گنجور

شمارهٔ ۱۵۵

می از انگور شد میخانه از کیست؟
بت از کافر بود بتخانه از کیست؟
روی از جا به هر آواز پایی
اگر دانی که این افسانه از کیست
ز مجنون کی گریزد طفل وحشی
اگر داند که این دیوانه از کیست
نبیند چشم او ناآشنایی
اگر داند کسی بیگانه از کیست
در این مهمانسرا کس را مکن عیب
گشا چشمی ببین کاشانه از کیست
حقیقت را تماشا کن در این بزم
مبین دست و ببین پیمانه از کیست
تو خود را صاحب خرمن چه سازی
تفکر کن که اصل دانه از کیست
در این ماتم سرای عقل آباد
بجز دل شیوهٔ مستانه از کیست؟
تو را با صاحب کاشانه راهی است
چه می پرسی سعیدا خانه از کیست؟

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

می از انگور شد میخانه از کیست؟
بت از کافر بود بتخانه از کیست؟
هوش مصنوعی: این بیت به بررسی منبع و اصل چیزها می‌پردازد. سوال می‌کند که چه کسی یا چه چیزی باعث به وجود آمدن شراب از انگور می‌شود و همچنین به دنبال منبع بت‌ها می‌گردد، که آیا آنها از کافرها به وجود آمده‌اند یا خیر. به طور کلی به روابط میان اشیا و پدیده‌ها اشاره دارد و به کنکاش درباره ریشه‌ها و بنیادهای آن‌ها می‌پردازد.
روی از جا به هر آواز پایی
اگر دانی که این افسانه از کیست
هوش مصنوعی: اگر می‌دانی این داستان از کیست، هر زمانی که صدای پای کسی را بشنوی، از جا بلند شو و توجه کن.
ز مجنون کی گریزد طفل وحشی
اگر داند که این دیوانه از کیست
هوش مصنوعی: اگر بچه وحشی بفهمد که این دیوانه (مجنون) کیست، هرگز از او نمی‌گریزد.
نبیند چشم او ناآشنایی
اگر داند کسی بیگانه از کیست
هوش مصنوعی: اگر کسی را بشناسد، چشم او هیچ ناآشنایی را نمی‌بیند، حتی اگر آن شخص بیگانه باشد.
در این مهمانسرا کس را مکن عیب
گشا چشمی ببین کاشانه از کیست
هوش مصنوعی: در این مهمانسرا کسی را به عیب‌جویی نپرداز، زیرا نمی‌دانی خانه‌ی کسی از آن کیست.
حقیقت را تماشا کن در این بزم
مبین دست و ببین پیمانه از کیست
هوش مصنوعی: در این مهمانی به حقیقت نگاه کن و دستت را ببین، و توجه کن که این پیمانه از کیست.
تو خود را صاحب خرمن چه سازی
تفکر کن که اصل دانه از کیست
هوش مصنوعی: به خودت مغرور نشو و به جای بزرگ کردن خود، فکر کن که منبع اصلی موفقیت و ثروت از کجاست.
در این ماتم سرای عقل آباد
بجز دل شیوهٔ مستانه از کیست؟
هوش مصنوعی: در این مکان غم‌انگیز و پر از اندوه، غیر از دل عاشق، چه کسی می‌تواند به شیوه‌ای شورانگیز رفتار کند؟
تو را با صاحب کاشانه راهی است
چه می پرسی سعیدا خانه از کیست؟
هوش مصنوعی: تو با کسی که صاحب خانه است، رابطه‌ای داری. چرا می‌پرسی که این خانه از کیست؟