گنجور

بند ۹۴

قومی که امتیاز صواب از خطا کنند
خود کاش اختیار وفا بر جفا کنند
کلک قدر نگاشت قضایای نینوا
بر لوح زر که باطل و حق را جدا کنند
از قهر و قتل و غارت و اخراج و دستبرد
هر محنتی که می شد از امکان به پا کنند
بود اقتضای حکمت مخصوص کز نخست
نامی به نام خامس آل عبا کنند
در ملک غم سپه کش سلطان کربلاست
هر کش فزون به بند بلا مبتلا کنند
با مهر دوست کین عدو سهل می شمار
سری است حق که ساز بلا للولا کنند
آن سان که او شد امت مرحومه را کفیل
خواهند اگر تلافی چندین عطا کنند
تا رستخیز هر نفس ازروی مسألت
روزی هزار مرتبه خود را فدا کنند
هر ذره ذره ملک چه پنهان چه آشکار
کی وز کجا تدارک این خون بها کنند
باور مکن که طایفه ی غیر مسلمین
بر اهل بیت فاطمه چندین جفا کنند
اسلام بین ز کفر بتر کامت از عناد
نسبت به خاندان نبوت چه ها کنند
دین کجا و کفر چه کز ننگ این گناه
ز اسلامیان یهود و نصاری ابا کنند
کژ راست کی شود، نرسد اهل غی به رشد
روزی مگر رجوع به صدق از ریا کنند
ممکن نبود بهتر از این عکس مدعا
گر باید امت اجر رسالت ادا کنند
یک دل کشد تطاول یک دهر غم کجا
یک تن کند تحمل چندین ستم کجا

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: ترکیب بند
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قومی که امتیاز صواب از خطا کنند
خود کاش اختیار وفا بر جفا کنند
هوش مصنوعی: مردمی که توانایی تشخیص درست از نادرست را دارند، حتی اگر بتوانند به خیانت و بی‌وفایی روی آورند، بهتر است که در انتخاب خود به وفاداری و درستکاری پایبند بمانند.
کلک قدر نگاشت قضایای نینوا
بر لوح زر که باطل و حق را جدا کنند
هوش مصنوعی: قلم تقدیر، سرنوشت‌های نینوا را بر لوح طلا نوشت تا حق را از باطل بازشناسد و از هم تفکیک کند.
از قهر و قتل و غارت و اخراج و دستبرد
هر محنتی که می شد از امکان به پا کنند
هوش مصنوعی: هرگونه درد و رنجی که از قهر، کشتار، غارت، اخراج و دزدی ناشی می‌شود، می‌توانستند به پا کنند و از آن جلوگیری کنند.
بود اقتضای حکمت مخصوص کز نخست
نامی به نام خامس آل عبا کنند
هوش مصنوعی: حکمت ایجاب کرده است که از ابتدا، اشاره‌ای به نام پنجمین نفر از خاندان عبا صورت گیرد.
در ملک غم سپه کش سلطان کربلاست
هر کش فزون به بند بلا مبتلا کنند
هوش مصنوعی: در سرزمین غم، سردار و فرمانده‌ای به نام سلطان کربلا وجود دارد که هر کسی که گرفتار بلا و مشکلات می‌شود، بیشتر در چنگال آن اسیر می‌گردد.
با مهر دوست کین عدو سهل می شمار
سری است حق که ساز بلا للولا کنند
هوش مصنوعی: با محبت و دوستی، دشمنی و کینه به آسانی قابل تحمل می‌شود. این حقیقتی است که آن را در شرایط سخت نیز می‌توان درک کرد.
آن سان که او شد امت مرحومه را کفیل
خواهند اگر تلافی چندین عطا کنند
هوش مصنوعی: به گونه‌ای که او به حمایت از امت رحمت شده است، اگر نعمت‌های زیادی را جبران کنند، همچنان می‌خواهند از او حمایت کنند.
تا رستخیز هر نفس ازروی مسألت
روزی هزار مرتبه خود را فدا کنند
هوش مصنوعی: در هر لحظه، تا روز قیامت، بسیاری آماده‌اند که جان خود را به خاطر خواسته تو قربانی کنند.
هر ذره ذره ملک چه پنهان چه آشکار
کی وز کجا تدارک این خون بها کنند
هوش مصنوعی: هر یک از اجزای این جهان، چه آنهایی که قابل دیدن هستند و چه آنهایی که در خفا باقی مانده‌اند، در واقع نشانه‌های پنهانی دارند. کسی نمی‌داند که برای جبران هزینه‌های این جهان و چه بهایی بر آن داده می‌شود، از کجا و چگونه باید اقدام کرد.
باور مکن که طایفه ی غیر مسلمین
بر اهل بیت فاطمه چندین جفا کنند
هوش مصنوعی: باور نکن که غیرمسلمانان به اهل بیت فاطمه ظلم و ستم کنند.
اسلام بین ز کفر بتر کامت از عناد
نسبت به خاندان نبوت چه ها کنند
هوش مصنوعی: اسلام به‌مراتب بهتر از کفر است، اما در مقابله با دشمنی و عناد نسبت به خاندان پیامبر، چه مشکلاتی ممکن است پیش بیاید.
دین کجا و کفر چه کز ننگ این گناه
ز اسلامیان یهود و نصاری ابا کنند
هوش مصنوعی: کجاست دین و کجاست کفر، وقتی که از ننگ این گناه، مسلمانان از یهودیان و مسیحیان روی‌گردانند؟
کژ راست کی شود، نرسد اهل غی به رشد
روزی مگر رجوع به صدق از ریا کنند
هوش مصنوعی: انسانی که در طرز تفکر خود دچار انحراف و کج‌روی است، هرگز به رشد و بالندگی نخواهد رسید. آن‌ها برای رسیدن به حقیقت و واقعیت می‌بایست از نفاق و ریاکاری دوری کنند و به صداقت روی آورند.
ممکن نبود بهتر از این عکس مدعا
گر باید امت اجر رسالت ادا کنند
هوش مصنوعی: اگر قرار باشد که امت وظیفه خود را در قبال رسالت به بهترین شکل انجام دهند، سخت است که تصویری بهتر از این برای بیان نداشته باشیم.
یک دل کشد تطاول یک دهر غم کجا
یک تن کند تحمل چندین ستم کجا
هوش مصنوعی: یک دل نمی‌تواند به مدت طولانی از غم‌ها و نگرانی‌ها تحمل کند، همچنان‌که یک نفر هم نمی‌تواند به‌تنهایی بار زیادی از ظلم و ستم را بر دوش بکشد.