گنجور

شمارهٔ ۲۰۸

تنی بغیر عمل شد برای جان، دوزخ
به مرغ بی پر و بال است آشیان، دوزخ
حضور عاشق مسکین حضور دلدار است
که بی وصال تو باشد مرا جنان دوزخ
بلاکشان غمت را نمی تواند کرد
بهشت منت آسایش و زیان دوزخ
دل بخیل و جبین گشادهٔ درویش
بهشت روی زمین است این و آن دوزخ
نه لایقم به جنان و ز جحیم حیرانم
که می کشد الم از جسم ناتوان دوزخ
دمی به مردم نادان به سیر هشت بهشت
هزار مرتبه به عمر جاودان دوزخ
چه باک ار نشود جنتم حلال اما
حرام باد سعیدا به دوستان دوزخ

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تنی بغیر عمل شد برای جان، دوزخ
به مرغ بی پر و بال است آشیان، دوزخ
هوش مصنوعی: بدن بدون عمل و کار به مانند جایی است که روح در آن نمی‌تواند آرام بگیرد. دوزخ هم شبیه به آشیانه‌ای است برای پرنده‌ای که نه پر دارد و نه بال.
حضور عاشق مسکین حضور دلدار است
که بی وصال تو باشد مرا جنان دوزخ
هوش مصنوعی: حضور عاشق بیچاره، نشانه‌ای از حضور محبوب است. اگر نتوانم به وصال تو برسم، برایم جهنم خواهد بود.
بلاکشان غمت را نمی تواند کرد
بهشت منت آسایش و زیان دوزخ
هوش مصنوعی: غم تو نمی‌تواند آسایش بهشتی را به من بدهد، اما درد و سختی‌ام هم نمی‌تواند عذابی همانند دوزخ را بر من تحمیل کند.
دل بخیل و جبین گشادهٔ درویش
بهشت روی زمین است این و آن دوزخ
هوش مصنوعی: دل تنگ و خسیس کسان، درویش با روح آزاد و گشاده، بهشت را در همین دنیا تجربه می‌کند، در حالی که دیگران در کینه و حسادت خود، جهنم را می‌سازند.
نه لایقم به جنان و ز جحیم حیرانم
که می کشد الم از جسم ناتوان دوزخ
هوش مصنوعی: من نه لیاقت بهشت را دارم و نه می‌دانم جهنم چگونه است؛ فقط می‌دانم که عذاب دردناک از جسم ضعیفم را به شدت حس می‌کنم.
دمی به مردم نادان به سیر هشت بهشت
هزار مرتبه به عمر جاودان دوزخ
هوش مصنوعی: بیت اشاره به بی‌فایده بودن زندگی در میان نادانان دارد. حتی اگر انسانی صد بار از لذت‌های بهشت بگذرد و عمر جاودانی داشته باشد، در کنار کسانی که نمی‌دانند و در جهل به سر می‌برند، هیچ ارزشی ندارد و به نوعی مانند زندگی در دوزخ است.
چه باک ار نشود جنتم حلال اما
حرام باد سعیدا به دوستان دوزخ
هوش مصنوعی: نگران نباش اگر بهشت به تو حلال نشود، اما باید حواست باشد که این خوشی‌ها به بهای دوزخی شدن دوستانت نباشد.