گنجور

شمارهٔ ۶۲

آنانکه در صراط صعود ولایتند
از حق نزول کرده و بر خلق آیتند
رایت زدند بر ز بر بام امر و خلق
در خطه امارتشان زیر رایتند
کونین در تغیر و مستان جام عشق
در کوی میفروش بظل حمایتند
مفتی کند روایت و در راه کوی فقر
واماندگان قافله اهل درایتند
در پیشگاه عشق گدایان ره نشین
صاحب سریر دولت بدوند و غایتند
در بحر موج خیز فنا کشتی نجات
بر آسمان فقر نجوم هدایتند
معشوق در نهایت حسنست و در خفاست
با آنکه عاشقان رخش بی نهایتند
گر غیر روی یار ببینند در وجود
اهل شهود در خور جرم و خیانتند
قومی که رسته اند ز وهم و خیال نفس
در بارگاه عقل امیر کفایتند
بگذشته از تقید جانند و قید جسم
وارسته از تعین شکر و شکایتند
ای دل ز اهل مدرسه بگریز کاین گروه
مخدوم بنده اند ولی بی عنایتند
در آستان میکده فقر خاک باش
ای تشنه لب که دردکشان در سقایتند
ما محرم معاینه و همرهان هنوز
در پرده حدیث و حجاب روایتند
این سبطیان سر زده از موسی کمال
از نیل رسته اند و بتیه غوایتند
جمعی که خوانده درس دل از مدرس صفا
در شارع حقیقت شرع ولایتند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنانکه در صراط صعود ولایتند
از حق نزول کرده و بر خلق آیتند
هوش مصنوعی: افرادی که در مسیر پیشرفت و مقام والایی قرار دارند، از حقیقت پایین آمده و نشانه‌ای برای دیگران هستند.
رایت زدند بر ز بر بام امر و خلق
در خطه امارتشان زیر رایتند
هوش مصنوعی: پرچمی بر فراز بام فرمانروایی افراشته‌اند و مردم در منطقه‌ای که تحت سلطه آن‌هاست، زیر این پرچم قرار دارند.
کونین در تغیر و مستان جام عشق
در کوی میفروش بظل حمایتند
هوش مصنوعی: جهان در حال تغییر است و عاشقان در حال سکر و مستی هستند. در کوی می‌فروش، دوستی و حمایت وجود دارد.
مفتی کند روایت و در راه کوی فقر
واماندگان قافله اهل درایتند
هوش مصنوعی: مفتی سخن می‌گوید و در مسیر زندگی، کسانی که در فقر باقی مانده‌اند، از قافله اهل دانایی جا مانده‌اند.
در پیشگاه عشق گدایان ره نشین
صاحب سریر دولت بدوند و غایتند
هوش مصنوعی: در حضور عشق، کسانی که به عنوان گدا و ره‌گذر هستند، در حال دویدن به سمت صاحب قدرت و حکومت می‌باشند و به او احترام می‌گذارند.
در بحر موج خیز فنا کشتی نجات
بر آسمان فقر نجوم هدایتند
هوش مصنوعی: در دریای پر از موج و طوفان فنا، کشتی نجاتی وجود دارد که در آسمان فقر، ستاره‌های هدایت را نشان می‌دهد.
معشوق در نهایت حسنست و در خفاست
با آنکه عاشقان رخش بی نهایتند
هوش مصنوعی: محبوب در اوج زیبایی قرار دارد و به نوعی پنهان است، در حالی که عاشقان همیشه از زیبایی او صحبت می‌کنند و به او اشاره می‌کنند.
گر غیر روی یار ببینند در وجود
اهل شهود در خور جرم و خیانتند
هوش مصنوعی: اگر کسی غیر از چهره دوست را در وجود عارفان ببیند، به سزای خیانت و گناهش است.
قومی که رسته اند ز وهم و خیال نفس
در بارگاه عقل امیر کفایتند
هوش مصنوعی: مردمی که از خیال و توهمات خود آزاد شده‌اند و به درک عقلانی رسیده‌اند، در مقام عقل و خرد، شایسته و کافی هستند.
بگذشته از تقید جانند و قید جسم
وارسته از تعین شکر و شکایتند
هوش مصنوعی: آنان که از محدودیت‌های روح و جسم فراتر رفته‌اند، دیگر به شکایت و نعمت‌ها وابسته نیستند و آزادانه زندگی می‌کنند.
ای دل ز اهل مدرسه بگریز کاین گروه
مخدوم بنده اند ولی بی عنایتند
هوش مصنوعی: ای دل، از کسانی که به مدرسه می‌روند دوری کن، زیرا این افراد خود را خدمتکار می‌دانند اما به دیگران توجهی ندارند.
در آستان میکده فقر خاک باش
ای تشنه لب که دردکشان در سقایتند
هوش مصنوعی: در کنار درگاه میخانه، ای تشنه لب، با فقر و ذلت زندگی کن، چون دردکشان و دل‌سوختگان در اینجا به تو آب می‌دهند.
ما محرم معاینه و همرهان هنوز
در پرده حدیث و حجاب روایتند
هوش مصنوعی: ما در حال بررسی و فهم عمیق معانی هستیم و هنوز هم در دنیای رازها و داستان‌ها قرار داریم.
این سبطیان سر زده از موسی کمال
از نیل رسته اند و بتیه غوایتند
هوش مصنوعی: این افراد که به نسل موسی تعلق دارند، از آب نیل رهایی یافته‌اند و در حال سر و صدا و هیاهو هستند.
جمعی که خوانده درس دل از مدرس صفا
در شارع حقیقت شرع ولایتند
هوش مصنوعی: گروهی که از عشق و محبت درس آموخته‌اند، در مسیر حقیقت و راه راهنمایی و هدایت قرار دارند.