گنجور

شمارهٔ ۳۴

راه در معموره ها گر نیست این دیوانه را
راه می دانیم ای دل گوشهٔ ویرانه را
می کند خالی دل ما را ز غم های جهان
از کرم هر کس که پر می می کند پیمانه را
از تجلی با صفا دارد جهان را روی او
می کند روشن ز پرتو شمع ما این خانه را
خوش نمی آید به گوش خلق جز بانگ تهی
زان سبب واعظ همی گوید بلند افسانه را
حق به دست طالب دنیاست گر کافر شود
برهمن بسیار زینت داده این بتخانه را
گر در مسجد نگردد باز جز وقت نماز
دایماً باز است در بر روی ما میخانه را
ای که می خواهی ز راه دیده او آید به دل
آب و جارویی بزن اول در کاشانه را
من نمی بینم سعیدا در جهان بیگانه ای
با وجود آن که کس محرم نشد جانانه را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

راه در معموره ها گر نیست این دیوانه را
راه می دانیم ای دل گوشهٔ ویرانه را
هوش مصنوعی: اگر در این دنیا راهی برای تو وجود ندارد، ما راهی برای این دیوانه می‌دانیم. ای دل، گوشه‌ای از ویرانه را در نظر بگیر.
می کند خالی دل ما را ز غم های جهان
از کرم هر کس که پر می می کند پیمانه را
هوش مصنوعی: هر کسی که با مهربانی و بخشندگی خود، دل ما را از غم ها و ناراحتی های دنیا خالی و پر از شادی می کند، همچون کسی است که جامی را از شراب پر می کند.
از تجلی با صفا دارد جهان را روی او
می کند روشن ز پرتو شمع ما این خانه را
هوش مصنوعی: جهان به خاطر زیبایی و نور وجود او روشن می‌شود و مانند شمعی که در خانه می‌تابد، خانه‌مان نیز از نور او روشن و زنده است.
خوش نمی آید به گوش خلق جز بانگ تهی
زان سبب واعظ همی گوید بلند افسانه را
هوش مصنوعی: صدای تهی و بی‌محتوا برای مردم خوشایند نیست، به همین دلیل واعظ همواره داستان‌هایی بلند و جذاب می‌گوید.
حق به دست طالب دنیاست گر کافر شود
برهمن بسیار زینت داده این بتخانه را
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که حق و حقیقت تنها در دست کسانی است که به دنبال دنیا و مادیات هستند، حتی اگر آن‌ها از نظر دینی کافر باشند. این اشاره دارد به اینکه دنیا و مادیات می‌تواند به گونه‌ای فریبنده و جذاب باشد که انسان‌ها را به خود جلب کند، و این تجملات و زینت‌های دنیوی می‌تواند زندگی انسان‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
گر در مسجد نگردد باز جز وقت نماز
دایماً باز است در بر روی ما میخانه را
هوش مصنوعی: اگر کسی در مسجد تنها به وقت نماز برنگردد، می‌بیند که در میخانه همیشه به روی ما باز است.
ای که می خواهی ز راه دیده او آید به دل
آب و جارویی بزن اول در کاشانه را
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی کسی به دل تو راه پیدا کند، ابتدا باید در دل خودت را باز کنی و زمینه را برای ورود او فراهم سازی.
من نمی بینم سعیدا در جهان بیگانه ای
با وجود آن که کس محرم نشد جانانه را
هوش مصنوعی: من در این عالم کسی را نمی‌توانم ببینم که مانند دلم آشنا و محرم باشد، با وجود اینکه دیگران هیچ‌گاه درک نمی‌کنند و به عمق وجود من دسترسی ندارند.