گنجور

شمارهٔ ۹۴

دفع غم را ساقیا جز جام می تدبیر چیست
غایت تعجیل پیدا موجب تأخیر چیست
دیده ماند انده به دل نزدیک شو هی زود زود
دور ساغر زود خوش رجحان دور و دیر چیست
در ره پیمانه باید باخت ساقی سیم و زر
ور ندانیم این عمل خاصیت اکسیر چیست
مهلتی در دست وی موجود و باقی اختیار
نفی غم ناکردن ازخود خرده بر تقدیر چیست
تا ز رنجت جان دهدرو جای در میخانه جوی
ورنه چبود جرم گیسوان یاگناه تیر چیست
گر ترا نبود پناه از گردش غم دور جام
در تطاول های چرخ از مهر و مه تقصیر چیست
شیر گیران را کباب از ران آهو بره بخش
کار نبود با فلک ذکر حمل یا شیر چیست
درجهان گر خانقه جایی است پس میخانه را
این هوای دل پذیر این خاک دامن گیر چیست
او خوردخون کسان و ما کشیم آب رزان
زهد شیخ شهر را با فسق ما توفیر چیست
مفتی ار ما را صفایی منکر توحید خواند
غیر شرک مخفی او رامورث تکفیر چیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دفع غم را ساقیا جز جام می تدبیر چیست
غایت تعجیل پیدا موجب تأخیر چیست
هوش مصنوعی: ای ساقی، برای دور کردن غم چه چیزی بهتر از جام می وجود دارد؟ در حالی که شور و شوق به سرعت در حال افزایش است، علت تأخیر چیست؟
دیده ماند انده به دل نزدیک شو هی زود زود
دور ساغر زود خوش رجحان دور و دیر چیست
هوش مصنوعی: چشمانم به غم در دل نزدیک شده‌اند، پس بیا هر چه زودتر، فاصله‌ات را از این لیوان دور کن. چه فایده‌ای دارد اگر همه چیز به تأخیر بیفتد و دور باشد؟
در ره پیمانه باید باخت ساقی سیم و زر
ور ندانیم این عمل خاصیت اکسیر چیست
هوش مصنوعی: برای دستیابی به لذتی عمیق و ناب، باید از همه چیزهایی که داریم بگذریم و بدانیم که این کار چه اثر جادویی و شگرفی دارد.
مهلتی در دست وی موجود و باقی اختیار
نفی غم ناکردن ازخود خرده بر تقدیر چیست
هوش مصنوعی: فرصتی در دست او وجود دارد، و این اختیار را ندارد که از غم خود بگذرد. بنابراین، چه ایرادی به سرنوشت بگیرد؟
تا ز رنجت جان دهدرو جای در میخانه جوی
ورنه چبود جرم گیسوان یاگناه تیر چیست
هوش مصنوعی: اگر جانم از درد تو به تنگ آید، جایگزین آن را در میخانه جست‌وجو کن. وگرنه، چه ایرادی دارد که گیسوانت گناهی باشد یا تیر خطایی وجود داشته باشد؟
گر ترا نبود پناه از گردش غم دور جام
در تطاول های چرخ از مهر و مه تقصیر چیست
هوش مصنوعی: اگر تو پناهی از غم و مشکلات نداری، برای چه باید از گردش و تنشی که زمان به وجود می‌آورد، گلایه‌کنیم؟ این چرخش ایام و تأثیرات آن بی‌تقصیر است.
شیر گیران را کباب از ران آهو بره بخش
کار نبود با فلک ذکر حمل یا شیر چیست
هوش مصنوعی: در اینجا به دنبال این موضوع است که صاحبان قدرت و توانمندی (شیر گیران) برای رسیدن به خواسته‌های خود نیاز به تلاش و کوشش دارند. کباب کردن گوشت آهو بره (غذای لذیذ) کار ساده‌ای نیست و نشان‌دهنده این است که برای دست‌یابی به لذت‌ها و اهداف بزرگ، باید با مشکلات و چالش‌ها روبرو شد. در نهایت، سوال مطرح می‌کند که آیا در این دنیای پرچالش، برای کسانی که قوی هستند، تلاش و کار سخت لازم است یا خیر.
درجهان گر خانقه جایی است پس میخانه را
این هوای دل پذیر این خاک دامن گیر چیست
هوش مصنوعی: اگر در این جهان جایی برای خانقاه و عبادت وجود دارد، پس چه دلیلی می‌تواند برای میخانه و هوای دل‌انگیز آن که ما را به این خاک و دنیای مادی می‌کشاند، وجود داشته باشد؟
او خوردخون کسان و ما کشیم آب رزان
زهد شیخ شهر را با فسق ما توفیر چیست
هوش مصنوعی: او به خاطر خودخواهی و زیاده‌روی دیگران را اذیت می‌کند، اما ما با ناپرهیزی و گناه خود، زهد و پارسایی شیخ شهر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهیم. چه تفاوتی بین این دو وجود دارد؟
مفتی ار ما را صفایی منکر توحید خواند
غیر شرک مخفی او رامورث تکفیر چیست
هوش مصنوعی: اگر ما را عالم دین با وجود صفا و خلوص نیت، به خاطر انکار توحید محکوم کند، پس آن وقت چه چیز می‌تواند سبب برچسب کفر بر او باشد؟

حاشیه ها

1403/04/12 11:07
سیدمحمد جهانشاهی

ورنه چبود جرمِ کمان یا گناهِ تیر چیست؟