گنجور

شمارهٔ ۱۹۶

روی زمین ز گریه ی من گر شمر شود
مشکل که ز اشک من کف پای تو تر شود
از چنگ غمزه دل نسپارم به دست زلف
مجنون ما ز سلسله دیوانه تر شود
سودای آشیان چو ندارم غمیم نیست
کو مرغ دل به دام تو بی بال و پر شود
غمهای عشق را ندهد جای در درون
الا دلی که تیغ جفا را سپر شود
او با رقیب راغب و ترسم که چرخ نیز
آخر رفیق آن بت بیدادگر شود
رسوایی ار نتیجه عشق از نخست نیست
بر عاشق اشک و آه چرا پرده در شود
باشد سیه تر از شب مرگم هزار بار
روزی که در بهشت مرا بی تو سر شود
این است شرط پی سپری های راه عشق
کاول قدم رونده ز خود بی خبر شود
دستان اگر به ذیل هنر در زند همی
نزد خرد صفایی ما با خطر شود

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روی زمین ز گریه ی من گر شمر شود
مشکل که ز اشک من کف پای تو تر شود
هوش مصنوعی: اگر روی زمین به خاطر گریه‌های من مشکل پیدا شود، اشک من به قدری زیاد است که پای تو را خیس می‌کند.
از چنگ غمزه دل نسپارم به دست زلف
مجنون ما ز سلسله دیوانه تر شود
هوش مصنوعی: من دل را به چنگ نگاه فریبای معشوق نمی‌سپارم، زیرا زلف او این دل را بیشتر از دیوانگی به زنجیر می‌کشد.
سودای آشیان چو ندارم غمیم نیست
کو مرغ دل به دام تو بی بال و پر شود
هوش مصنوعی: اگر آرزوی داشتن خانه‌ای ندارم، غمی نیست؛ چرا که آن پرنده‌ای که در دل دارم، بدون بال و پر، در دام تو گرفتار می‌شود.
غمهای عشق را ندهد جای در درون
الا دلی که تیغ جفا را سپر شود
هوش مصنوعی: غم‌ها و دردهای عشق را هیچ کس نمی‌تواند تحمل کند مگر دل‌هایی که بتوانند در برابر ستم و درد دیگران ایستادگی کنند.
او با رقیب راغب و ترسم که چرخ نیز
آخر رفیق آن بت بیدادگر شود
هوش مصنوعی: او با رقیب خود خوشحال است، ولی من از این می‌ترسم که سرنوشت و روزگار به دوستی آن معشوق ستمگر تبدیل شود.
رسوایی ار نتیجه عشق از نخست نیست
بر عاشق اشک و آه چرا پرده در شود
هوش مصنوعی: اگر از ابتدا عشق نتیجه‌اش رسوایی بوده، پس چرا عاشق در مقابل آن اشک و آه می‌ریزد و پرده را کنار نمی‌زند؟
باشد سیه تر از شب مرگم هزار بار
روزی که در بهشت مرا بی تو سر شود
هوش مصنوعی: من هزار بار مرگ را بر شب تاریک ترجیح می‌دهم، روزی که در بهشت هم باشم اما تو در کنارم نباشی.
این است شرط پی سپری های راه عشق
کاول قدم رونده ز خود بی خبر شود
هوش مصنوعی: برای پیشرفت در عشق، لازم است که قدم اول را با بی‌خبر بودن از خود برداریم. به عبارت دیگر، کسی که می‌خواهد در مسیر عشق حرکت کند، باید از خودخواهی و خودبینی فاصله بگیرد.
دستان اگر به ذیل هنر در زند همی
نزد خرد صفایی ما با خطر شود
هوش مصنوعی: اگر دستان ما از هنر بیفتند و در زندان بمانند، آنگاه خرد ما در خطر خواهد افتاد.