بر مزید
کای گروه من شما را گر به حق
باشد ایمان چیست بیم از ماخَلَق
پس به حق با ید نمایید اتکال
گر که منقادید او را در فعال
بگذرید اعنی که از خوف و رجا
واگذارید امر خود را بر خدا
آن توکل باشد ار داری طلب
که نبینی جز مسبب از سبب
قوم پس گفتند کردیم از ولا
ما به جان و دل توکل بر خدا
می مکن ما را تو ای پروردگار
آزمایش بر گروهی ظلم کار
هم خلاصی ده به بخشش های خویش
بازمان از کافران زشت کیش
گفت موسی تا کنند آنها بنا
بهر طاعت مسجد اندر خانه ها
وحی زآن فرمود کردیم از یقین
ما به موسی و برادرش این چنین
که فراگیرید جای بازگشت
بهر قوم خود برای بازگشت
خانه ها در شهر مصر اندر خفای
مسجد اعنی بهر طاعت از خدای
هم شما و قومتان در هر شئون
خانه ها را قبله سازید از درون
هم بپا دارید در آنها صلات
ده بشارت مؤمنان را بر نجات
گفت موسی دادی ای پروردگار
تو به فرعون و گروهش بی شمار
در حیات دنیوی مال و متاع
زینت و اموال و املاک و ضیاع
دادی اینها کافکنند اندر ضلال
بندگانت را ز راهت لامحال
رَبّنَا اطْمِس عَلَی أموَالِهِم
سخت بر دلهایشان گیر از مهم
تا که بر ایمان نیابد انشراح
هم ببینند آن عذاب و افتضاح
گفت حق کردم ز سرّ مامَضی
از تو و هارون اجابت این دعا
پس شما باشید بی تشویش و بیم
در طریق دعوت خود مستقیم
پیروی نکنید هم اندر پسند
راه آنان را که در نادانیند
علم یعنی نیستشان باری به وقت
که بود موقوف هر کاری به وقت
حاصل آنکه صبر باید در امور
کآنچه تقدیر است آید در ظهور
۱۱- آیات ۶۵ تا ۷۴: وَ لا یَحْزُنْکَ قَوْلُهُمْ إِنَّ اَلْعِزَّةَ لِلّهِ جَمِیعاً هُوَ اَلسَّمِیعُ اَلْعَلِیمُ (۶۵) أَلا إِنَّ لِلّهِ مَنْ فِی اَلسَّماواتِ وَ مَنْ فِی اَلْأَرْضِ وَ ما یَتَّبِعُ اَلَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اَللّهِ شُرَکاءَ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ اَلظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاّ یَخْرُصُونَ (۶۶) هُوَ اَلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اَللَّیْلَ لِتَسْکُنُوا فِیهِ وَ اَلنَّهارَ مُبْصِراً إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ (۶۷) قالُوا اِتَّخَذَ اَللّهُ وَلَداً سُبْحانَهُ هُوَ اَلْغَنِیُّ لَهُ ما فِی اَلسَّماواتِ وَ ما فِی اَلْأَرْضِ إِنْ عِنْدَکُمْ مِنْ سُلْطانٍ بِهذا أَ تَقُولُونَ عَلَی اَللّهِ ما لا تَعْلَمُونَ (۶۸) قُلْ إِنَّ اَلَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَی اَللّهِ اَلْکَذِبَ لا یُفْلِحُونَ (۶۹) مَتاعٌ فِی اَلدُّنْیا ثُمَّ إِلَیْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِیقُهُمُ اَلْعَذابَ اَلشَّدِیدَ بِما کانُوا یَکْفُرُونَ (۷۰) وَ اُتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ یا قَوْمِ إِنْ کانَ کَبُرَ عَلَیْکُمْ مَقامِی وَ تَذْکِیرِی بِآیاتِ اَللّهِ فَعَلَی اَللّهِ تَوَکَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَکُمْ وَ شُرَکاءَکُمْ ثُمَّ لا یَکُنْ أَمْرُکُمْ عَلَیْکُمْ غُمَّةً ثُمَّ اُقْضُوا إِلَیَّ وَ لا تُنْظِرُونِ (۷۱) فَإِنْ تَوَلَّیْتُمْ فَما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّ عَلَی اَللّهِ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ (۷۲) فَکَذَّبُوهُ فَنَجَّیْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ فِی اَلْفُلْکِ وَ جَعَلْناهُمْ خَلائِفَ وَ أَغْرَقْنَا اَلَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ‌ اَلْمُنْذَرِینَ (۷۳) ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِ رُسُلاً إِلی قَوْمِهِمْ فَجاؤُهُمْ بِالْبَیِّناتِ فَما کانُوا لِیُؤْمِنُوا بِما کَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ کَذلِکَ نَطْبَعُ عَلی قُلُوبِ اَلْمُعْتَدِینَ (۷۴)۱۳- آیات ۹۰ تا ۹۷: وَ جاوَزْنا بِبَنِی إِسْرائِیلَ اَلْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْیاً وَ عَدْواً حَتّی إِذا أَدْرَکَهُ اَلْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اَلَّذِی آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِیلَ وَ أَنَا مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ (۹۰) آلْآنَ وَ قَدْ عَصَیْتَ قَبْلُ وَ کُنْتَ مِنَ اَلْمُفْسِدِینَ (۹۱) فَالْیَوْمَ نُنَجِّیکَ بِبَدَنِکَ لِتَکُونَ لِمَنْ خَلْفَکَ آیَةً وَ إِنَّ کَثِیراً مِنَ اَلنّاسِ عَنْ آیاتِنا لَغافِلُونَ (۹۲) وَ لَقَدْ بَوَّأْنا بَنِی إِسْرائِیلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ اَلطَّیِّباتِ فَمَا اِخْتَلَفُوا حَتّی جاءَهُمُ اَلْعِلْمُ إِنَّ رَبَّکَ یَقْضِی بَیْنَهُمْ یَوْمَ اَلْقِیامَةِ فِیما کانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ (۹۳) فَإِنْ کُنْتَ فِی شَکٍّ مِمّا أَنْزَلْنا إِلَیْکَ فَسْئَلِ اَلَّذِینَ یَقْرَؤُنَ اَلْکِتابَ مِنْ قَبْلِکَ لَقَدْ جاءَکَ اَلْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلا تَکُونَنَّ مِنَ اَلمُمْتَرِینَ (۹۴) وَ لا تَکُونَنَّ مِنَ اَلَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِ اَللّهِ‌ فَتَکُونَ مِنَ اَلْخاسِرِینَ (۹۵) إِنَّ اَلَّذِینَ حَقَّتْ عَلَیْهِمْ کَلِمَتُ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ (۹۶) وَ لَوْ جاءَتْهُمْ کُلُّ آیَةٍ حَتّی یَرَوُا اَلْعَذابَ اَلْأَلِیمَ (۹۷)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسی وَ هارُونَ إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ بِآیاتِنا فَاسْتَکْبَرُوا وَ کانُوا قَوْماً مُجْرِمِینَ (۷۵) فَلَمّا جاءَهُمُ اَلْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبِینٌ (۷۶) قالَ مُوسی أَ تَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمّا جاءَکُمْ أَ سِحْرٌ هذا وَ لا یُفْلِحُ اَلسّاحِرُونَ (۷۷) قالُوا أَ جِئْتَنا لِتَلْفِتَنا عَمّا وَجَدْنا عَلَیْهِ‌ آباءَنا وَ تَکُونَ لَکُمَا اَلْکِبْرِیاءُ فِی اَلْأَرْضِ وَ ما نَحْنُ لَکُما بِمُؤْمِنِینَ (۷۸) وَ قالَ فِرْعَوْنُ اِئْتُونِی بِکُلِّ ساحِرٍ عَلِیمٍ (۷۹) فَلَمّا جاءَ اَلسَّحَرَةُ قالَ لَهُمْ مُوسی أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ (۸۰) فَلَمّا أَلْقَوْا قالَ مُوسی ما جِئْتُمْ بِهِ اَلسِّحْرُ إِنَّ اَللّهَ سَیُبْطِلُهُ إِنَّ اَللّهَ لا یُصْلِحُ عَمَلَ اَلْمُفْسِدِینَ (۸۱) وَ یُحِقُّ اَللّهُ اَلْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ لَوْ کَرِهَ اَلْمُجْرِمُونَ (۸۲) فَما آمَنَ لِمُوسی إِلاّ ذُرِّیَّةٌ مِنْ قَوْمِهِ عَلی