گنجور

غزل شمارهٔ ۶۷۳۵

خنده‌ی بی‌جا مزن تا طعن بی‌جا نشنوی
پا منه بیرون ز راه شرم تا پا نشنوی
تا تو حسن و عشق را از یکدگر دانی جدا
بوی یوسف از گریبان زلیخا نشنوی
کوه در ردّ صدا بی‌اختیار افتاده است
با گرانقدران مگو حرف سبک تا نشنوی
گوش خود را چون صدف سنگین کن از آب گهر
تا ز ابر‌، آوازه‌ی احسان دریا نشنوی
گوش تن چون حلقه از بیرونِ در دارد خبر
زینهار از تن‌پرستان قصه‌ی ما نشنوی
سطحیان چون کف ندارند از دل دریا خبر
حرف عشق از زاهدان بادپیما نشنوی
کافران بت را به معبودی ستایش می‌کنند
وصف دنیا زینهار از اهل دنیا نشنوی
طالع شهرت ندارد در وطن فکر غریب
بوی عنبر تا بُوَد صائب به دریا نشنوی

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خنده‌ی بی‌جا مزن تا طعن بی‌جا نشنوی
پا منه بیرون ز راه شرم تا پا نشنوی
هوش مصنوعی: خنده بی‌مورد نکن تا مورد سرزنش قرار نگیری. از راه نیکی خارج نشو تا ناپسندیده نشوی.
تا تو حسن و عشق را از یکدگر دانی جدا
بوی یوسف از گریبان زلیخا نشنوی
هوش مصنوعی: تا زمانی که عشق و زیبایی را از هم تفکیک نکنی، هرگز بویی از جذابیت و زیبایی واقعی نخواهی شنید.
کوه در ردّ صدا بی‌اختیار افتاده است
با گرانقدران مگو حرف سبک تا نشنوی
هوش مصنوعی: کوه به خاطر صدا به زمین افتاده و به جمع افراد با ارزش نزدیک نشو، چون ممکن است حرف‌های بی‌ارزشی بشنوی که برایت جالب نیست.
گوش خود را چون صدف سنگین کن از آب گهر
تا ز ابر‌، آوازه‌ی احسان دریا نشنوی
هوش مصنوعی: گوش خود را مانند صدف سنگین کن و از زیبایی‌ها و نیکی‌های زندگی دور باش، تا صدای منفی و ناخوشایند را نشنوی.
گوش تن چون حلقه از بیرونِ در دارد خبر
زینهار از تن‌پرستان قصه‌ی ما نشنوی
هوش مصنوعی: گوش بدن مانند حلقه‌ای است که از بیرون پیام‌هایی را دریافت می‌کند، اما مراقب باش که داستان ما را از افرادی که به تن و جسم خود اهمیت می‌دهند، نشنوی.
سطحیان چون کف ندارند از دل دریا خبر
حرف عشق از زاهدان بادپیما نشنوی
هوش مصنوعی: افراد سطحی و بی‌عمق چون به عمق احساسات دست نمی‌یابند، از حقیقت عشق و تجربه‌های عمیق خبری ندارند. این موضوع را نمی‌توان از افرادی که تنها ظاهری از ایمان و زهد دارند، شنید.
کافران بت را به معبودی ستایش می‌کنند
وصف دنیا زینهار از اهل دنیا نشنوی
هوش مصنوعی: کافران به پرستش بت‌ها مشغولند و به دنیا دل بسته‌اند، اما از اهل دنیا و سخنانشان به دور باش.
طالع شهرت ندارد در وطن فکر غریب
بوی عنبر تا بُوَد صائب به دریا نشنوی
هوش مصنوعی: سرنوشت و شانس باعث نمی‌شود که انسان در وطن خود مشهور شود، زیرا برای آنکه کسی را بشناسند، باید عطر خوشی از او به مشام برسد. اگر دریا وجود نداشته باشد، نمی‌توانی صدای موج را بشنوی.