گنجور

شمارهٔ ۳۸

ما را اگرچه [خوار] نمود افتقار ما
آن است بیشتر سبب افتخار ما
داریم اشک سرخ و رخ زرد از غمش
در یک چمن نشسته خزان و بهار ما
از هر دو کون مهر تو کردیم اختیار
ز این بیشتر چه کار کند اختیار ما؟
داریم غربت و الم هجر و شکر و صبر
درمان درد یار بود در دیار ما
دریای اضطراب اگر نیستیم چون
ننشست هیچ سروقدی در کنار ما؟
در عالم مثال چو ماه است و آفتاب
با قدرتش معاملهٔ اقتدار ما
دست طلب به مذهب ما بسکه نارواست
دایم کج است پنجهٔ برگ چنار ما
شهباز اوج همت ما زاغ گیر نیست
دنیا به خط و خال نگردد شکار ما
پروانه سر به زانوی حیرت نهد سعیدا
روشن اگر کنند چراغ مزار ما

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ما را اگرچه [خوار] نمود افتقار ما
آن است بیشتر سبب افتخار ما
هوش مصنوعی: اگرچه ما را به خاطر نیازمان تحقیر می‌کنند، اما در حقیقت همین نیاز باعث افتخار ماست.
داریم اشک سرخ و رخ زرد از غمش
در یک چمن نشسته خزان و بهار ما
هوش مصنوعی: در میان چمنی نشسته‌ایم که هم نشانه‌های گریز پای فصل بهار را دارد و هم غم و اندوهی که همچون خزان بر دل ما سنگینی می‌کند. در این حال، اشک‌های ما به رنگ سرخ و چهره‌امان زرد شده است.
از هر دو کون مهر تو کردیم اختیار
ز این بیشتر چه کار کند اختیار ما؟
هوش مصنوعی: ما تصمیم گرفته‌ایم که عشق و محبت تو را برگزینیم، حالا از این انتخاب چه کاری بیشتر می‌توانیم بکنیم؟
داریم غربت و الم هجر و شکر و صبر
درمان درد یار بود در دیار ما
هوش مصنوعی: در این دیار با احساس تنهایی و اندوه جدایی زندگی می‌کنیم، ولی با شکرگزاری و صبر، درد فراق یار را تحمل می‌کنیم.
دریای اضطراب اگر نیستیم چون
ننشست هیچ سروقدی در کنار ما؟
هوش مصنوعی: اگر ما در دریای اضطراب نباشیم، پس چرا هیچ کسی با قامت راست در کنار ما نمی‌نشیند؟
در عالم مثال چو ماه است و آفتاب
با قدرتش معاملهٔ اقتدار ما
هوش مصنوعی: در دنیای خیال، وجود او مانند ماه و خورشید می‌درخشد و قدرتش موجب تسلط و اقتدار ما می‌شود.
دست طلب به مذهب ما بسکه نارواست
دایم کج است پنجهٔ برگ چنار ما
هوش مصنوعی: طلب کردن و خواستن از مذهب ما به حدی نامناسب است که همیشه انگشتان اشاره‌ام مانند شاخه‌های درخت چنار به شکل نادرستی دراز می‌شود.
شهباز اوج همت ما زاغ گیر نیست
دنیا به خط و خال نگردد شکار ما
هوش مصنوعی: ما پرچمداران بلندپروازی هستیم و به راحتی در دام دنیا گرفتار نمی‌شویم؛ زیبایی‌ها و زرق و برق دنیا نمی‌تواند ما را فریب دهد.
پروانه سر به زانوی حیرت نهد سعیدا
روشن اگر کنند چراغ مزار ما
هوش مصنوعی: پروانه با حیرت سرش را روی زانویش می‌گذارد، ای سعید، اگر چراغ مزار ما را روشن کنند.