خَوْفٍ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِمْ أَنْ یَفْتِنَهُمْ وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِی اَلْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ اَلْمُسْرِفِینَ (۸۳) وَ قالَ مُوسی یا قَوْمِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللّهِ فَعَلَیْهِ تَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُسْلِمِینَ (۸۴) فَقالُوا عَلَی اَللّهِ تَوَکَّلْنا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلْقَوْمِ اَلظّالِمِینَ (۸۵) وَ نَجِّنا بِرَحْمَتِکَ مِنَ اَلْقَوْمِ اَلْکافِرِینَ (۸۶) وَ أَوْحَیْنا إِلی مُوسی وَ أَخِیهِ أَنْ تَبَوَّء‌ا لِقَوْمِکُما بِمِصْرَ بُیُوتاً وَ اِجْعَلُوا بُیُوتَکُمْ قِبْلَةً وَ أَقِیمُوا اَلصَّلاةَ وَ بَشِّرِ اَلْمُؤْمِنِینَ (۸۷) وَ قالَ مُوسی رَبَّنا إِنَّکَ آتَیْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِینَةً وَ أَمْوالاً فِی اَلْحَیاةِ اَلدُّنْیا رَبَّنا لِیُضِلُّوا عَنْ سَبِیلِکَ رَبَّنَا اِطْمِسْ عَلی أَمْوالِهِمْ وَ اُشْدُدْ عَلی قُلُوبِهِمْ فَلا یُؤْمِنُوا حَتّی یَرَوُا اَلْعَذابَ اَلْأَلِیمَ (۸۸) قالَ قَدْ أُجِیبَتْ دَعْوَتُکُما فَاسْتَقِیما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِیلَ اَلَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ (۸۹)
هوش مصنوعی: پس از آن، ما موسی و هارون را به سوی فرعون و همراهانش با آیات خود فرستادیم، اما آنان متکبر شدند و قومی گنهکار شدند. وقتی حق از سوی ما به آنان رسید، گفتند: «این سحری آشکار است.» موسی به آنان گفت: «آیا زمانی که حقیقت به سراغ شما آمده، می‌گویید این سحر است؟ و جادوگران رستگار نخواهند شد.» آنان گفتند: «آیا تو آمده‌ای که ما را از آنچه پدرانمان بر آن بودند، منحرف کنی و بخواهی که شما در زمین بزرگتر شوید؟ ما به شما ایمان نمی‌آوریم.» و فرعون گفت: «به من هر جادوگر دانایی را بیاورید.» وقتی جادوگران آمدند، موسی به آنان گفت: «آنچه که می‌خواهید بیندازید.» وقتی آنها انداختند، موسی گفت: «آنچه که شما آورده‌اید سحر است، زیرا خداوند آن را باطل خواهد کرد، زیرا خداوند، کارهای مفسدان را اصلاح نمی‌کند.» و خداوند به وسیله کلمات خود حق را محقق می‌سازد، هرچند مجرمان کراهت داشته باشند. پس از آن، تنها دسته‌ای از قوم موسی به او ایمان آوردند، در حالی که از ترس فرعون و همراهانش بودند که آنان را بیازارند و فرعون در زمین سرکشی می‌کرد و از اسراف‌کاران بود. موسی به قومش گفت: «اگر به خدا ایمان آورده‌اید، بر او توکل کنید اگر مسلمان هستید.» آنان گفتند: «بر خدا توکل کردیم، پروردگارا! ما را وسیله آزمایش برای قوم ستمگران قرار مده و ما را به رحمت خود از قوم کافر نجات ده.» و به موسی و برادرش وحي فرستادیم که برای قوم خود در مصر خانه‌هایی تعیین کنید و خانه‌هایتان را قبله قرار دهید و نماز را برپا دارید و مؤمنان را بشارت دهید. موسی گفت: «پروردگارا! تو به فرعون و همراهانش در زندگی دنیا زینت و مال عطا کردی تا آنان را از راه تو گمراه کنند. پروردگارا! دارایی‌هایشان را نابود کن و بر قلب‌هایشان سختی قرار ده تا زمانی که عذاب دردناک را ببینند، ایمان نیاورند.» خداوند فرمود: «دعای شما پذیرفته شد، پس استقامت کنید و پیروان کسانی نباشید که نمی‌دانند.»
