گنجور

شمارهٔ ۲۲

گر بدین سان اشک بارد دیده در دامان مرا
غرق گردد بی خبر زورق در این طوفان مرا
تا رود جویی ز هر سو نیست ممکن ضبط اشک
ورنه بحر انگیختن از خون دل مژگان مرا
خواستی پایم غمت را ورنه در یک چشم زد
لطمه ی این سیل برکندی ز جا بنیان مرا
در فراقت غنچه سان خونین درونم بنگری
همچو گل گر بازبینی با لب خندان مرا
بی نگارستان رویت ای نگار دل فریب
باز کی گردد دل از گشت نگارستان مرا
مفتی اسلامیان هر کفر من محضر نوشت
نیست هرگز نقص دین انکار این شیطان مرا
حکمت آل رسول از حرفت اهل اصول
فرق افزون از قوانین است با قرآن مرا
عارفان مغز جوی و زاهدان پوست بوی
ساخت روشن امتیاز مردم ازحیوان مرا
گر صفایی گفته اند از عشق ترکان توبه کرد
نیست غم کو بسته باشد حاسد این بهتان مرا

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر بدین سان اشک بارد دیده در دامان مرا
غرق گردد بی خبر زورق در این طوفان مرا
هوش مصنوعی: اگر چشمانم این‌گونه اشک بریزد، ناخواسته گویی قایق من در این طوفان غرق خواهد شد.
تا رود جویی ز هر سو نیست ممکن ضبط اشک
ورنه بحر انگیختن از خون دل مژگان مرا
هوش مصنوعی: شاید اگر جوی آبی از هر طرف نرود، ضبط کردن اشک‌ها ممکن نباشد، اما دریای غم و اندوهی که از دل و مژگان من جاری است، قابل وصف نیست.
خواستی پایم غمت را ورنه در یک چشم زد
لطمه ی این سیل برکندی ز جا بنیان مرا
هوش مصنوعی: اگر می‌خواستی که پای غمت بمانم، می‌توانستی، اما حتی در یک لحظه از حرکت این طوفان، بنیان وجودم را ویران کردی.
در فراقت غنچه سان خونین درونم بنگری
همچو گل گر بازبینی با لب خندان مرا
هوش مصنوعی: وقتی که تو دوری، مثل یک غنچه‌ای که درونش خونین است به تو نگاه می‌کنم. اما اگر دوباره با لبخند و شادابی به من نظر کنی، مانند گلی که شکفته است، می‌شوم.
بی نگارستان رویت ای نگار دل فریب
باز کی گردد دل از گشت نگارستان مرا
هوش مصنوعی: ای محبوب زیبای من، بدون باغ و گلزار چهره‌ات، دیگر چه زمانی دل من از این گشت و گذار در باغ زیبا باز خواهد گشت؟
مفتی اسلامیان هر کفر من محضر نوشت
نیست هرگز نقص دین انکار این شیطان مرا
هوش مصنوعی: این شعر بیانگر این است که مفسر یا عالم دین نمی‌تواند به راحتی اعتقادات دیگران را زیر سوال ببرد و این کار نه تنها به دین آسیب نمی‌زند بلکه نشان‌دهنده‌ی قدرت استدلال و ایمان است. در واقع، شاعر از این نکته دفاع می‌کند که حتی در مواجهه با کفر یا ایده‌های مخالف، نباید نگران بود، زیرا این موارد نمی‌تواند به اصل دین لطمه بزند و در حقیقت، شیطان نمی‌تواند حقیقت ایمان را انکار کند.
حکمت آل رسول از حرفت اهل اصول
فرق افزون از قوانین است با قرآن مرا
هوش مصنوعی: حکمت و دانش خاندان پیامبر از نظر اهل علم و اصول، تفاوتی بسیار بیشتر از قوانین با قرآن دارد.
عارفان مغز جوی و زاهدان پوست بوی
ساخت روشن امتیاز مردم ازحیوان مرا
هوش مصنوعی: عاشقان و عارفان به عمق وجود و حقیقت می‌پردازند، در حالی که زاهدان تنها ظواهر را می‌جویند. این تفاوت باعث می‌شود که انسان از سایر موجودات متمایز شود.
گر صفایی گفته اند از عشق ترکان توبه کرد
نیست غم کو بسته باشد حاسد این بهتان مرا
هوش مصنوعی: اگر درباره زیبایی عشق ترک‌ها سخن گفته شده است و کسی توبه کرده، نباید نگران باشد؛ زیرا حسود این سخنان را به من نسبت داده است.