صفایی جندقیشمارهٔ ۱۷۹
برس به داد دل ما که پادشاهی چند
رسیده اند به فریاد داد خواهی چند
گهی به زخمی و گاهم به مرهمی بنواز
به سوی ما فکن از مهر و کین نگاهی چند
کشد فراق چو ما را بدو سپار چرا
به گردن تو فتد خون بی گناهی چند
به خون من چه بود پاسخت که هست مرا
ز زلف و غمزه و خال و رخت گواهی چند
کدام شب به امیدی که روز از آن گذری
به سر نکرده ام از عمد خاک راهی چند
به صید صوفی و زاهد به دیر و کعبه خرام
خراب ساز کلیسا و خانقاهی چند
به حلقه حلقه ی گیسو بری ز ره دل ما
به راه خلق کنی از طناب چاهی چند
به دیده طره ی ترکان مرا نماید راست
ز خجلت خم زلف تو رو سیاهی چند
مبند باد به چنبر، به هاون آب مسای
چسود زین دو صفایی در اشک و آهی چند
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
برس به داد دل ما که پادشاهی چند
رسیده اند به فریاد داد خواهی چند
هوش مصنوعی: به کمک ما بیایید و صدای دل ما را بشنوید، زیرا چند نفر به مقام پادشاهی رسیده‌اند و چند نفر دیگر به دنبال برآورده شدن خواسته‌هایشان هستند.
گهی به زخمی و گاهم به مرهمی بنواز
به سوی ما فکن از مهر و کین نگاهی چند
هوش مصنوعی: گاهی به زخمی و گاهی به مرهمی، با محبت و یا کینه نگاهی به ما بینداز.
کشد فراق چو ما را بدو سپار چرا
به گردن تو فتد خون بی گناهی چند
هوش مصنوعی: فراق و دوری از محبوب ما را به سختی می افکند، پس چرا باید خون انسان های بی گناه به گردن تو بیفتد؟
به خون من چه بود پاسخت که هست مرا
ز زلف و غمزه و خال و رخت گواهی چند
هوش مصنوعی: به خون من چه ارتباطی دارد وقتی که زلف، نگاه، خال و چهره‌ات خودشان شاهد هستند؟
کدام شب به امیدی که روز از آن گذری
به سر نکرده ام از عمد خاک راهی چند
هوش مصنوعی: در کدام شب به خاطر امیدی که روز به آن نمی‌گذرد، عمداً روی خاک راهی چند خوابیده‌ام؟
به صید صوفی و زاهد به دیر و کعبه خرام
خراب ساز کلیسا و خانقاهی چند
هوش مصنوعی: به دنبال شکار صوفی و زاهد، کلیسا و خانقاه‌ها را خراب کن و به دیر و کعبه هم سر بزن.
به حلقه حلقه ی گیسو بری ز ره دل ما
به راه خلق کنی از طناب چاهی چند
هوش مصنوعی: با بافتن گیسوانت دل ما را رام می‌کنی و دیگران را نیز به سوی خود جذب می‌کنی، همانطور که طناب چاه توجه را جلب می‌کند.
به دیده طره ی ترکان مرا نماید راست
ز خجلت خم زلف تو رو سیاهی چند
هوش مصنوعی: به چشم من، تار موهای زیبا و نرم ترک‌ها نمایانگر خجالت من است، چرا که خمیدگی موهای تو باعث می‌شود که رنگ سیاه چهره‌ام بیشتر خود را نشان دهد.
مبند باد به چنبر، به هاون آب مسای
چسود زین دو صفایی در اشک و آهی چند
هوش مصنوعی: باد را در چنبره محدود نکن، و به ظرفی آب نریز که به خوبی نمی‌رسد. از این دو مورد، در اشک و آهی که دیده می‌شود، پاکی و زیبایی وجود دارد.