گنجور

شمارهٔ ۲۴۰

عاشق اول هدیه ای کز بهر جانان بایدش
دست شستن از جهان دل کندن از جان بایدش
طالب جمع حواس خاطر و حفظ حضور
حلقه ها در گردن از زلف پریشان بایدش
گو به زلفی بند و زنجیر علایق در گسل
هرکه چون من رستگاری از دو کیهان بایدش
روی گو در خدمت پیر مغان برخاک سای
مفتی اسلامیان گر عقل و ایمان بایدش
ناله را تأثیر در نوشین لبان نبود بلی
هرکه سیمین ساعد آمد دل ز سندان بایدش
لعل سیراب تواش چون نیشکر باید مکید
جاودان گر تشنه کامی آب حیوان بایدش
هرکه خواهد دست دولت عقد کردن دوست را
رشته ها لعل تر از مژگان به دامان بایدش
دیر یا زود از غمت شادم که خواهم شد هلاک
نیست در خور مرمرا دردی که درمان بایدش
با کمال نقص از خلوت صفایی را مران
تا شناسد قدر صحبت از چه هجران بایدش

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عاشق اول هدیه ای کز بهر جانان بایدش
دست شستن از جهان دل کندن از جان بایدش
هوش مصنوعی: عاشق باید برای محبوبش از این دنیا دل بکند و از زندگی خود دست بکشد.
طالب جمع حواس خاطر و حفظ حضور
حلقه ها در گردن از زلف پریشان بایدش
هوش مصنوعی: آنکه به دنبال جمع‌آوری توجه‌ها و حفظ لحظات مهم است، باید مواظب حلقه‌های زنجیری باشد که به گردن او متصل است و این حلقه‌ها از شانه‌های پریشان او برمی‌خیزند.
گو به زلفی بند و زنجیر علایق در گسل
هرکه چون من رستگاری از دو کیهان بایدش
هوش مصنوعی: به زلفی که به آن بند و زنجیر وابستگی‌ها اشاره دارد، بگو هر کسی که مانند من به رستگاری دست یافته، باید از دو جهان رها شود.
روی گو در خدمت پیر مغان برخاک سای
مفتی اسلامیان گر عقل و ایمان بایدش
هوش مصنوعی: با چهره‌ی نیکو در خدمت پیر فرزانه‌ی مغان، بر خاک سجده کن و در برابر مفتیان مسلمان، اگر عقل و ایمان می‌خواهی، باید این کار را انجام دهی.
ناله را تأثیر در نوشین لبان نبود بلی
هرکه سیمین ساعد آمد دل ز سندان بایدش
هوش مصنوعی: ناله و زاری تأثیری بر شیرینی لب‌ها نداشت، زیرا هر کس که با دستان نقره‌ای ظاهر شود، باید دلش از سختی‌ها رنج ببرد.
لعل سیراب تواش چون نیشکر باید مکید
جاودان گر تشنه کامی آب حیوان بایدش
هوش مصنوعی: آن قرمز پررنگی که از تو تشنه‌ام می‌شود، مانند نیشکر باید نوشیده شود. اگر می‌خواهم همیشه سیراب باشم، به آب زندگی باید نیاز داشته باشم.
هرکه خواهد دست دولت عقد کردن دوست را
رشته ها لعل تر از مژگان به دامان بایدش
هوش مصنوعی: هر کس که می‌خواهد با دوستش رابطه‌ای عمیق و موفق برقرار کند، باید مانند رشته‌های ارزشمندی که از مروارید ساخته شده‌اند، تلاش و دقت به خرج دهد.
دیر یا زود از غمت شادم که خواهم شد هلاک
نیست در خور مرمرا دردی که درمان بایدش
هوش مصنوعی: به هر حال، روزی به خاطر غم تو شاد خواهم شد. دردی که دارم، برای من نخواهد مرد، چراکه برای آن درمانی وجود دارد.
با کمال نقص از خلوت صفایی را مران
تا شناسد قدر صحبت از چه هجران بایدش
هوش مصنوعی: در خلوت و تنهایی، از صفا و آرامش دست نکش، تا کسی بتواند ارزش دوستی و هم صحبتی را از جدایی و دوری درک کند.