گنجور

۵۱- تاریخ وقف و نصب تاج مهد علیا در حرم امام رضا در مشهد

مهد علیا مام خسرو ناصر الدین شاه راد
آنکه زیبد خادمش خاقان و دربان قیصرش
پادشاهی کش به رزم و بزم باید جاودان
میر عسکر در سپه دارا ندیم اسکندرش
پای بوس این آستان را آمد از ری سوی طوس
حضرتی کش بسپرد روح القدس سر بر درش
خواست سر بنهد بر این در مستمر دستی نیافت
سر نگین بر جای سر ناچار بنهاد افسرش
زیر و بالا را سوال آوردم از تاریخ آن
آسمان گفتا بود دیهیم دولت بر سرش

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مهد علیا مام خسرو ناصر الدین شاه راد
آنکه زیبد خادمش خاقان و دربان قیصرش
هوش مصنوعی: مهد علیا، مادر خسرو ناصرالدین شاه، کسی است که شایسته است که خادمانش، بزرگ‌ترین امپراتور و دربانان قیصر باشند.
پادشاهی کش به رزم و بزم باید جاودان
میر عسکر در سپه دارا ندیم اسکندرش
هوش مصنوعی: باید بدانیم که کسی که در عرصه جنگ و جشن به خوبی عمل می‌کند، باید همیشه در مقام خود باقی بماند و در این راه همراه و یار افرادی بزرگ و قدرتمند، مانند اسکندر، باشد.
پای بوس این آستان را آمد از ری سوی طوس
حضرتی کش بسپرد روح القدس سر بر درش
هوش مصنوعی: کسی از شهر ری به سمت طوس آمد تا در این مکان مقدس به احترام آن، سر تعظیم فرود آورد و روح پاکش را در این آستانه تقدیم کند.
خواست سر بنهد بر این در مستمر دستی نیافت
سر نگین بر جای سر ناچار بنهاد افسرش
هوش مصنوعی: او می‌خواست سرش را بر این در بگذارد، اما دستش به آن نمی‌رسید. در نتیجه، سر نگین که به نشانهٔ مقام و اعتبار او بود، ناچار بر افسرش گذاشت.
زیر و بالا را سوال آوردم از تاریخ آن
آسمان گفتا بود دیهیم دولت بر سرش
هوش مصنوعی: در مورد گذشته و اوضاع زمانه سؤال کردم و آسمان پاسخ داد که بر سر آن شخص تاج و اعتبار سلطنت بود.