شمارهٔ ۲۲۸
ز صد ملک جم این جام خوشتر
صبوحی بی گزاف از شام خوشتر
اگر عمرم رود درگردش جام
بسی از گردش ایام خوشتر
بپیماییم مستان را بطی چند
که الاکرام بالاتمام خوشتر
اگر مهر تو کفر آمد در اسلام
مرا این کفر از آن اسلام خوشتر
خود از رسوایی عشقم چه پروا
چنین ننگی ز چندین نام خوشتر
برو واعظ که دشنام از اعادی
مرا زین وعظ بی هنگام خوشتر
فتوحی نز حرم نز دیر دیدیم
به کیش ما صمد ز اصنام خوشتر
خرامیدن خوش از شمشاد قدان
وی زان سرو سیم اندام خوشتر
به زلفت قید خالم نیست یک موی
از آن صد دانه این یک دام خوشتر
صفایی منشأ شادی چو غم هاست
بگو ناکامیم از کام خوشتر
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ز صد ملک جم این جام خوشتر
صبوحی بی گزاف از شام خوشتر
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که از تمام بخششها و نعمتهای زمین، یک جرعه از این جام خوشمزه، در صبح بیهیچ تردیدی از شام دلپذیرتر است.
اگر عمرم رود درگردش جام
بسی از گردش ایام خوشتر
هوش مصنوعی: اگر عمرم به پایان برسد، باز هم در مقایسه با خوشیهای زندگی، این پایان برایم به مراتب بهتر است.
بپیماییم مستان را بطی چند
که الاکرام بالاتمام خوشتر
هوش مصنوعی: بیایید به آرامی و با لذت همراه دوستان در میخانه حرکت کنیم، چرا که برتری و زیبایی در ارادت و احترام به یکدیگر بیشتر حس میشود.
اگر مهر تو کفر آمد در اسلام
مرا این کفر از آن اسلام خوشتر
هوش مصنوعی: اگر عشق تو به اندازهای باشد که به کفر گرایش پیدا کنم، این کفر برای من از دین اسلام خوشایندتر است.
خود از رسوایی عشقم چه پروا
چنین ننگی ز چندین نام خوشتر
هوش مصنوعی: من از رسوایی عشق خود هیچ ترسی ندارم، چرا که این ننگ در برابر نامهای زیبا و دلنشین که من دارم، هیچ اهمیتی ندارد.
برو واعظ که دشنام از اعادی
مرا زین وعظ بی هنگام خوشتر
هوش مصنوعی: برو ای واعظ، چون انتقادات و دشنامهایی که از دشمنانم میشنوم، برایم از نصیحتهای بیموقع تو دلنشینتر است.
فتوحی نز حرم نز دیر دیدیم
به کیش ما صمد ز اصنام خوشتر
هوش مصنوعی: ما در حرم و در مکانهای دیگر دیدیم که برتری کیش ما به پرستش بتهاست، چرا که مکتب ما به حقیقت و یکتاپرستی نزدیکتر است.
خرامیدن خوش از شمشاد قدان
وی زان سرو سیم اندام خوشتر
هوش مصنوعی: حرکت زیبا و دلنواز او مانند تلو تلو خوردن یک درخت شمشاد است و او نسبت به سرو خوشاندام و ظریف، جذابتر و دلرباتر به نظر میرسد.
به زلفت قید خالم نیست یک موی
از آن صد دانه این یک دام خوشتر
هوش مصنوعی: زلف تو برای من قید و بند نیست، چون یک تار موی تو به مراتب بهتر از صد دانه دیگر است.
صفایی منشأ شادی چو غم هاست
بگو ناکامیم از کام خوشتر
هوش مصنوعی: شادی و خوشحالی از خلوص دل ناشی میشود، اما غمها نیز بخشی از زندگی هستند. بگو که ما از دست نیافتن به خوشبختی، ناخشنودیم.

صفایی جندقی