صفی علیشاهبخش ۸۵ - بابالخاءالخاطر
نگردد خاطرت هرگز مکدر
نیوشی از صفی تا شرح خاطر
شود بر قلب وارد ار خطایی
بدون اختیار و اکتسابی
ورودش چار قسم اندر خبر دان
چو ربانی بود اول اثر دان
در او از اصل تبدیل و خطا نیست
که از غیب است و با هم آشنا نیست
شود وارد بتسلیط و فتوت
بدفعش نیست کس را هیچ قدرت
ز الهام ملک ثانیست حادث
که بر مفروض و مندوبست باعث
دگر نفسانی است و از هواجس
دگر شیطانی آمد وز وساوس
حظوظ خویش را نفس است مایل
نباشد کار او بر حق و باطل
ولی شیطان بباطل شد نهادش
بود تکذیب امر حق مرادش
تمیز جمله از خیر و مخالف
بسی سهل است اندر نزد عارف
شناسد گر که از رب یاسر و شست
و گرز ابلیس و نفس خود فروشست
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نگردد خاطرت هرگز مکدر
نیوشی از صفی تا شرح خاطر
هوش مصنوعی: به یاد نیاور که هرگز اندوهناک شوی و از کسی سخن بگو که داستان دلش را بازگو کند.
شود بر قلب وارد ار خطایی
بدون اختیار و اکتسابی
هوش مصنوعی: اگر اشتباهی به طور غیرارادی و بدون اینکه خواسته باشیم بر دل ما وارد شود،
ورودش چار قسم اندر خبر دان
چو ربانی بود اول اثر دان
هوش مصنوعی: ورود او به چهار بخش تقسیم میشود، همانطور که اولین نشانهاش به خداوندی شباهت دارد.
در او از اصل تبدیل و خطا نیست
که از غیب است و با هم آشنا نیست
هوش مصنوعی: این شخص با کمالات خود، هیچگونه نقص یا اشتباهی ندارد و به همین دلیل از عالم غیب سرچشمه میگیرد و ارتباطی با دنیای آشنا و معمولی ما ندارد.
شود وارد بتسلیط و فتوت
بدفعش نیست کس را هیچ قدرت
هوش مصنوعی: در برابر قدرت و تسلط او، هیچکس توانایی مقابله ندارد و هیچ فردی نمیتواند از عهده آن برآید.
ز الهام ملک ثانیست حادث
که بر مفروض و مندوبست باعث
هوش مصنوعی: الهاماتی که از سوی ملایکه میآید، باعث ایجاد حوادثی میشود که بر اساس واقعیتها و نیازها شکل میگیرند.
دگر نفسانی است و از هواجس
دگر شیطانی آمد وز وساوس
هوش مصنوعی: اینجا سخن از دو نوع تفکر و تاثیرات درونی است. یکی از آنها ناشی از نفس و تمایلات انسانی است که میتواند به الگوهای مثبت یا منفی منجر شود، و دیگری به وسوسهها و فکرهای نادرست و شیطانی اشاره دارد که میتوانند فرد را گمراه کنند. در واقع، این دو نوع فکر در درون انسان در حال رقابت و تاثیرگذاری بر رفتار و انتخابهای او هستند.
حظوظ خویش را نفس است مایل
نباشد کار او بر حق و باطل
هوش مصنوعی: نفس انسان به خواستهها و تمایلات خود گرایش دارد و اگر این تمایلات بر اساس حق و حقیقت نباشند، نمیتوان به درستی آنها اعتماد کرد.
ولی شیطان بباطل شد نهادش
بود تکذیب امر حق مرادش
هوش مصنوعی: شیطان با باطل شدن، هدفش را نادیده گرفت و به تکذیب حقیقت پرداخت.
تمیز جمله از خیر و مخالف
بسی سهل است اندر نزد عارف
هوش مصنوعی: تشخیص خوب و بد یا درست و نادرست در میان کلمات و عبارات برای عارفین بسیار آسان است.
شناسد گر که از رب یاسر و شست
و گرز ابلیس و نفس خود فروشست
هوش مصنوعی: اگر کسی بداند که از خدای رب یاسر است و درگیر وسوسههای ابلیس و تأثیرات نفس خود نیست، در واقع به حقیقتی عمیق دست یافته است.