گنجور

شمارهٔ ۲۲۵

با صبا همره است نکهت یار
یا به جیبش نهفته مشک تتار
مگر از خاک یار کرده عبور
که وزد بوی خون ز باد بهار
عشق در دل مرا نهایی گشت
کو غمم برگ و رنجم آرد بار
روید از شاخه هاش بند به بند
عوض هر گلم هزاران خار
گشت بر ما ز سختی غم هجر
مردن آسان و زندگی دشوار
دل عنانم گرفت از کف و رفت
من ز پی نیز رفتمش ناچار
تا کجا پای او به سنگ آید
کاین چنین می رود گسسته مهار
پیش بیگانگان نامحرم
لب نشاید گشودن از اسرار
رو صفایی زبن ببند و مگوی
از حدیث دل اندک و بسیار
مشفقی اهل دل رفیق طریق
تا نیابی خموش زی زنهار
راستی را چو مدعی کژ خواند
بی سخن خامشی به از گفتار

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

با صبا همره است نکهت یار
یا به جیبش نهفته مشک تتار
هوش مصنوعی: هوا و نسیم به خوشبوئی محبوب تو آمیخته است، یا اینکه عطر مشکش در جیبش پنهان است.
مگر از خاک یار کرده عبور
که وزد بوی خون ز باد بهار
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که از خاک معشوق رد شده باشد که بوی خون از نسیم بهار به مشام برسد؟
عشق در دل مرا نهایی گشت
کو غمم برگ و رنجم آرد بار
هوش مصنوعی: عشق در دل من به نهایت رسید و حالا غم و رنجی که تحمل می‌کنم، بار سنگینی شده است.
روید از شاخه هاش بند به بند
عوض هر گلم هزاران خار
هوش مصنوعی: از شاخه‌هایش، به تدریج دانه‌های جدیدی می‌روید و به جای هر گل، هزاران خار موجود است.
گشت بر ما ز سختی غم هجر
مردن آسان و زندگی دشوار
هوش مصنوعی: بر ما سختی‌های غم جدایی چنان تأثیر گذاشته که مردن برای‌مان آسان‌تر از زندگی کردن شده است.
دل عنانم گرفت از کف و رفت
من ز پی نیز رفتمش ناچار
هوش مصنوعی: دل من کنترلش را از دستم بیرون برد و رفت، من نیز برای دنبال کردن او ناچار شدم بروم.
تا کجا پای او به سنگ آید
کاین چنین می رود گسسته مهار
هوش مصنوعی: این شعر به تصویر کشیدن اوج قدرت و اراده فرد یا چیزی است که به سمت جلو پیش می‌رود، حتی با وجود موانع. در اینجا اشاره به این دارد که نمی‌توان حد و مرزی برای پیشرفت او تعیین کرد، چرا که همچنان با پیچیدگی و شدت به راه خود ادامه می‌دهد.
پیش بیگانگان نامحرم
لب نشاید گشودن از اسرار
هوش مصنوعی: با افرادی که نمی‌توان به آنها اعتماد کرد، نباید درباره‌ی رازها و مسائل خصوصی صحبت کرد.
رو صفایی زبن ببند و مگوی
از حدیث دل اندک و بسیار
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی درباره احساسات و دلش دیگران را آگاه کنی، بهتر است که آرامش را حفظ کنی و از گفتن جزئیات احساساتت پرهیز کنی.
مشفقی اهل دل رفیق طریق
تا نیابی خموش زی زنهار
هوش مصنوعی: دوست مهربان و دلسوزی که در راه حق و حقیقت همراهت است، تا زمانی که به کمال نرسی، ساکت و خاموش باش و مراقب باش که از مسیر منحرف نشوی.
راستی را چو مدعی کژ خواند
بی سخن خامشی به از گفتار
هوش مصنوعی: اگر کسی حقیقت را به نادرستی بیان کند، بهتر است که سکوت کنیم تا این‌که بیهوده صحبت کنیم.