صفای اصفهانیشمارهٔ ۷۳
چنین شنیدم که لطفِ یزدان به رویِ جوینده در نبندد
دری که بگشاید از حقیقت بر اهلِ عرفان دگر نبندد
چنین شنیدم که هر که شبها نظر ز فیضِ سحر نبندد
مَلَک ز کارش گره گشاید؛ فلک به کینش کمر نبندد
دلی که باشد به صبحْ خیزان، عجب نباشد اگر که هر دم
دعای خود را به کویِ جانان به بالِ مرغِ اثر نبندد
اگر خیالش به دل بیاید سخن بگویم، چنانکه طوطی
جمال آئینه تا نبیند، سخن نگوید، خبر نبندد
برِ شهیدانِ کویِ عشقش به سرخرویی عَلم نگردد
به رنگ لاله کسی که داغ غمش به لَخت جگر نبندد
به زیردستان مکن تکبر؛ ادب نگهدار اگر ادیبی
که سربلندی و سرفرازی گذر بر آه سحر نبندد
ز تیر آهِ چو ما فقیران، شود مشبک اگر که شبها
فلک بر انجم زره نپوشد؛ قمر ز هاله سپر نبندد
«صفا» به رندی کجا تواند دم از بیانات عاشقی زد
هر آنکه نالد به نالهٔ نی، چو نی به هرجا کمر نبندد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چنین شنیدم که لطفِ یزدان به رویِ جوینده در نبندد
دری که بگشاید از حقیقت بر اهلِ عرفان دگر نبندد
هوش مصنوعی: من شنیدهام که رحمت و لطف خداوند هرگز در برابر جویندگان حق بسته نمیشود و درهای حقیقت به روی اهل معرفت هرگز مسدود نخواهد شد.
چنین شنیدم که هر که شبها نظر ز فیضِ سحر نبندد
مَلَک ز کارش گره گشاید؛ فلک به کینش کمر نبندد
هوش مصنوعی: هر کسی که در شبها از نعمتهای سحر بهرهمند نشود، فرشتهها در کارهایش به او کمک نخواهند کرد و آسمان نیز علیه او اقدامی نخواهد کرد.
دلی که باشد به صبحْ خیزان، عجب نباشد اگر که هر دم
دعای خود را به کویِ جانان به بالِ مرغِ اثر نبندد
هوش مصنوعی: اگر دلی همیشه بیدار و سرزنده باشد، جای تعجب نیست که هر لحظه دعای خود را به خاطر عشق و محبت به معشوقش با شوق و اشتیاق بگوید و مانند پرندهای آزاد به آسمان بخشید.
اگر خیالش به دل بیاید سخن بگویم، چنانکه طوطی
جمال آئینه تا نبیند، سخن نگوید، خبر نبندد
هوش مصنوعی: اگر یاد او به دلم بیفتد، سخن میگویم؛ همانطور که طوطی بر جمال آینه نگاه میکند و تا آن را نبیند، چیزی نمیگوید و خبری نمیسازد.
برِ شهیدانِ کویِ عشقش به سرخرویی عَلم نگردد
به رنگ لاله کسی که داغ غمش به لَخت جگر نبندد
هوش مصنوعی: هیچکس نمیتواند به رنگ گلهای قرمز، نشانی از عشق و فداکاری شهیدان را به دوش بکشد، مگر آنکه درد و رنج ناشی از محبت آنها را در دل خویش حس کرده باشد.
به زیردستان مکن تکبر؛ ادب نگهدار اگر ادیبی
که سربلندی و سرفرازی گذر بر آه سحر نبندد
هوش مصنوعی: به کسانی که در جایگاه پایینتری نسبت به خود قرار دارند، فخر و تکبر نداشته باش و ادب را رعایت کن. اگر انسان باادبی هستی، از سرافرازی خود هیچگاه به زحمت و رنج دیگران بیاعتنا نباش.
ز تیر آهِ چو ما فقیران، شود مشبک اگر که شبها
فلک بر انجم زره نپوشد؛ قمر ز هاله سپر نبندد
هوش مصنوعی: اگر شبها آسمان ستارهها را نپوشاند و ماه هم از هالهاش استفاده نکند، آنگاه تیرکهای آه ما فقیران میتواند به ستارهها برخورد کند و آن را مشبک کند.
«صفا» به رندی کجا تواند دم از بیانات عاشقی زد
هر آنکه نالد به نالهٔ نی، چو نی به هرجا کمر نبندد
هوش مصنوعی: آدمی که به خوشی و شادابی میپردازد، نمیتواند در مورد عشق و عاشقی سخن بگوید. هر کس که مانند نی ناله میکند، اگر نتواند خود را به عشق ببندد، نمیتواند در جایی ابراز عشق کند.
حاشیه ها
1402/02/29 10:04
علی رئیسی
وزن شعر اشتباه درج شده
وزن درست مفاعلاتن مفاعلاتن مفاعلاتن مفاعلاتن است