گنجور

شمارهٔ ۳۹۸

اگر باری به باغ از در درآیی
در فردوس بر گلشن گشایی
شبت مه در مقابل رخ برافروخت
نهان شد روز با آن روشنایی
به شب خورشید از آنرو، روی بنهفت
که شرمش آید از بی دست و پایی
به هم چشمیت عبهر دیده بگشود
عجب ثم العجب زین بی حیایی
الا ای سرو با آن چهر و بالا
برو بگذار از سر خودنمایی
در و یاقوت جانان را چه نسبت
به مرجان و گهر در جان فزایی
نه گوهر را بود این آبداری
نه مرجان را بود این شهد خایی
چرا مهر منت در سینه انداخت
نبود این کار اگر کار خدایی
سیه پوشید زلفت از چه گر نیست
به داغ کشته ی عشقت عزایی
بکن چندانکه خواهی سخت رویی
که ناید از صفایی سست رایی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر باری به باغ از در درآیی
در فردوس بر گلشن گشایی
هوش مصنوعی: اگر به باغ قدم بگذاری، بهشتی بر روی گل‌ها را برای دیگران خواهی گشود.
شبت مه در مقابل رخ برافروخت
نهان شد روز با آن روشنایی
هوش مصنوعی: در شب، ماه به خاطر زیبایی چهره‌ات خاموش شد و روز با تمامی روشنی‌اش ناپدید گشت.
به شب خورشید از آنرو، روی بنهفت
که شرمش آید از بی دست و پایی
هوش مصنوعی: خورشید در شب پنهان شده است چون از بی‌عرضگی و ناتوانی انسان‌ها شرم دارد.
به هم چشمیت عبهر دیده بگشود
عجب ثم العجب زین بی حیایی
هوش مصنوعی: چشمانت به سادگی و بی‌پرده افشاگری کردند و این واقعاً شگفت‌انگیز است که چطور به این اندازه بی‌حیا هستی.
الا ای سرو با آن چهر و بالا
برو بگذار از سر خودنمایی
هوش مصنوعی: ای سرو با زیبایی و قامت بلند، خواهش می‌کنم از خودستایی و جلب توجه دست بردار.
در و یاقوت جانان را چه نسبت
به مرجان و گهر در جان فزایی
هوش مصنوعی: دوست معشوقه‌ام را با مرجان و جواهر چه نسبتی است، در حالی که خود او جان را تازه می‌کند و به زندگی می‌بخشد.
نه گوهر را بود این آبداری
نه مرجان را بود این شهد خایی
هوش مصنوعی: نه دُرّی مانند این جلا و درخشندگی دارد و نه مرجانی به این شیرینی و لطافت.
چرا مهر منت در سینه انداخت
نبود این کار اگر کار خدایی
هوش مصنوعی: چرا دل را به محبت و انتظار سپردی؟ اگر این کار از روی لطف خداوند نبود، پس چه دلیلی برای آن وجود داشت؟
سیه پوشید زلفت از چه گر نیست
به داغ کشته ی عشقت عزایی
هوش مصنوعی: چرا زلف سیاه تو را بر تن کردی در حالی که به خاطر کشته شدن در اثر عشق تو، مراسم سوگواری برپا نیست؟
بکن چندانکه خواهی سخت رویی
که ناید از صفایی سست رایی
هوش مصنوعی: هر طور که می‌خواهی سخت و با اراده عمل کن، زیرا از ویژگی‌های سست و بی‌ثباتی در رفتار و اندیشه پدید نمی‌آید.