گنجور

شمارهٔ ۲

مر‌‌‌ا دل خسته تر باید ز خارا
که در دست غمت پایم شکیبا
بدین منظر به مینو گر درآیی
رود در پرده از شرم تو حورا
فلک تا نطفه راندت ای پری دخت
به بطن امهات از پشت آبا
چه خجلت ها کشد از روی آدم
چه منت ها نهد بر دوش حوا
ز دست حسنت اندر ملک خوبی
حدیث حسن خوبان رفته در پا
نه یاد از داستان ویس و رامین
نه راز از سرگذشت قیس و لیلی
چه تن ها را دل از دست تو مفتون
به سودای تو شیدا من نه تنها
هم از حسن تو در سر شور وامق
هم از عشق تو بر لب عذر عذرا
زید شیرین لبت کز یک تبسم
به جان بخشی سبق برد از مسیحا
به قتلم حاکمستی بی تکلف
چه امروزم کشی در خون چه فردا
دل از زلفش کجا برهد صفایی
ندارد دست مرغ رشته بر پا

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مر‌‌‌ا دل خسته تر باید ز خارا
که در دست غمت پایم شکیبا
هوش مصنوعی: دل من باید بیشتر از سنگ خسته باشد، زیرا در برابر غم تو، صبور و استوار ایستاده‌ام.
بدین منظر به مینو گر درآیی
رود در پرده از شرم تو حورا
هوش مصنوعی: اگر با این زیبایی به بهشت وارد شوی، حوریه‌ها از شرم تو پشت پرده پنهان می‌شوند.
فلک تا نطفه راندت ای پری دخت
به بطن امهات از پشت آبا
هوش مصنوعی: ای پری دخت، تو از زمانی که به دنیا آمدی تا به حال، تحت تأثیر سرنوشت و تقدیر بوده‌ای و در رحم مادران از نسل‌های گذشته قرار گرفته‌ای.
چه خجلت ها کشد از روی آدم
چه منت ها نهد بر دوش حوا
هوش مصنوعی: آدم با رفتارهایش و شرمندگی‌ها و ضعف‌هایش چه بار سنگینی را بر دوش حوا می‌گذارد.
ز دست حسنت اندر ملک خوبی
حدیث حسن خوبان رفته در پا
هوش مصنوعی: زیبایی تو در سرزمین خوبی‌ها داستان زیبایی خوبان را در پا منتقل کرده است.
نه یاد از داستان ویس و رامین
نه راز از سرگذشت قیس و لیلی
هوش مصنوعی: نه از داستان ویس و رامین خبری هست، نه از سرگذشت قیس و لیلی رازی باقی مانده است.
چه تن ها را دل از دست تو مفتون
به سودای تو شیدا من نه تنها
هوش مصنوعی: دل های بسیاری به خاطر زیبایی و جاذبه های تو مجنون و دلبسته شده‌اند، اما این تنها من نیستم که این احساس را دارم.
هم از حسن تو در سر شور وامق
هم از عشق تو بر لب عذر عذرا
هوش مصنوعی: من هم به خاطر زیبایی‌های تو در دل خود شور و هیجان دارم و هم به خاطر عشق به تو، بر لبانم عذری دارم مانند عذرا.
زید شیرین لبت کز یک تبسم
به جان بخشی سبق برد از مسیحا
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و تاثیر یک لبخند اشاره دارد. لبخند شیرین زید چنان قوت و انرژی به انسان می‌بخشد که از آن می‌توان به دنیایی فراتر از مرگ و زندگی رسید، به گونه‌ای که حتی مسیحا نیز از آن سبقت می‌گیرد. در واقع، اشاره به قدرت و جذبه‌ای دارد که می‌تواند روح را زنده کند و احساسات عمیق را برانگیزد.
به قتلم حاکمستی بی تکلف
چه امروزم کشی در خون چه فردا
هوش مصنوعی: به راحتی و بدون تردید، امروز مرا به قتل برسانی، فرقی نمی‌کند که در خون غرق شوم یا فردا.
دل از زلفش کجا برهد صفایی
ندارد دست مرغ رشته بر پا
هوش مصنوعی: دل از زلف یار جدا نمی‌شود، زیرا هیچ آرامشی ندارد. مانند مرغی که به رشته‌ای بر پایش بسته شده، نمی‌تواند آزادانه پرواز کند.