گنجور

شمارهٔ ۹۳

با دو ابرویِ تو ام ، بر دل  غمِ شمشیر چیست؟
پیش آن مژگان مرا در دیده نوک تیر چیست
من به ذوق جان سپاری و تو خون ریزیت کار
آفت تعجیل چبود علت تأخیر چیست
زلف لیلی بند برگردن گذارد عقل را
در دل مجنون من سودای این زنجیر چیست
تا ننالیدم گهی بر سر مرا می بود پای
جز تغافل سود افغان من از تأثیر چیست
دل ز ترکش مهر جو غافل ز کین غمزگان
در کفش صد قبضه خنجر فکر این نخجیر چیست
نیست عادت چون تو ای دل با گرفتاری مرا
بهر استخلاص این قیدم بگو تدبیر چیست
در غمت زین چشم و دل جز دامن تر کام خشک
سود اشک شامگاه و نالهٔ شبگیر چیست
آن دو قوت داد جان را وین درآمد قوت تن
پیش آن یاقوت و گوهر می چه باشد شیر چیست
او غیوری سخت دل من ناصبوری سست جان
با جوانی همچو او سودای چون من پیر چیست
فتنه ی جان جهانی گر نبودی از نخست
عشق ما بر یک طرف این حسن عالمگیر چیست
در هجوم غم صفایی رامش از دل رفت و گفت
این خراب‌آباد را خاصیت تعمیر چیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

با دو ابرویِ تو ام ، بر دل  غمِ شمشیر چیست؟
پیش آن مژگان مرا در دیده نوک تیر چیست
هوش مصنوعی: با دو ابروی تو، غم و اندوه مانند شمشیر چه معنی دارد؟ در برابر آن مژه‌ها، نور چشمم مانند نوک تیر چه ارزشی دارد؟
من به ذوق جان سپاری و تو خون ریزیت کار
آفت تعجیل چبود علت تأخیر چیست
هوش مصنوعی: من به شوق جان فشانی و تو با خشونت خود، به چه دلیل اینقدر زود اقدام کردی؟ چه چیزی باعث تأخیر ما شد؟
زلف لیلی بند برگردن گذارد عقل را
در دل مجنون من سودای این زنجیر چیست
هوش مصنوعی: زلف‌های لیلی به گردن عقل افکنده شده و دل مجنون در این زنجیر گرفتار است. این زنجیر چه سودی برای من دارد؟
تا ننالیدم گهی بر سر مرا می بود پای
جز تغافل سود افغان من از تأثیر چیست
هوش مصنوعی: تا زمانی که برای درد و غم خود ناله نکردم، کسی به حال من اهمیت نداد. حالا سؤال این است که اثر ناله و فریاد من چه بوده است؟
دل ز ترکش مهر جو غافل ز کین غمزگان
در کفش صد قبضه خنجر فکر این نخجیر چیست
هوش مصنوعی: دل از عشق تو بی‌خبر است و درگیر کینه‌ها و دسیسه‌های دیگران است. در این میان، غم و اندوهی چون خنجری در دلم نشسته و به این فکر می‌کنم که چرا در این وضعیت، به دنبال شکار شادی نیستم.
نیست عادت چون تو ای دل با گرفتاری مرا
بهر استخلاص این قیدم بگو تدبیر چیست
هوش مصنوعی: ای دل، هیچ‌کس مانند تو نیست که با مشکلاتش اینگونه رفتار کند. برای رهایی از این بندها، بگو چه راه حلی وجود دارد؟
در غمت زین چشم و دل جز دامن تر کام خشک
سود اشک شامگاه و نالهٔ شبگیر چیست
هوش مصنوعی: در عزای تو، جز دامن خیس و چشمی پر از اشک و دل ناامید، چه دارم؟ همه‌چیز در شب، جز ناله و گریه، چه فایده‌ای دارد؟
آن دو قوت داد جان را وین درآمد قوت تن
پیش آن یاقوت و گوهر می چه باشد شیر چیست
هوش مصنوعی: این دو چیز، جان را نیرو می‌بخشند و این‌ها، نیروی جسم را به حساب می‌آورند. در مقابل آن جواهرات و سنگ‌های گران‌بها، باده چیست و شیر چه ارزشی دارد؟
او غیوری سخت دل من ناصبوری سست جان
با جوانی همچو او سودای چون من پیر چیست
هوش مصنوعی: او عشق و شوقی قوی و دلیر دارد، در حالی که من انسانی ناتوان و بی‌پناه هستم. با جوانی با ویژگی‌های او، چه آرزویی چون من که دیگر جوانی ندارم، می‌تواند داشته باشد؟
فتنه ی جان جهانی گر نبودی از نخست
عشق ما بر یک طرف این حسن عالمگیر چیست
هوش مصنوعی: اگر فتنه‌ای که جان و جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد وجود نداشت، از ابتدا عشق ما به یک طرف و زیبایی بی‌نظیر این جهان چه بود؟
در هجوم غم صفایی رامش از دل رفت و گفت
این خراب‌آباد را خاصیت تعمیر چیست
هوش مصنوعی: در میانه‌ی غم و اندوه، شادی و آرامش از دل دور شد و گفت: این ویرانه چه خاصیتی دارد که بتوان آن را تعمیر کرد؟

حاشیه ها

1403/04/12 10:07
سیدمحمد جهانشاهی

با دو ابرویِ تو ام ، بر دل  غمِ شمشیر چیست؟