گنجور

شمارهٔ ۲۳

هزار دور از سپهر چو بگذرد گه شود
که تا یک آدم بدهر صفیعلی شه شود
چرا نه بینی که چون میان کل بشر
یکی بدین وزن و سنگ عیان بنا گه شود
ز سیصد و شصت شب شبی بود لیل قدر
یک از همه اختران در آسمان مه شود
چه غم از خلق مجاز ورا به نشناختند
که چشم دنیا طلب زدیدن اکمه شود
هوای دنیا کجا بجا هلد معرفت
بسا که عقل زکی در این ره ابله شود
نه آدم است آنکه او ندارد از دل خبر
دل آن بود کز کدر چون خور منزه شود
در آزمون خلقتی نبود به ز آگهی
دلی که از آدم است ز آدم آگه شود
هزار دل در صفا یکی نشد آینه
که در وی از مردمی ظهور‌الله شود
خمش که در راه عشق زبان درازی خطاست
زبان معنی طلب ز گفت کوته شود

اطلاعات

وزن: مفاعلن فاعلن مفاعلن فاعلن
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هزار دور از سپهر چو بگذرد گه شود
که تا یک آدم بدهر صفیعلی شه شود
هوش مصنوعی: زمانی طولانی از آسمان بگذرد، چه بسا روزی یک انسان از نسل بشر به مقام والایی برسد و به شهرت و شایستگی دست یابد.
چرا نه بینی که چون میان کل بشر
یکی بدین وزن و سنگ عیان بنا گه شود
هوش مصنوعی: چرا نمی‌بینی که در میان تمام انسان‌ها، یک فرد با این ویژگی‌ها و مانند یک سنگ بزرگ، ناگهان نمایان می‌شود؟
ز سیصد و شصت شب شبی بود لیل قدر
یک از همه اختران در آسمان مه شود
هوش مصنوعی: از میان سیصد و شصت شب، شبی وجود دارد که به شب قدر معروف است و در آن شب، درخشش و ارزش آن به اندازه تمامی ستاره‌ها در آسمان است.
چه غم از خلق مجاز ورا به نشناختند
که چشم دنیا طلب زدیدن اکمه شود
هوش مصنوعی: نگران نباشید که مردم معمولی شما را نشناسند، زیرا چشم دل که به دنبال حقیقت است، از دیدن زیبایی‌های واقعی لذت می‌برد.
هوای دنیا کجا بجا هلد معرفت
بسا که عقل زکی در این ره ابله شود
هوش مصنوعی: دنیا و زرق و برق آن نمی‌تواند به‌هیچ‌وجه جایگزین آگاهی و دانش عمیق باشد، زیرا بسیاری از انسان‌های باهوش و روشنفکر در این مسیر به سادگی دچار اشتباهات می‌شوند.
نه آدم است آنکه او ندارد از دل خبر
دل آن بود کز کدر چون خور منزه شود
هوش مصنوعی: اگر فردی از حال دل خود آگاه نباشد، نمی‌توان او را انسان نامید. انسان واقعی کسی است که مانند خورشید از کدورت‌ها و تاریکی‌ها پاک و منزه می‌شود.
در آزمون خلقتی نبود به ز آگهی
دلی که از آدم است ز آدم آگه شود
هوش مصنوعی: در آزمایش خلقت، هیچ چیزی به اندازه آگاهی دل انسان که از وجود آدمی سرچشمه می‌گیرد، اهمیت ندارد. این دل با آگاهی‌اش می‌تواند به شناخت عمیق‌تری از انسانیت و خود آدم برسد.
هزار دل در صفا یکی نشد آینه
که در وی از مردمی ظهور‌الله شود
هوش مصنوعی: در میان هزار دل هیچ یک نتوانستند به صفا و پاکی یکسان دست یابند، مانند آیینه‌ای که در آن جلوه‌ای از انسانیت و وجود خداوند نمایان می‌شود.
خمش که در راه عشق زبان درازی خطاست
زبان معنی طلب ز گفت کوته شود
هوش مصنوعی: خاموشی در عشق بهتر است و هر گونه سخن طولانی و بی‌مورد، نادرست است. بهتر است که زبان خود را در طلب معنا کوتاه نگه داریم.