گنجور

غزل شمارهٔ ۶۹۰

هم ناله رباب نباشد کسی چرا؟
هم گریه کباب نباشد کسی چرا؟
چون می شود شکسته ماه از سفر درست
با برق همرکاب نباشد کسی چرا؟
با سینه ای ز حرف لبالب درین بساط
خاموش چون کتاب نباشد کسی چرا؟
پروانه کامیاب ز ترک حجاب شد
در عشق بی حجاب نباشد کسی چرا؟
از انقلاب، خون سیه مشک ناب شد
مشتاق انقلاب نباشد کسی چرا؟
چون خانه خراب بود پرده دار گنج
در پای خم خراب نباشد کسی چرا؟
اکنون که موج فتنه جهان را گرفته است
در کشتی شراب نباشد کسی چرا؟
از دوستی به دشمن آتش زبان خود
خونگرم چون کباب نباشد کسی چرا؟
از پیچ و تاب، رشته به وصل گهر رسید
در مشق پیچ و تاب نباشد کسی چرا؟
چون دادنی است روز قیامت حساب خود
امروز خود حساب نباشد کسی چرا؟
گلمیخ آستانه عشق است آفتاب
صائب در آن جناب نباشد کسی چرا؟

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هم ناله رباب نباشد کسی چرا؟
هم گریه کباب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: هیچ‌کس مانند رباب، به درد و دلتنگی نمی‌ناهد و هیچ کس هم مانند کباب از دل‌تنگی نمی‌گرید.
چون می شود شکسته ماه از سفر درست
با برق همرکاب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: زمانی که ماه از سفر شکسته می‌شود، درخشش آن دیگر با کسی همراه نیست، زیرا مانند برق که همراه کسی نمی‌گردد، احساس تنهایی و جدایی به وجود می‌آید.
با سینه ای ز حرف لبالب درین بساط
خاموش چون کتاب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: با دل و زبانی پر از حرف و احساس، در این فضایی که همه خاموشند، چرا کسی مانند کتاب نیست که چیزهایش را بگوید؟
پروانه کامیاب ز ترک حجاب شد
در عشق بی حجاب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: پروانه ای که به عشق رسیده، از حجاب آزاد شده است. در عشق، چرا کسی نباید بدون حجاب باشد؟
از انقلاب، خون سیه مشک ناب شد
مشتاق انقلاب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: انقلاب باعث شد که بسیاری از انسان‌ها و ارزش‌ها با خون دل و تلاش به وجود بیایند. حالا چرا کسی نباید به انقلاب و تغییرات آن شوق و علاقه داشته باشد؟
چون خانه خراب بود پرده دار گنج
در پای خم خراب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: وقتی که خانه ویران است و اوضاع خراب شده، دیگر کسی نیست که بر گنج و ثروت پا بگذارد. در واقع، در شرایط بحرانی و نابسامان، ارزش‌ها و دارایی‌ها کمتر به چشم می‌آیند و کمتر کسی به آنها توجه می‌کند.
اکنون که موج فتنه جهان را گرفته است
در کشتی شراب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: در حال حاضر که مشکلات و آشفتگی‌ها همه‌جا را فرا گرفته است، چرا در میخانه و در کنار شراب کسی نباشد؟
از دوستی به دشمن آتش زبان خود
خونگرم چون کباب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: اگر از دوستی به دشمنی بگذرند، زبان فرد نباید آتشین و تند باشد، زیرا هیچ‌کس دوست ندارد با چنین افرادی مواجه شود.
از پیچ و تاب، رشته به وصل گهر رسید
در مشق پیچ و تاب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: از پیچ و خم‌ها و دشواری‌ها، سرانجام رشته‌ای به وصل گوهر دست یافت. در این مشق و تمرین، چرا کسی نباید دچار پیچ و تاب و مشکل شود؟
چون دادنی است روز قیامت حساب خود
امروز خود حساب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: در روز قیامت که حساب و کتاب انجام می‌شود، چرا امروز باید به حساب خود رسیدگی کنیم و خود را زیر نظر بگیریم؟
گلمیخ آستانه عشق است آفتاب
صائب در آن جناب نباشد کسی چرا؟
هوش مصنوعی: عشق به مانند گل زیبا و دلنشین است و در آستانه آن، تابش آفتاب وجود دارد. در این مکان زیبا، هیچ‌کس نمی‌تواند وجود نداشته باشد، زیرا این مکان پر از نور و محبت است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۶۹۰ به خوانش عندلیب