پس برانگیختیم از بعد ایشان موسی و هارون را بسوی فرعون و جماعتش بآیتهای ما پس سرکشی کردند و بودند گروهی گناهکاران (۷۵) پس چون آمد ایشان را حق از نزد ما گفتند بدرستی که این هر آینه سحریست آشکار (۷۶) گفت موسی آیا می‌گویید مر حق را چون آمد شما را آیا سحر است این و رستگار نمی‌شوند جادوگران (۷۷) گفتند آیا آمدی ما را تا بگردانی ما را از آنچه یافتیم بر آن پدران خود را و باشد مر شما دو را بزرگی در زمین و نیستیم ما مر شما دو را گروندگان (۷۸) و گفت فرعون بیاورید نزد من هر ساحر دانایی را (۷۹) پس چون آمدند ساحران گفت مر ایشان را موسی بیندازید آنچه شمایید اندازندگان (۸۰) پس چون انداختند گفت موسی آنچه آوردید آن را سحر است بدرستی که خدا زود باشد که باطل کند آن را بدرستی که خدا بسامان نیاورده کار فسادکنندگان را (۸۱) و ثابت می‌گرداند خدا حق را بکلماتش و اگر چه ناخوش داشته باشند گناهکاران (۸۲) پس ایمان نیاورد بموسی مگر فرزندانی از قومش بر ترسی از فرعون و جماعت خودشان که سیاست کند ایشان را و بدرستی که فرعون هر آینه غالب بود در زمین و بدرستی که او بود هر آینه از اسراف‌کاران (۸۳) و گفت موسی ای قوم من اگر هستید ایمان آورده‌اید بخدا پس بر او توکل کنید اگر هستید منقادان (۸۴) پس گفتند بر خدا توکل کردیم پروردگار ما مگردان ما را فتنه از برای گروه ستمکاران (۸۵) و نجات ده ما را برحمت خود از گروه کافران (۸۶) و وحی کردیم ما بسوی موسی و برادرش که جای بازگشت گیرید از برای قومشان بمصر خانه‌ها و بگردانید خانه‌های خود را قبله و برپا دارید نماز را و مژده ده گروندگان را (۸۷) و گفت موسی پروردگار ما بدرستی که تو داده فرعون و جماعتش را مایۀ آراستگی و مالهایی در زندگانی دنیا پروردگار ما تا گمراه گردانند از راه تو پروردگار ما اجرای محو کن بر مالهاشان و سخت گیر بر دلهاشان پس ایمان نیارند تا به بینند آن عذاب دردناک را (۸۸) گفت بتحقیق اجابت کرده شد دعای شما پس ثابت باشید و از پی مروید راه آنان را که نمی‌دانند (۸۹)
هوش مصنوعی: پس از آنکه آنها به گمراهی خود ادامه دادند، ما موسی و هارون را به سوی فرعون و مردم او فرستادیم با آیات خود. اما آنها به سرکشی پرداختند و گروهی از گناهکاران بودند. وقتی حق از طرف ما به آنها رسید، گفتند که این واقعاً سحری آشکار است. موسی از آنها پرسید آیا شما می‌گویید که وقتی حق به شما رسید، سحر است؟ آیا جادوگران نجات پیدا نمی‌کنند؟ آنها پاسخ دادند آیا تو آمده‌ای تا ما را از آنچه که پدرانمان را بر آن یافته‌ایم، برگردانی؟ به نظر می‌رسد که شما در زمین مقام بلندی خواهید داشت و ما به شما ایمان نخواهیم آورد. فرعون گفت ساحران دانا را نزد من بیاورید. وقتی ساحران آمدند، گفتند به موسی بگویید آنچه که آورده‌اید، بیندازید. وقتی آنها آنچه را داشتند انداختند، موسی گفت آنچه که شما آورده‌اید سحر است، و خدا به زودی آن را باطل می‌کند زیرا خدا کار فسادکاران را سامان نخواهد داد. و خدا حق را به کلماتش استوار می‌سازد هرچند گناهکاران آن را ناخوش دارند. تنها