گنجور

غزل شمارهٔ ۶۸۰

روی تو غنچه ساخت گل آفتاب را
در هم شکست کوکبه ماهتاب را
دوری مکن ز صحبت نیکان که می کند
گوهر عزیز در نظر خلق آب را
پروای رستخیز ندارند راستان
روز حساب، عید بود خودحساب را
بی عشق خون مرده بود دل به زیر پوست
از آتش است گریه خونین کباب را
روشندلان ز تیغ زبانند بی نیاز
حاجت به شمع نیست شب ماهتاب را
صورت پرست فیض ز معنی نمی برد
بلبل به جای گل نپرستد گلاب را
معنی شود ز نازکی لفظ، دلپذیر
در شیشه است جلوه دیگر شراب را
هر کس که از خسیس کند مردمی طمع
دارد توقع از گل کاغذ گلاب را
صائب ز مد عمر اقامت طمع مدار
آرام نیست جلوه موج سراب را

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روی تو غنچه ساخت گل آفتاب را
در هم شکست کوکبه ماهتاب را
هوش مصنوعی: چهره‌ی زیبای تو مانند گلی است که در کنار آفتاب شکوفا می‌شود و نور ماه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
دوری مکن ز صحبت نیکان که می کند
گوهر عزیز در نظر خلق آب را
هوش مصنوعی: از همراهی با انسان‌های نیکو دوری نکن، زیرا این کار باعث می‌شود که افراد با ارزش و گرانبها در نظر دیگران، بی‌اهمیت و معمولی به نظر برسند.
پروای رستخیز ندارند راستان
روز حساب، عید بود خودحساب را
هوش مصنوعی: راستگویی از روز حساب واهمه‌ای ندارند، زیرا برای آن‌ها روز حساب مانند عید است.
بی عشق خون مرده بود دل به زیر پوست
از آتش است گریه خونین کباب را
هوش مصنوعی: بدون عشق، دل مانند مرده‌ای است که در زیر پوستش زندگی جریان ندارد. از شدت آتش عشق، اشک‌هایش مانند کبابی سرخ و خونین می‌ریزند.
روشندلان ز تیغ زبانند بی نیاز
حاجت به شمع نیست شب ماهتاب را
هوش مصنوعی: آگاهان و روشنفکران با قدرت کلام خود می‌درخشند و برای روشنایی به شمع نیاز ندارند، همانطور که در شب، نور ماه و ستاره‌ها روشنایی می‌آورد.
صورت پرست فیض ز معنی نمی برد
بلبل به جای گل نپرستد گلاب را
هوش مصنوعی: زیبایی ظاهری هیچ بهره‌ای از معنا نمی‌برد. بلبل اگر به ظاهر گل بپردازد، نباید از گلاب غافل شود.
معنی شود ز نازکی لفظ، دلپذیر
در شیشه است جلوه دیگر شراب را
هوش مصنوعی: این جمله به زیبایی و دلپذیری یک نوع شراب اشاره دارد که از طریق یک واژه یا لفظ خاص، حس و حال متفاوتی را به بیننده منتقل می‌کند. همچنین نشان‌دهنده تأثیر شفافیت و لطافت کلمات بر احساسات انسان است. در واقع، زیبایی و جذابیت این شراب به صورتی است که می‌تواند در یک ظرف شیشه‌ای به خوبی نمایان شود و تأثیرگذار باشد.
هر کس که از خسیس کند مردمی طمع
دارد توقع از گل کاغذ گلاب را
هوش مصنوعی: هر فردی که از آدم خسیس و دست و دل تنگ انتظار محبت و generosity داشته باشد، مانند این است که از یک گل کاغذی، عطر گل محمدی را بخواهد.
صائب ز مد عمر اقامت طمع مدار
آرام نیست جلوه موج سراب را
هوش مصنوعی: از عمر و زندگی خود به دنبال ماندن و آرامش نباش، چرا که مانند سراب، جلوه‌ای فریبنده و بی‌ثبات است که هرگز واقعی نیست.

حاشیه ها

1395/03/27 16:05
عیسی

هر کس که از خسیس کند مردمی طمع
دارد توقع از گل کاغذ گلاب را
صائب بر این عقیده است هر کسی که از فرد خسیس امید انسانیت و مردانگی دارد مثل این است که از گلی که از کاغذ درست شده است امید گرفتن گلاب دارد.