گنجور

شمارهٔ ۹۶

زاهد مرا که بی می و شاهد حضور نیست
تکلیف توبه چیست اگر حکم زور نیست
من نفی رنج را به ضرورت خورم شراب
در نهی بالضروره نزاعی ضرور نیست
کوثر بود از آن تو ساغر از آن من
و ز سهم خود نفور کس الا کفور نیست
روزی مبرده رشک به عیش مدام ما
می خوشگوارتر ز شراب طهور نیست
ما می کشیم ساغر و داریم اعتراف
و آن باده نیز قسمت اهل غرور نیست
یا رب بود که باز کرامت کنی به ما
وین مکرمت زخلق کریم تو دور نیست
بخشی به رغم مفتیم آرامگه ارم
هر چند بنده درخور حور و قصور نیست
با پیل برزنم اگر آید نوید عفو
اما در انتقام توام تاب مور نیست
با صد جهان گناه صفایی به فضل دوست
با کم ز طول برزخ و عرض نشور نیست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زاهد مرا که بی می و شاهد حضور نیست
تکلیف توبه چیست اگر حکم زور نیست
هوش مصنوعی: زاهد، اگر من بدون می و نگاه محبوب نتوانم به درستی توبه کنم، پس تکلیف من در این شرایط چیست، اگر مجبور به انجام کارها نیستم؟
من نفی رنج را به ضرورت خورم شراب
در نهی بالضروره نزاعی ضرور نیست
هوش مصنوعی: من از سر ناچاری در حال نوشیدن شراب هستم و این اختلافی که به وجود آمده، ضروری نیست.
کوثر بود از آن تو ساغر از آن من
و ز سهم خود نفور کس الا کفور نیست
هوش مصنوعی: در اینجا به نوعی به تقسیم نعمت‌ها و خیرات اشاره شده است. "کوثر" نشان‌دهنده‌ی برکات و نعمت‌هایی است که به تو تعلق دارد، در حالی که "ساغر" که نماد نوشیدنی یا لذت است، به من مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد که هر کس سهم خاص خود را دارد و هیچ کس دیگری در این مسیر نفرت و کینه‌ای به جز خود را نمی‌بیند. به نوعی بیانگر دلیری و بزرگواری در قبال دیگران است.
روزی مبرده رشک به عیش مدام ما
می خوشگوارتر ز شراب طهور نیست
هوش مصنوعی: روزی ممکن است که دیگران به خوشی و لذت دائمی ما حسادت کنند، اما برای ما هیچ چیز شیرین‌تر و خوشگوارتر از شراب ناب نیست.
ما می کشیم ساغر و داریم اعتراف
و آن باده نیز قسمت اهل غرور نیست
هوش مصنوعی: ما از شراب می‌نوشیم و اعتراف می‌کنیم که این نوشیدنی برای افراد مغرور مناسب نیست.
یا رب بود که باز کرامت کنی به ما
وین مکرمت زخلق کریم تو دور نیست
هوش مصنوعی: الهی، امیدوارم که بار دیگر لطف و کرامتت را شامل حال ما کنی و این بزرگواری از جانب خالق باکرامت تو دور نیست.
بخشی به رغم مفتیم آرامگه ارم
هر چند بنده درخور حور و قصور نیست
هوش مصنوعی: با وجود اینکه من هیچ‌گاه شایسته و سزاوار نعمت‌های بهشتی نیستم، اما به طور ناخواسته در جایگاهی قرار گرفته‌ام که به آرامش و آسایش نزدیک‌تر است.
با پیل برزنم اگر آید نوید عفو
اما در انتقام توام تاب مور نیست
هوش مصنوعی: اگر وعده‌ی بخشش بیاید، با قدرت و شدت می‌زنم به میدان، اما در مقابل انتقام تو، طاقت من به اندازه‌ی یک مورچه نیست.
با صد جهان گناه صفایی به فضل دوست
با کم ز طول برزخ و عرض نشور نیست
هوش مصنوعی: با آرزوی عشق و رحمت الهی، گناهان دنیا هیچ تأثیری در زیبایی‌های لطف دوست ندارند و فاصله میان مرگ و رستاخیز نمی‌تواند مانع از دریافت این نعمت‌ها شود.