گروهی از قوم موسی به او ایمان آوردند که از ترس فرعون و مردم خودشان بودند، زیرا فرعون بر زمین غالب بود و از اسراف‌کاران بود. موسی به قومش گفت اگر به خدا ایمان دارید، بر او توکل کنید و از او بخواهید که ما را فتنه‌انگیز این قوم ستمکار قرار ندهد و ما را با رحمت خود از گروه کافران نجات دهد. ما به موسی و برادرش وحی کردیم که به قومشان بگویند در مصر خانه‌های خود را به عنوان خانه‌های قبله درآورند و نماز را برپا دارند و مومنان را بشارت دهند. موسی گفت پروردگار ما، تو به فرعون و قومش در زندگی دنیا زینت و ثروت داده‌ای تا آنها را از راه تو گمراه کنند. پروردگار ما، ثروت‌های آنها را محو کن و بر دل‌هایشان سخت‌گیر، تا زمانی که عذاب دردناک را مشاهده کنند، ایمان نیاورند. خدا وعده داد که دعای شما را اجابت کرده و به ثابت قدمی شما ادامه دهید و از راه کسانی که نمی‌دانند، پیروی نکنید.
بعد از ایشان هم فرستادیم زود
موسی و هارون به فرعون عنود
هوش مصنوعی: پس از آن‌ها، به سرعت موسی و هارون را به سوی فرعون سخت‌دل فرستادیم.
یعنی از بعد رسولان بالوضوح
کآمدند آنها پیاپی بعد نوح
هوش مصنوعی: این متن به این معناست که پس از رحلت پیامبران، پیامبران دیگری به وضوح و به طور مداوم بعد از نوح به دنیا آمدند.
بعد آنها سوی فرعون آمد ند
موسی و هارون ز حق بر وعظ و پند
هوش مصنوعی: پس از آن، موسی و هارون به سوی فرعون رفتند و پیام خدا را با وعظ و نصیحت به او رسانیدند.
با علاماتی بزرگ از نزد ما
چون ید بیضاء و تورات و عصا
هوش مصنوعی: علامت‌هایی بزرگ و واضح از طرف ما وجود دارد، همچون معجزه‌های ید بیضاء، کتاب مقدس تورات و عصای موسى.
وآن گُره گردن کشیدند از قبول
جرمشان چون بود حاجب بر عقول
هوش مصنوعی: آن‌ها مانند یک مانع، از قبول کردن اشتباهاتشان طفره می‌روند، زیرا نمی‌خواهند به حقیقت پیش روی خود بپردازند.
پس چو آن هنگام آمد قول حق
سویشان از نزد ما بر یک نسق
هوش مصنوعی: زمانی که وعده حق از سوی ما به آن‌ها رسید، همه چیز در یک مسیر و شکل واحد انجام شد.
پس بگفتند این است سحری آشکار
گفت موسی از تعجب و اعتبار
هوش مصنوعی: پس گفتند این همان سحر و جادو است که آشکار شده است. موسی به خاطر تعجب و اعتبار این امر را بیان کرد.
امر حق را کآمد از حق بر شما
سحر می گویید آیا ز اجترا
هوش مصنوعی: حق بر شما آمده و شما را به سحر و جادو می‌کشاند، آیا از این کار نگران نیستید؟
این نه جادو بلکه آیات حق است
جادویی ها ز آیتم بی رونق است
هوش مصنوعی: این موضوع جادو نیست، بلکه نشانه‌های حقیقت است. جادوگران معمولاً از چیزهایی استفاده می‌کنند که جذابیت چندانی ندارند.
مانم آیا من بر آن جادوگران
کآیتم روشن تر است از اختران
هوش مصنوعی: آیا من هنوز هم از آن جادوگران باقی مانده‌ام که آیتم من از ستاره‌ها روشن‌تر است؟
من نه جادوگر، رسول حضرتم
خوار گردد جادو ییها ز آیتم
هوش مصنوعی: من نه جادوگر هستم و نه توانایی خاصی دارم، بلکه من تنها پیام‌آور او هستم و جادوگران با وجود من اعتبارشان کاهش می‌یابد.
