گنجور

شمارهٔ ۱۶۸

منظور من جز او چه بود در نظر که نیست
از حال دل چه شکوه کنم بی خبر که نیست
حرف از دهان او چه زنم راه حرف کو
بر آن میان چه دست توان زد کمر که نیست
افتاده ام چو مرغ کبابی در این دیار
عزم کدام شهر کنم بال و پر که نیست
شادی روا نداشت ولی چون کند فلک
در کارخانه اش غم از این بیشتر که نیست
یک تیر آه خسته دلان کارگر نشد
بر جان کاسه پشت فلک بی سپر که نیست
گردون کجا قبول کند حرف مفلسان
در خانهٔ بخیل گدا معتبر که نیست
شیرین کند کلام سعیدا مذاق دل
چون خامهٔ نی قلمش بی شکر که نیست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

منظور من جز او چه بود در نظر که نیست
از حال دل چه شکوه کنم بی خبر که نیست
هوش مصنوعی: من در دل خواهم جز او کسی را نداشتم، پس چه فایده دارد که از درد دل خود شکایت کنم؛ در حالی که او از حال و احوال من بی‌خبر است.
حرف از دهان او چه زنم راه حرف کو
بر آن میان چه دست توان زد کمر که نیست
هوش مصنوعی: چه حرفی از او بزنم که در آن میان راهی برای گفتگو وجود ندارد و چه تلاشی کنم که خود را جمع و جور کنم، در حالی که هیچ چیزی برای دفاع از خود ندارم.
افتاده ام چو مرغ کبابی در این دیار
عزم کدام شهر کنم بال و پر که نیست
هوش مصنوعی: در این دیار، مثل مرغ کبابی افتاده‌ام و نمی‌دانم به کدام شهر بروم، چرا که دیگر بال و پر پرواز ندارم.
شادی روا نداشت ولی چون کند فلک
در کارخانه اش غم از این بیشتر که نیست
هوش مصنوعی: شادی برای او مجاز نبوده، اما چون سرنوشت در کارگاه زندگی‌اش، غمی به وجود آورده، دیگر غم بزرگ‌تری وجود ندارد.
یک تیر آه خسته دلان کارگر نشد
بر جان کاسه پشت فلک بی سپر که نیست
هوش مصنوعی: دل‌های خسته و غمگین، با یک آه نمی‌توانند بر مشکلات غلبه کنند. آسمان، که گونه‌ای سپر برای انسان‌ها ندارد، همچنان بی‌توجه باقی مانده است.
گردون کجا قبول کند حرف مفلسان
در خانهٔ بخیل گدا معتبر که نیست
هوش مصنوعی: آسمان کجا به سخنان کسانی که در فقر و بی‌پولی به سر می‌برند اهمیت می‌دهد، در حالی که در خانهٔ کسی که بخیل و تنگ‌نظر است، سخنان آن‌ها ارزش و اعتبار ندارند.
شیرین کند کلام سعیدا مذاق دل
چون خامهٔ نی قلمش بی شکر که نیست
هوش مصنوعی: سخنان سعید دل را شیرین و لذت‌بخش می‌کند، مانند خامه‌ای که با قلمی نازک نوشته شده باشد، و بدون شکر هم طعم خوشی دارد.