گنجور

غزل شمارهٔ ۶۶۸۳

چند ازان آرام بخش جان جدا باشد کسی؟
چشم بر در، گوش بر آواز پا باشد کسی
سایه خود را نمی باید دریغ از خاک داشت
گر به دولت بال اقبال هما باشد کسی
یک نگاه آشنا کشته است ای ظالم که را؟
حیف باشد اینقدر ناآشنا باشد کسی
با چنان زلفی که بر خاک از رسایی می کشد
دور از انصاف است چندین نارسا باشد کسی
هم تو خود انصاف ده، خوب است با این دستگاه
بی مروت، بی حقیقت، بی وفا باشد کسی؟
مست شو چون گل، گریبانی به مستی چاک کن
تا به کی چون غنچه دربند قبا باشد کسی؟
می شود از تلخرویان زندگانی ناگوار
من گرفتم تشنه آب بقا باشد کسی
شد حصاری شمع در فانوس از پروانه ها
بد گمان با پاکدامانان چرا باشد کسی؟
با وجود عشق، عاقل بودن از دیوانگی است
شهر تا باشد چرا در روستا باشد کسی؟
در کمان چشم از هدف برداشتن صائب خطاست
به که در هنگام پیری با خدا باشد کسی

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چند ازان آرام بخش جان جدا باشد کسی؟
چشم بر در، گوش بر آواز پا باشد کسی
هوش مصنوعی: چند نفر هستند که از آرامش جانشان دور بمانند؟ آیا کسی هست که در انتظار باشد و به صداهای نزدیک شدن دیگران گوش ندهد؟
سایه خود را نمی باید دریغ از خاک داشت
گر به دولت بال اقبال هما باشد کسی
هوش مصنوعی: انسان باید به خود اعتماد داشته باشد و از بروز توانایی‌هایش نترسد. در شرایطی که فردی به موفقیت و خوشبختی دست می‌یابد، باید به شایستگی‌ها و پتانسیل‌های خود افتخار کند و از ترس ناکامی، خود را محدود نکند.
یک نگاه آشنا کشته است ای ظالم که را؟
حیف باشد اینقدر ناآشنا باشد کسی
هوش مصنوعی: یک نگاه آشنا باعث کشته شدن فردی شده است، ای ظالم! چه کسی را کشته‌ای؟ واقعاً جای تأسف دارد که کسی این‌قدر بیگانه و ناآشنا باشد.
با چنان زلفی که بر خاک از رسایی می کشد
دور از انصاف است چندین نارسا باشد کسی
هوش مصنوعی: زلفی که به زیبایی بر زمین می‌افتد و نظرها را جلب می‌کند، نشان می‌دهد که توصیه به دور بودن از زیبایی و جذابیت ناعادلانه است. این زیبایی چنان چشم‌نواز است که نمی‌توان از آن غافل بود.
هم تو خود انصاف ده، خوب است با این دستگاه
بی مروت، بی حقیقت، بی وفا باشد کسی؟
هوش مصنوعی: خودت قضاوت کن، آیا درست است که در چنین دنیایی که بی‌رحم و بی‌وفاست، کسی این‌گونه رفتار کند؟
مست شو چون گل، گریبانی به مستی چاک کن
تا به کی چون غنچه دربند قبا باشد کسی؟
هوش مصنوعی: خوش باشید و شاداب مانند گل، و مانند او از محدودیت‌ها رهایی یابید. چه زمانی می‌خواهید مانند غنچه در گوشه‌ای بسته و محصور باقی بمانید؟
می شود از تلخرویان زندگانی ناگوار
من گرفتم تشنه آب بقا باشد کسی
هوش مصنوعی: در زندگی سخت و تلخ من، افرادی هستند که می‌توانند به من کمک کنند و من از آنها انتظار دارم که در این شرایط، بر هوس خود برای بقا غلبه کنند.
شد حصاری شمع در فانوس از پروانه ها
بد گمان با پاکدامانان چرا باشد کسی؟
هوش مصنوعی: شمع در پرتو نور فانوس، به خاطر بدگمانی نسبت به پروانه‌ها، خود را در حصاری محصور کرده است. حال آنکه چرا باید کسی را این‌گونه قضاوت کرد، در حالی که پاکدامنان در میان هستند؟
با وجود عشق، عاقل بودن از دیوانگی است
شهر تا باشد چرا در روستا باشد کسی؟
هوش مصنوعی: عشق وجود دارد، بنابراین عاقل بودن مانند دیوانگی به نظر می‌رسد. وقتی شهر رونق دارد، چه دلیلی برای بودن کسی در روستا وجود دارد؟
در کمان چشم از هدف برداشتن صائب خطاست
به که در هنگام پیری با خدا باشد کسی
هوش مصنوعی: در این دنیا بهتر است که وقتی به سن پیری می‌رسیم، ارتباط و نزدیکی با خداوند را حفظ کنیم، چرا که اصرار بر آرزوها و اهداف دنیوی بی‌فایده است.