جادویی باشد سراب ار مردمی
چیست آن با کوثری و قلزمی
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت چیزی اشاره دارد که ممکن است فریب‌دهنده باشد، مثل سراب. در واقع، اگر آن چیز برای مردم جالب و جذاب باشد، به نوعی زیبا و شگفت‌آور به نظر می‌رسد. همچنین، اشاره به وجود عناصر خاص و منحصر به فردی دارد که باعث جذب فرد می‌شود. به طور کلی، به نوعی جاذبه و فریبندگی موضوعی صحبت می‌کند که در ظاهر خوب و دلنشین به نظر می‌رسد.
من به جادویان کجا باشم شبیه
این نگوید غیر نادانی سفیه
هوش مصنوعی: من چه در جادوگری هستم که شبیه به این موضوع صحبت کنم؟ فقط یک فرد نادان و احمق چنین می‌گوید.
ساحران فیروز و غالب کی شوند
پیش بحر این قطره ها لاشیء شوند
هوش مصنوعی: ساحران موفق و پیروز هرگز نمی‌توانند در برابر دریا مقابل این قطره‌ها ایستادگی کنند، زیرا این قطره‌ها هیچ ارزشی ندارند.
می بگفتند آمدی آیا به ما
بازمان تا داری از راه و رجا
هوش مصنوعی: آنها می‌پرسیدند آیا تو به ما بازگشتی تا اینکه امید و آرزو داشته باشی.
بازگردانی از آنچه بیگمان
یافتیم آباء خود را ما بر آن
هوش مصنوعی: ما به دنبال بازگرداندن آن چیزی هستیم که به طور یقین از نیاکان خود به ارث برده‌ایم.
تا که باشد کبریائی همچنین
مر شما را بعد ما اندر زمین
هوش مصنوعی: هر زمان که عظمت و کبریایی وجود داشته باشد، شما نیز پس از ما در زمین ادامه خواهید یافت.
ما شما را نیستیم از پیروان
هم نیابید آنچه خواهید از جهان
هوش مصنوعی: ما شما را از پیروان نمی‌دانیم، پس آنچه را که می‌خواهید از دنیا طلب نکنید.
گفت فرعون آورید از هر کجا
ساحری دانا مرا بر مدعا
هوش مصنوعی: فرعون دستور داد تا از هر جا که ممکن است، افرادی خبره و ماهر در سحر را به نزد او بیاورند تا به خواسته‌اش پاسخ دهند.
ساحران را جمع کردند آن چنان
که بیان گردید در اعراف آن
هوش مصنوعی: جمع کردن ساحران به گونه‌ای که در سوره اعراف توضیح داده شده است.
پس مقابل چون شدند آن ساحران
گفتشان موسی در اندازید هان
هوش مصنوعی: سحره وقتی که روبروی یکدیگر قرار گرفتند، موسی به آن‌ها گفت که اجازه دهید سحرهای خود را بیندازند.
آنچه را کافکندگانید از فنون
تا شود پیدا حق از باطل کنون
هوش مصنوعی: هر چیزی را که از فنون و مهارت‌ها کنونی آموخته‌اید، به کار ببرید تا حقیقت از نادرستی آشکار شود.
پس چو افکندند جادویان ز کف
ریسمانها و عصاها هر طرف
هوش مصنوعی: وقتی جادوگران ریسمان‌ها و عصاهای خود را به هر سو افکندند و سحر و جادو را به نمایش گذاشتند،
گرم شد زیبق به شکل مارها
آمد اندر جنب و جو ز اطوارها
هوش مصنوعی: زمانی که زیبق (ماده‌ای شیمیایی) گرم می‌شود، به شکل مارهایی در حال حرکت درمی‌آید و در اطراف خود جنب و جوش زیادی ایجاد می‌کند.
گفت موسی آنچه را کآورده اید
هست سحری ک این چنین خود کرده اید
هوش مصنوعی: موسی گفت: آنچه که شما آورده‌اید، جادویی است که خودتان به این شکل ساخته‌اید.
زود باشد که خدا سازد تباه
آنچه ظاهر کردهاید از اشتباه
هوش مصنوعی: به زودی خداوند باعث نابودی چیزهایی می‌شود که شما به اشتباه به نمایش گذاشته‌اید.
