گنجور

بند ۱۰۲

چو از داستان سوگ تو یک نکته سر کنم
عنوان صد صحیفه به خون جگر کنم
ناید کهن که تازه تر است از چه این حدیث
تا حشر هر دقیقه بیانی دگر کنم
از سلک مسلمین چو تو مظلوم و صابری
یک تن نبینم آنچه زهر در نظر کنم
با این وفور اشک میسر نشد دریغ
کآن کام خشک را به یکی جرعه تر کنم
ای تشنه لب ترا چه ثمر زین سرشک ماست
کو دامن از دو دیده دمادم شمر کنم
تر تا گلوی خشک تو خود نارم از نمی
سودم چه کآستان توگل سر به سر کنم
بر جای برگ و ساز سرشکم همین بس است
از دولت تو گر هوس از سیم و زر کنم
حلم تو بنگرم چو براین مایه ابتلا
حیرت ز طاقت بشری اینقدر کنم
چو اصحاب با وفای خود افزا سعادتم
تا سینه پیش تیغ نوایب سپر کنم
تغییر وضع را دهیم کاش قدرتی
تا عرش و فرش را همه زیر و زبر کنم
بر قتل آن و اسیری این بس مرا فسوس
نام از پدر سرایم و یاد از پسر کنم
داغش مجاور دل من گشته دیر باز
هر جا مجاور آیم و هر سو سفرکنم
یک ذره حاصلم چه ازین ظلم بی حساب
صد ره تظلم ار به شه دادگر کنم
خواهد خدای از ستم قومی شکوه ها
در حضرت امام به حق منتظر کنم
فرزانه سبط فاطمه فرزند عسکری
آرایش امامت و زیب پیمبری

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: ترکیب بند
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چو از داستان سوگ تو یک نکته سر کنم
عنوان صد صحیفه به خون جگر کنم
هوش مصنوعی: وقتی که درباره داستان غم تو یک نکته بگویم، انگار که با خون دل صدها صفحه را نوشته‌ام.
ناید کهن که تازه تر است از چه این حدیث
تا حشر هر دقیقه بیانی دگر کنم
هوش مصنوعی: این معنای شعر به این صورت است که آنچه که قدیمی است، به هیچ وجه نمی‌تواند به تازگی و نو بودن چیزی برسد. به طور مستمر و در هر لحظه، من داستان‌هایی جدیدی برای گفتن دارم و همیشه می‌توانم موضوعات تازه‌ای را مطرح کنم.
از سلک مسلمین چو تو مظلوم و صابری
یک تن نبینم آنچه زهر در نظر کنم
هوش مصنوعی: در میان مسلمانان، جز تو که مظلوم و صبور هستی، فرد دیگری نمی‌بینم و این چیزی که در نظر دارم به مانند زهر است.
با این وفور اشک میسر نشد دریغ
کآن کام خشک را به یکی جرعه تر کنم
هوش مصنوعی: با وجود این‌ که اشک‌های فراوانی ریخته‌ام، نتوانستم دلی را که خشک و بی‌احساس است، با یک جرعه آب شیرین و انرژی دوباره زنده کنم.
ای تشنه لب ترا چه ثمر زین سرشک ماست
کو دامن از دو دیده دمادم شمر کنم
هوش مصنوعی: ای تشنه‌لب، تو را چه فایده‌ای از اشک‌های ماست که مدام از چشمانم به دامن تو بریزد؟
تر تا گلوی خشک تو خود نارم از نمی
سودم چه کآستان توگل سر به سر کنم
هوش مصنوعی: هرچند که گلوی تو خشک و تشنه است، من از باده سود می‌بردم، چه آنکه آستان و درگاه تو را بر سر می‌گذارم.
بر جای برگ و ساز سرشکم همین بس است
از دولت تو گر هوس از سیم و زر کنم
هوش مصنوعی: من به خاطر تو همین که روی برگ‌ها و سازهایم اشک بریزم، برایم کافی است. اگر بخواهم به تلخی طلا و نقره فکر کنم، از نعمت تو بی‌نیازم.
حلم تو بنگرم چو براین مایه ابتلا
حیرت ز طاقت بشری اینقدر کنم
هوش مصنوعی: اگر بخواهم به تو صبر و آرامشت را نگاه کنم، تماشای آن باعث حیرت من خواهد بود، چرا که تحمل این همه رنج و سختی از عهده انسان‌ها خارج است.
چو اصحاب با وفای خود افزا سعادتم
تا سینه پیش تیغ نوایب سپر کنم
هوش مصنوعی: با دوستان وفادارم، خوشبختی‌ام زیاد می‌شود تا جایی که بتوانم در برابر دشمنان، از جان خود محافظت کنم.
تغییر وضع را دهیم کاش قدرتی
تا عرش و فرش را همه زیر و زبر کنم
هوش مصنوعی: ای کاش که قدرتی به من داده شود تا بتوانم اوضاع را به کلی تغییر دهم و همه چیز را در سطح زمین و آسمان دگرگون سازم.
بر قتل آن و اسیری این بس مرا فسوس
نام از پدر سرایم و یاد از پسر کنم
هوش مصنوعی: من نمی‌توانم بر قتل یکی و اسیر شدن دیگری سکوت کنم، کافی است که نام پدرم را در این سرزمین بگویم و از یاد پسرم صحبت کنم.
داغش مجاور دل من گشته دیر باز
هر جا مجاور آیم و هر سو سفرکنم
هوش مصنوعی: زخم دل من سال‌هاست که با من همراه شده و هر جا که بروم یا سفر کنم، این درد همیشه با من است.
یک ذره حاصلم چه ازین ظلم بی حساب
صد ره تظلم ار به شه دادگر کنم
هوش مصنوعی: اگرچه من تنها یک ذره از حاصل خود را دارم و از این ظلم فراوان به ستوه آمده‌ام، اما حتی اگر صد بار برای برقراری عدالت به ولی‌فقیه شکایت کنم، فایده‌ای نخواهد داشت.
خواهد خدای از ستم قومی شکوه ها
در حضرت امام به حق منتظر کنم
هوش مصنوعی: خداوند از ظلم و ستم یک قوم شکایت دارد و من در پیشگاه امام، به حق منتظر پاسخ این شکایت هستم.
فرزانه سبط فاطمه فرزند عسکری
آرایش امامت و زیب پیمبری
هوش مصنوعی: فرزند فاطمه و امام عسکری، که از دانایی و هوش زیادی برخوردار است، نماد زیبایی و زینت مقام رهبری و پیامبری است.