گنجور » صفای اصفهانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۲ - در نعت و مدح حضرت ختمی مرتبت رسول اکرم

صفای اصفهانی

شمارهٔ ۱۲ - در نعت و مدح حضرت ختمی مرتبت رسول اکرم

بلاله ماند آن گونه چو باغ بهار

که از دو سمت بگیرد دو زاغ در منقار

دو زاغ تیره بیک لاله دوروی نشست

ولی فزود بهر روی صد هزار نگار

فکند بار بر آن لاله کاروان ختن

هزار توده مشک ترش میانه بار

خطاست بار نهادن بناتوان و بدل

چه بارهاست از آن مشگموی لاله عذار

بمشک ماند آن موی و مشک ناب چکید

ز ناف آهو بر خاک در زمین تتار

بتم که توده مشک تتر ز لاله تر

رمانده است دو آهوی مست را بکنار

بغیر گونه آن خوبروی در سر زلف

که دیده تابد خورشید روشن از شب تار

شبی که تابدش از طور نور همچو کلیم

مرا دلیست از آن نور در میانه نار

دلم که بلبل این باغ بود بی گل وصل

کشید از غم سر زیر پر چو بوتیمار

بدور نرگس آن غنچه شگفته ز باد

کشید باده و شد باز جبرئیل شکار

بنور ماه زند دور عقرب و نزند

که ماه روشن و آن کور و پاسبان بیدار

درون سینه بدل زد هزار نیش فزون

بروی ماهش موی چو عقرب جرار

ز نیش عقرب او زخمهاست بر دل و من

هنوز پیچم بر خویشتن ز عشق چو مار

بران سرم که گر افتد بدست بوسه زنم

هزار بار بر آن هر دو زلف غالیه بار

کسان رهند ز آزار در تسلط دوست

مرا تسلط معشوق میدهد آزار

بیک نگاهم صد درد هشت بر سر درد

خدای حفظ کناد آن دو نرگس بیمار

درآمد از در و من رفتم از میانه چنانک

بخانه من دیار نیست غیر از یار

گمان نبود کزان آفتاب شرق شهی

شود بکلبه مسکین تجلی انوار

به چشم من نبود کس درین سرا همه اوست

به خانه‌ای که بود یار نیست کس را بار

جز آنکه بار دهندت که رهبرند و دلیل

روندگان ره فقر احمد مختار

شه سماک و سمک داور مدیر فلک

امام ملک و ملک مالک ملوک دیار

نخست فیض که از ذات بیزوال احد

نمود جلوه محمد بود بلا تکرار

مدیر خلق بود خاکپای ختم رسل

تبارک الله از این خاک آسمان کردار

مدار شمس ولایت بدست ذره اوست

که ذره در قطبست آفتاب مدار

نخست رفرف رفعت که تاخت تا حد ذات

که بیحدست رسول خدای بود سوار

زهی جلالت قدر محمدی که یکی

ز بندگان در اوست حیدر کرار

مبارزی که بشمشیر انتقام کشید

برزم در جلو شرک آهنین دیوار

ز بیم نیزه اختر ربای مه شکرش

حصار کرده ز انجم سماک نیزه گذار

ز سهم ناوک پران او ثوابت پیر

بگرد خویشتن از آسمان کشیده حصار

ولیک غافل کش صفدران ز چرخ کمان

بچشم چرخ نشانند تیر تا سوفار

ستاره سوخته آتش ولای ولیست

نشسته بر سر خاکستر فلک چو شرار

مجره منطقه عقد اقتدای نبیست

که آسمان بکمر بسته است چون زنار

بنای شرعش محکمتر از قوائم عرش

که شرع قائمه عرش را کند ستوار

خیال او ملکوتست و عقل او جبروت

صفات ذاتش لاهوت قدس ذات قرار

ز ذات او بنگویم که اوست سر قدم

بصورت احدی ساری است در اطوار

ز قلب او نزنم دم که چرخ یاوه شود

اگر بزاویه قلب او دهند قرار

چو کرد اختر مسعود شاه قصد صعود

ز آخشیجان شد بر براق عقل سوار

دواند تا بنهایات خطه جبروت

پیاده گشت از آن خنگ شبرو رهوار

نهاد پای طلب در رکاب رفرف عشق

گرفت جای بر آن برق سیر صاعقه سار

چنان بتاخت که از طمس و محق و محو گذشت

رسید تا بمقامی که ماند از رفتار

نماند عقل درو وصف گشت از او مسلوب

فنای ذاتی او در نبشت این آثار

رسید بر ره هموار روشن احدی

سپس که طی کرد این راههای ناهموار

بگوش اولمن الملک زد مهیمن فرد

شنید باز که لله واحد القهار

بچشم سرمه مازاغ کرد و غیر ندید

تمام یار شد از بند نعل تا دستار

خدای شد سپس آمد بسوی خلق فرود

نه بر طریق تجافی چو ایزد دادار