زآنکه حق نارد به اصلاح و ثبات
کارهای مفسدان را از جهات
هوش مصنوعی: از آنجا که حقیقت و عدالت به اصلاح و پایداری امور کمک می‌کند، کارهای نادرست و خرابکارانه کسانی را از جهات مختلف دچار مشکل می‌سازد.
لیک من خود عزم آنسان کرده ام
تا کند ثابت هر آنچه آورده ام
هوش مصنوعی: اما من تصمیم خود را محکم کرده‌ام تا هر چیزی که ارائه داده‌ام، ثابت و پایدار باشد.
زآن سخنها که به من فرموده او
راه نصرتها به من بنموده او
هوش مصنوعی: از آن حرف‌هایی که او به من گفت، راه‌های پیروزی را به من نشان داد.
گرچه زآن باشند کاره مجرمان
اوست وافی عهد خود را بی گمان
هوش مصنوعی: با وجود اینکه مجرمان به کارهای خود ادامه می‌دهند، اما او به وعده‌اش وفادار است و هیچ شکی در این امر نیست.
پس نیاوردند ایمان خود به وی
جز که فرزندان قومش پی به پی
هوش مصنوعی: تنها فرزندان قومش به او ایمان آوردند و دیگران ایمان خود را به او نیاوردند.
وآن چنان بودی که چون با بیّنه
سوی مصر از مدین آمد یک تنه
هوش مصنوعی: او به گونه‌ای بود که وقتی با دلیل و مدرک به تنهایی از مدین به سمت مصر آمد، همه را شگفت‌زده کرد.
کرد دعوت او بر اسرائیلیان
جز جوانان ز او نپذرفتند آن
هوش مصنوعی: دعوت او تنها توسط جوانان اسرائیلی پذیرفته شد و دیگران رد کردند.
زآنکه از فرعونشان می بود بیم
وز ملأ کافتند در فتنه عظیم
هوش مصنوعی: چون از فرعون آن‌ها ترس داشتند و از جمعیت خود در یک فاجعه بزرگ آشفته شدند.
بود مر فرعون طاغی در زمین
هم ز حد بگذشتگان، وز مسرفین
هوش مصنوعی: فرعون، که در زمین طغیانی بزرگ کرده بود، از همه کسانی که پیش از او زیاده‌روی کرده بودند، فراتر رفت.
گفت موسی مؤمنان را چونکه دید
اندر ایشان خوفی از وی بر مزید
هوش مصنوعی: موسی به مؤمنان گفت: وقتی دید که در میان آنها ترسی از او وجود دارد، دلیلی قوی‌تر به آن‌ها ارائه دهد.
کای گروه من شما را گر به حق
باشد ایمان چیست بیم از ماخَلَق
هوش مصنوعی: ای گروه، اگر به حق ایمان دارید، پس چرا از ما مخلوق‌ها می‌ترسید؟
پس به حق با ید نمایید اتکال
گر که منقادید او را در فعال
هوش مصنوعی: اگر با حق اعتماد و اتکا کنید، به این شرط که خود را در برابر او تسلیم کنید و از دستوراتش پیروی نمایید.
بگذرید اعنی که از خوف و رجا
واگذارید امر خود را بر خدا
هوش مصنوعی: ترجمه این بیت به صورت روان: از ترس و امید، کارتان را به خدا بسپارید و به او اعتماد کنید.
آن توکل باشد ار داری طلب
که نبینی جز مسبب از سبب
هوش مصنوعی: اگر به آنچه می‌خواهی دست پیدا کنی تکیه کنی، باید به مسبب معتقد باشی و تنها به علل ظاهری توجه نکنی.
قوم پس گفتند کردیم از ولا
ما به جان و دل توکل بر خدا
هوش مصنوعی: مردم پس از آن گفتند که ما از محبت و ولایت تو کوتاه نمی‌آییم و به جان و دل بر خداوند توکل می‌کنیم.
می مکن ما را تو ای پروردگار
آزمایش بر گروهی ظلم کار
هوش مصنوعی: ای پروردگار، ما را آزمایش نکن، زیرا بر گروهی ستمکاریم.
