گنجور

شمارهٔ ۲۰۵

به گوش عرش ز حق می رسد به لفظ فصیح
که به ز روی صبیح است حسن خط ملیح
به گوش هر چه رسد در نظر هر آنچه درآید
دلیل وحدت ذات است و آیتی است صریح
ز عالمان طریقی اگر ملاحظه سازی
به قلب نام کتابی که کرده حق توضیح
بسی ملاحظه کردیم در جهان حقیقت
حقیقت همه اشیا ملیح بود ملیح
فلک ز سبحه شماران مهرهٔ خاک است
برای آدم خاکی است بر ملک تسبیح
بگیر ساغر خورشید با ید بیضا
رسان به لب که شود کامیاب خضر و مسیح
صفای دل مده از کف برای راحت تن
نه زیرکی است که این را بر آن کنی ترجیح
حجاب راه سعیدا دو چیز بود که دادم
شبی به میکده سجاده و شبی تسبیح

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به گوش عرش ز حق می رسد به لفظ فصیح
که به ز روی صبیح است حسن خط ملیح
هوش مصنوعی: صدای حق به گوش عرش می‌رسد با سخنی باریک و زیبا که از چهرهٔ دلپذیر، خوش‌خطی بیشتری دارد.
به گوش هر چه رسد در نظر هر آنچه درآید
دلیل وحدت ذات است و آیتی است صریح
هوش مصنوعی: هر چیزی که به گوش می‌رسد و هر آنچه که در نظر می‌آید، نشانه‌ای از اتحاد وجود و حقیقتی روشن است.
ز عالمان طریقی اگر ملاحظه سازی
به قلب نام کتابی که کرده حق توضیح
هوش مصنوعی: اگر در میان دانشمندان کسی را مشاهده کنی که به دلش نام کتابی که خداوند آن را توضیح داده، نقش بسته است، به او توجه کن.
بسی ملاحظه کردیم در جهان حقیقت
حقیقت همه اشیا ملیح بود ملیح
هوش مصنوعی: در این دنیا به دقت نگاه کردیم و متوجه شدیم که ذات همه چیزها زیبا و دلنشین است.
فلک ز سبحه شماران مهرهٔ خاک است
برای آدم خاکی است بر ملک تسبیح
هوش مصنوعی: جهان به مثابه سجاده‌ای است که مهره‌های آن، مانند دانه‌های تسبیح، خاکی هستند. این تسبیح برای انسان خاکی به شمار می‌آید، نشان‌دهندهٔ ارتباط او با زمین و مخلوقات دیگر.
بگیر ساغر خورشید با ید بیضا
رسان به لب که شود کامیاب خضر و مسیح
هوش مصنوعی: این بیت به مضمون نوشیدن از قدسیت و انرژی زندگی اشاره دارد. با اشاره به خورشید و نیروی نوری آن، نویسنده از ما می‌خواهد که با عشق و شوق به زندگی نزدیک شویم و از آن لذت ببریم. به نوعی، این دعوت به بهره‌برداری از زندگی و خوشی‌هاست، تا از آن بهره‌مند شده و به آرزوهایمان برسیم. خضر و مسیح، به عنوان نمادهای امید و معرفت، به ما یادآوری می‌کنند که با درک و پیگیری اهداف‌مان، می‌توانیم به کامیابی دست یابیم.
صفای دل مده از کف برای راحت تن
نه زیرکی است که این را بر آن کنی ترجیح
هوش مصنوعی: دل را برای آرامش جسم ناتوان نکن، زیرا این کار نشانه‌ی زیرکی نیست که راحتی جسم را بر صفای دل ترجیح دهی.
حجاب راه سعیدا دو چیز بود که دادم
شبی به میکده سجاده و شبی تسبیح
هوش مصنوعی: دو چیزی که مانع سعادت من شد، یکی سجاده بود که در میکده رها کردم و دیگری تسبیح که از یاد بردم.