گنجور

شمارهٔ ۴۱

برتر از عرش است ای عشاق، سِیران شما
دور گردون هست تقلیدی ز دوران شما
تا قیامت باد با هم روبه‌رو ای مهوشان
سینهٔ صافی‌دلان و تیغ عریان شما
گر نه‌اید ای دوستان از اهل عزت خود چراست
آسمان کرسی به دوش و سفرهٔ خوان شما
چند می‌پرسی که مجنون کرد و عقلت را که برد
مستی چشم سیه سرو خرامان شما
سبحه و زنار یک روزی به هم خواهند زد
می‌شود معلوم کفر ما و ایمان شما
دیوسیرت ای ملایک صورتان ملک روم
خنده می‌آید مرا بر چشم گریان شما
آفتاب حسن بی‌اندازه گرمی می‌کند
می‌مکد یاقوت تر لعل بدخشان شما
پنجهٔ خورشید و صبح مطلع شمس یقین
نیست ای خوبان به جز دست و گریبان شما
جنگ‌ها مخفی است در صلح شما ای دوستان
برتر از درد است بر این خسته درمان شما
رونق بازار خوبان چهره‌های گندمی است
صدهزاران جان به یک جو پیش دکان شما
[صرفه‌ای] در کشتن ما ای جوانان خوب نیست
صدهزاران چون سعیدا باد قربان شما

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

برتر از عرش است ای عشاق، سِیران شما
دور گردون هست تقلیدی ز دوران شما
هوش مصنوعی: ای عاشقان، بدانید که جایگاه شما از عرش هم بالاتر است. گردش گیتی تنها نسخه‌ای از دوران شماست.
تا قیامت باد با هم روبه‌رو ای مهوشان
سینهٔ صافی‌دلان و تیغ عریان شما
هوش مصنوعی: ای زیبا رویان بی‌گناه، تا پایان جهان با یکدیگر مواجه باشید و از صداقت دل‌های خالص و حقیقت‌تان همچون تیغی برهنه دفاع کنید.
گر نه‌اید ای دوستان از اهل عزت خود چراست
آسمان کرسی به دوش و سفرهٔ خوان شما
هوش مصنوعی: اگر شما از افراد با عزت نیستید، پس چرا آسمان مانند کرسی بر دوش شماست و سفره و خوان شما اینچنین گسترده است؟
چند می‌پرسی که مجنون کرد و عقلت را که برد
مستی چشم سیه سرو خرامان شما
هوش مصنوعی: چند بار سؤال می‌کنی که مجنون چه کار کرد و عقل تو را از تو گرفت؟ این حالت ناشی از زیبایی و جذابیت چشمان محبوبی است که همچون سرو به آرامی حرکت می‌کند.
سبحه و زنار یک روزی به هم خواهند زد
می‌شود معلوم کفر ما و ایمان شما
هوش مصنوعی: روزی خواهد رسید که نشانه‌های اعتقاد و عدم اعتقاد افراد به هم پیوند خواهد خورد و در این موقع، اعتقادات واقعی ما و شما روشن خواهد شد.
دیوسیرت ای ملایک صورتان ملک روم
خنده می‌آید مرا بر چشم گریان شما
هوش مصنوعی: ای فرشتگان زیبا در لباس انسان، مرا خنده می‌گیرد وقتی چشمان شما پر از اشک است.
آفتاب حسن بی‌اندازه گرمی می‌کند
می‌مکد یاقوت تر لعل بدخشان شما
هوش مصنوعی: نور خورشید زیبایی بی‌نظیر شما مثل گرما و روشنی می‌تابد و از یاقوت تر، لعل بدخشان را می‌مکد.
پنجهٔ خورشید و صبح مطلع شمس یقین
نیست ای خوبان به جز دست و گریبان شما
هوش مصنوعی: خورشید و صبح، درخشش و روشنی خوبی دارند، اما این روشنایی و زیبایی تنها در دست و چهرهٔ شماست، ای خوبان.
جنگ‌ها مخفی است در صلح شما ای دوستان
برتر از درد است بر این خسته درمان شما
هوش مصنوعی: در دل صلح شما، جنگ‌هایی نهفته است که برای دوستان واقعی، از هر دردی بالاتر است. این علاجی است برای کسانی که خسته و بی‌رمق‌اند.
رونق بازار خوبان چهره‌های گندمی است
صدهزاران جان به یک جو پیش دکان شما
هوش مصنوعی: رونق و شکوه بازار زیبایی و جذابیت به چهره‌های گندمی است. برای جذب این زیبایی، جان‌های بسیاری آماده‌اند که تنها با کمترین هزینه در مقابل فروشگاه شما قرار بگیرند.
[صرفه‌ای] در کشتن ما ای جوانان خوب نیست
صدهزاران چون سعیدا باد قربان شما
هوش مصنوعی: کشتن ما با سرفه‌ای از شما جوانان کار جالبی نیست، امیدوارم که شما به خوبی به سعیدا بمانید و قربان شما بروم.

حاشیه ها

1404/05/31 19:07
امیرعلی داودپور

حضرت سعیدا ، عارف و فیلسوف کمتر شناخته شده پارسی دان است که در این ابیات گرامی چرخ کوچک و چرخ بزرگ گردون را (سودارشان) که نزد عشاق است بیان میفرماید. او سیران و سلوک عاشقان (خردمندان) را والاتر از گردون میداند. بی تردید ایشان در ابیات خویش علوم واسعه عقلی ، نقلی و خرد تصوف ایرانی را بیان فرموده اند.