هم خلاصی ده به بخشش های خویش
بازمان از کافران زشت کیش
هوش مصنوعی: ای کاش با بخشش‌هایت به من نجات دهی و من را از دست کافران بد کردار برهانی.
گفت موسی تا کنند آنها بنا
بهر طاعت مسجد اندر خانه ها
هوش مصنوعی: موسی گفت که آنها باید یک مسجد در خانه‌هایشان بسازند تا بتوانند به عبادت و اطاعت بپردازند.
وحی زآن فرمود کردیم از یقین
ما به موسی و برادرش این چنین
هوش مصنوعی: ما از روی یقین و آگاهی، به موسی و برادرش گفتیم که این گونه عمل کنند.
که فراگیرید جای بازگشت
بهر قوم خود برای بازگشت
هوش مصنوعی: برای بازگشت به قوم خود، باید مهارت‌های لازم را کسب کنید.
خانه ها در شهر مصر اندر خفای
مسجد اعنی بهر طاعت از خدای
هوش مصنوعی: در شهر مصر، خانه‌ها در پنهانی در کنار مسجد قرار دارند، و هدف آن‌ها عبادت و بندگی خداوند است.
هم شما و قومتان در هر شئون
خانه ها را قبله سازید از درون
هوش مصنوعی: شما و قوم شما در تمام جوانب زندگی خود، از درون خانه‌ها به سمت هدف و آرزوهای خود توجه کنید و آن‌ها را به سمت قبله‌ای معنوی و نیکو قرار دهید.
هم بپا دارید در آنها صلات
ده بشارت مؤمنان را بر نجات
هوش مصنوعی: دعا و نماز را در آن‌ها برپا کنید و مؤمنان را به خبر نجات بشارت دهید.
گفت موسی دادی ای پروردگار
تو به فرعون و گروهش بی شمار
هوش مصنوعی: موسی به پروردگارش گفت: ای خداوند، تو به فرعون و گروه زیادی از او نعمت‌هایی داده‌ای.
در حیات دنیوی مال و متاع
زینت و اموال و املاک و ضیاع
هوش مصنوعی: در زندگی دنیوی، ثروت، دارایی، و امکانات مادی زیبایی و جذابیتی به وجود می‌آورند.
دادی اینها کافکنند اندر ضلال
بندگانت را ز راهت لامحال
هوش مصنوعی: به اینها فرمان دادی تا بندگانت را از راه تو گمراه کنند، و این کار برای آن‌ها غیرممکن است.
رَبّنَا اطْمِس عَلَی أموَالِهِم
سخت بر دلهایشان گیر از مهم
هوش مصنوعی: پروردگارا، اموال آنها را نابود کن و بر دل‌هایشان فشار بیاور.
تا که بر ایمان نیابد انشراح
هم ببینند آن عذاب و افتضاح
هوش مصنوعی: تا زمانی که دل به ایمان ندهند، باید عذاب و رسوایی را تجربه کنند.
گفت حق کردم ز سرّ مامَضی
از تو و هارون اجابت این دعا
هوش مصنوعی: من به خاطر راز گذشته بین خود و هارون، این دعا را از تو خواستم و شایسته دانستم که به آن پاسخ دهی.
پس شما باشید بی تشویش و بیم
در طریق دعوت خود مستقیم
هوش مصنوعی: بنابراین شما باید با آرامش و بدون نگرانی در مسیر دعوت خود به طور مستقیم پیش بروید.
پیروی نکنید هم اندر پسند
راه آنان را که در نادانیند
هوش مصنوعی: در پیروی‌های خود، به انتخاب‌های افرادی که دانش و درکی ندارند، توجه نکنید.
علم یعنی نیستشان باری به وقت
که بود موقوف هر کاری به وقت
هوش مصنوعی: علم به معنای این است که هیچ چیز در زمان نامناسب انجام نشود؛ هر کاری باید در زمان خودش انجام گردد.
حاصل آنکه صبر باید در امور
کآنچه تقدیر است آید در ظهور
هوش مصنوعی: در نهایت، نتیجه این است که باید در کارها و مسائلی که سرنوشت و تقدیرشان مشخص شده، صبر و بردباری داشته باشیم تا آنچه قرار است اتفاق بیفتد، به وقوع بپیوندد.