گنجور

شمارهٔ ۱۶۳

بی ساخته در اهل کرم رسم کرم نیست
ورنه سخن اهل کرم لا و نعم نیست
غیر از دل بی کینهٔ آیینه ضمیران
آن کیست که بر سینهٔ او داغ درم نیست؟
در قید هوا و هوس و لاف بزرگی
بگشای نظر مرد خدا شیر علم نیست
بسیار مگو با فلک از طالع ناساز
ز این دور همین طالع ناساز تو کم نیست
هر چیز که تقدیر بیان کرد قلم رفت
ورنه رقم صنع به فرمان قلم نیست
گم کرده پی از غم، دوم خویش نیاریم
جایی نرسیدیم که غم بر سر غم نیست
بی جان نتوان سیر جهان کرد سعیدا
آن را که در این بادیه دم نیست قدم نیست

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بی ساخته در اهل کرم رسم کرم نیست
ورنه سخن اهل کرم لا و نعم نیست
هوش مصنوعی: در میان افرادی که نیکوکار و بخشنده هستند، بی‌ادبی و عدم احترام به دیگران جایی ندارد. زیرا صحبت‌های آنها باید با محبت و احترام باشد و نه به صورت سرد و بی‌احساس.
غیر از دل بی کینهٔ آیینه ضمیران
آن کیست که بر سینهٔ او داغ درم نیست؟
هوش مصنوعی: به جز دل بی‌کینه و پاکی که مانند آینه‌ای تو در توست، چه کسی دیگر وجود دارد که بر سینه‌اش نشانه‌ای از درد و رنج مالی نداشته باشد؟
در قید هوا و هوس و لاف بزرگی
بگشای نظر مرد خدا شیر علم نیست
هوش مصنوعی: در دام وسوسه‌ها و خودستایی‌ها گرفتار نشوید، چون مردان خدا به دنبال ژرفای دانش هستند و این مانند شیر علم است که برتر از همه چیز است.
بسیار مگو با فلک از طالع ناساز
ز این دور همین طالع ناساز تو کم نیست
هوش مصنوعی: زیاد از تقدیر بد و ناپسند خود با دنیا شکایت نکن، چرا که این تقدیر بدی که داری، خود کمتر از این روزگاری که در آن هستی نیست.
هر چیز که تقدیر بیان کرد قلم رفت
ورنه رقم صنع به فرمان قلم نیست
هوش مصنوعی: هر چیزی که سرنوشت نوشته باشد محقق می‌شود، اما این را بدانیم که آنچه به وجود می‌آید به دست فرمان قلم نیست.
گم کرده پی از غم، دوم خویش نیاریم
جایی نرسیدیم که غم بر سر غم نیست
هوش مصنوعی: در پی غم خود هستیم و در جایی قرار نداریم که درد و اندوه بر دوشم سنگینی کند.
بی جان نتوان سیر جهان کرد سعیدا
آن را که در این بادیه دم نیست قدم نیست
هوش مصنوعی: انسان بی‌روح نمی‌تواند در این دنیا سفر کند، زیرا کسی که در این راه زندگی و وجود ندارد، نمی‌تواند قدمی بردارد.