ز فرق اول تا حد فرق بعد الجمع

نمود چار سفر قطب ثابت سیار

رساند حد کمالات ختم را احمد

بحد بیحد و باقیست تا بروز شمار

بگرد راهروان طریقتش نرسند

عقول قاهره هفت گنبد دوار

بهار شد هله ساری زند نوای طرب

برقص قمری بر سرو کبک در کهسار

بهار نغزودم صبح و بزم باغ بهشت

مخواب ترک من ای گونه ات چو باغ بهار

ترا بتف رخ چون آفتاب و آتش می

مراست مغز چو آئینه زیر زنگ خمار

دلم چو آینه کن زافتاب می قدحی

بیار ماه من ای آفتابت آینه دار

هزار لحن بدیع از هزار گوشه باغ

رسد بگوش یکایک چو لحن موسیقار

تو نیز از گلوی بط بریز در دل جام

مئی ببلبله چون بلبلان زیرک سار

پیاله لعل کن از سوده عقیق که من

بپای ریزمت از لعل گوهر شهوار

گرم سوار کنی بر رکاب باده کنم

هزار رشته گوهر بساعد تو سوار

ازان دراری کش سفته ام بمثقب فکر

نکرده طی براری ندیده روی بحار

تمام بکر و بدیع و ثمین و نغز و لطیف

ز بحر طبع برآورده و کشیده بتار

نگاهداشته از دزد و باد و آتش و آب

بخاک احمد ختمی م آب کرده نثار

خدایگان حقیقت نگاهبان وجود

علیم سر هویت معلم اسرار

بدیع سنج معارف بدیهه گوی حکم

بلیغ بالغ امی و جدجد و تبار

مجردی که درو عقل پی زند از غول

مؤیدی که درو عشق گم کند هنجار

مشرعی که ز لا حول او بوادی هول

ز دار شرع نمودست دیو فتنه فرار

بساربان قرن داد پاسبان درش

مهار محکم نه بختی گسسته مهار

بپاسبان حبش داد کشور ملکوت

بباغبان عجم داد جنت دیدار

گداخت او جسد ما سوی ب آتش عشق

ز طرح روح نمودش زر تمام عیار

صوامع ملکوت از عباد او معمور

که بر عمارت قدسست سر او معمار

از اوست موزه وحدت بدکه خراز

از اوست عطر ولایت بطبله عطار

مرید منبر ارشاد من رآنی اوست

ترانه ئیکه ز منصور خاست بر سر دار

لوایح ار نی گوی کوهسار حریست

تجلیی که بموسی رسید در کهسار

نوای نغز مز امیر احمد عربیست

بمغز کوه که داود داشت در مزمار

قد قیامت و میزان استقامت اوست

قیامتی که بمیزان عدل باشد کار

فضای کعبه اسناش آفتاب مطاف

هوای کوی تولاش جبرئیل مطار

غمش بسینه صاحبدلان دمنده چو گل

دمش بدیده بیحاصلان خلنده چو خار

مقیم کشتی الاش رست از طوفان

شهی که لاش نهنگیست کائنات او بار

بزیر رایت او اولیا گروه گروه

بظل راء/فت او انبیا قطار قطار

سر آن قطار نهندش بر آستان لابد

دل این گروه نهندش برایگان ناچار

زمام امر تمام وجود در کف اوست

که اوست بارگه جود را مهیمن بار

من و ثنای تو من در حد و تو نامحدود

چگونه سنجد میزان قطره مر قنطار

ولی میانه آتش چگونه نخروشم

ز سوز درد نه جای سکون نه پای فرار

چگونه دم ز عبودیت و فنا نزنم

ببند سلطنت عشق قادر قهار

دوچار عشقم و ناچار از اطاعت امر

چو من مبادا بیچاره ئی بعشق دوچار

گدای فقرم اما مراست سلطنتی

ازین گدائی و این فقر بر ملوک کبار

گرم نشاند سلطان بباز ننشینم

که خاکسار تو دارد ز باز سلطان عار

من ار صفای توام باشدم ز دولت ننگ

که بندگان صفای تواند دولتیار

وجود صرف ببازار وحدت تو گذشت

بغیر عشق متاعی نیافت در بازار

بداد هستی موجود و نقد عشق خرید

بدار هستی جز عشق نیستی دیار

مدار دور بعشق محمدست و علی

و یازده خلف از نقطه تا خط پرگار

بذات احمد ختمیست ختم کل امور

که اوست اول هر کار و آخر هر کار

شمارهٔ ۱۱ - بهاریه در مدح حضرت شاه اولیاء علی بن ابیطالب صلوات الله و سلامه علیه: مرا ای هوای بهار معطر شمارهٔ ۱۳ - در منقبت حضرت حجه عصر عجل الله تعالی فرجه: آن زلف باز دولت خورشید زیر بالش

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)

قالب شعری: قصیده

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.