گنجور

شمارهٔ ۱۸۵

اگر سرشک منت خاک راه تر نکند
ترا ز حالت من دیگری خبر نکند
ریاض حسن ترا خرمی است اردی و دی
مگر به باغ تو باد خزان گذر نکند
ستودن تو دریغ آیدم به سنگدلی
ور از هزار فغانم یکی اثر نکند
جفا به اهل وفا خاصه داد خواهان کی
رواست کو ستمت در جهان سمر نکند
به خاکساری ما صد هزارت استغناست
که گفت لابه ی کس در بتان ثمر نکند
مگربه خاک درت خضر آب حیوان را
کند معاوضه کز زندگی ضرر نکند
بر آن سرم که کنم خاک درگهت سر خویش
اگر ز رشک مرا چرخ دربدر نکند
ز بسط و طول صفایی ملول خواهم شد
اگر بیان غم خویش مختصر نکند

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر سرشک منت خاک راه تر نکند
ترا ز حالت من دیگری خبر نکند
هوش مصنوعی: اگر اشکی از چشمم بر خاک راه نریزد، هیچ‌کس از حال و روز من آگاه نخواهد شد.
ریاض حسن ترا خرمی است اردی و دی
مگر به باغ تو باد خزان گذر نکند
هوش مصنوعی: زیبایی و لطف تو مانند باغی است که در هر فصل بهار است، اما تنها امیدوارم که باد خزان هرگز به باغ تو نرسد.
ستودن تو دریغ آیدم به سنگدلی
ور از هزار فغانم یکی اثر نکند
هوش مصنوعی: ستودن تو برایم دشوار است و اگر هزار بار هم فریاد بزنم، هیچ تأثیری نخواهد داشت.
جفا به اهل وفا خاصه داد خواهان کی
رواست کو ستمت در جهان سمر نکند
هوش مصنوعی: آزار به وفاداران، به ویژه کسانی که به حق خود اعتراض می‌کنند، چه اندازه ناعادلانه است وقتی که ظلم تو در این دنیا نتیجه‌ای ندارد.
به خاکساری ما صد هزارت استغناست
که گفت لابه ی کس در بتان ثمر نکند
هوش مصنوعی: تواضع و فروتنی ما به اندازه‌ای است که نیازی به درخواست کمک از دیگران نیست، زیرا درخواست از بتان و معبودان بی‌ثمر خواهد بود.
مگربه خاک درت خضر آب حیوان را
کند معاوضه کز زندگی ضرر نکند
هوش مصنوعی: جز این نیست که تنها در خاک درگاه تو، خضر (نماد زندگی جاودان) آب حیات را با زندگی عوض کند، زیرا از زندگی چیز خوبی به‌دست نمی‌آید که ضرر نکند.
بر آن سرم که کنم خاک درگهت سر خویش
اگر ز رشک مرا چرخ دربدر نکند
هوش مصنوعی: نابرده رنج، گنج میسر نمی‌شود. من آماده‌ام تا به پایگاه سرور و عظمت‌ات خاک شوم و اگر تقدیر به من آسیب برساند، از حسادت به من، این اقدام را هم می‌پذیرم.
ز بسط و طول صفایی ملول خواهم شد
اگر بیان غم خویش مختصر نکند
هوش مصنوعی: اگر زندگی به‌طور کلی بتواند شادی و آرامش را به من بدهد، از آن خسته‌شده‌ام. اما اگر نتوانم به‌طور خلاصه و مختصر از غم‌هایم بگویم، دچار نگرانی و ناراحتی خواهم شد.