صائبغزل شمارهٔ ۶۶۲۳
در دور خط به حرف رسیدن چه فایده؟
در وقت عزل شکوه شنیدن چه فایده؟
خط نیست دشمنی که بتابد ز تیغ روی
بر روی خویش تیغ کشیدن چه فایده؟
سر رشته نگاه چو از دست رفت، رفت
دنبال صید جسته دویدن چه فایده؟
اکنون که شعله زد ز جگر سوزش نهان
چون شمع دست خویش گزیدن چه فایده؟
ابر تنک نهان نکند آفتاب را
بر داغ عشق پرده کشیدن چه فایده؟
پست و بلند پیش نسیم خزان یکی است
چون تاک بر درخت دویدن چه فایده؟
گل می کند پیاله کشی از بهار رنگ
پیمانه را نهفته کشیدن چه فایده؟
چون تیر می جهد ز کمان گفتگوی حق
منصور را به دار کشیدن چه فایده؟
تیغ زمانه را به جگر آب رحم نیست
خون خوردن و به خاک تپیدن چه فایده؟
صائب چو یار با دگران باده می کشد
گردن ز انتظار کشیدن چه فایده؟
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در دور خط به حرف رسیدن چه فایده؟
در وقت عزل شکوه شنیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: در حالی که در دایره‌ای از گفتمان و گفتگو هستیم، رسیدن به یک نتیجه یا نظر خاص چه ارزشی دارد؟ و زمانی که از مقام و موقعیتی برکنار می‌شویم، شنیدن شکایت و اعتراض دیگران چه دردی را دوا می‌کند؟
خط نیست دشمنی که بتابد ز تیغ روی
بر روی خویش تیغ کشیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: اگر دشمنی وجود ندارد، پس چه فایده‌ای دارد که به خاطر خودت شمشیر از رو ببری؟
سر رشته نگاه چو از دست رفت، رفت
دنبال صید جسته دویدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: وقتی کنترلی بر نگاه و توجه خود نداشته باشیم و از موضوع اصلی دور شویم، تلاش برای رسیدن به هدف بی‌فایده خواهد بود.
اکنون که شعله زد ز جگر سوزش نهان
چون شمع دست خویش گزیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: اکنون که درد و آتش درونم را احساس می‌کنم، چه فایده دارد که خودم را به آتش بزنم و آزار بیشتری به خود بدهم؟
ابر تنک نهان نکند آفتاب را
بر داغ عشق پرده کشیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: ابرهای نازک نمی‌توانند نور آفتاب را پنهان کنند، پس چه سودی دارد که بخواهیم به عشق خود پرده بکشیم و آن را مخفی کنیم؟
پست و بلند پیش نسیم خزان یکی است
چون تاک بر درخت دویدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: نسیم خزان، تفاوتی بین چیزهای بالا و پایین نمی‌گذارد. همان‌طور که دویدن تاک روی درخت هیچ سودی ندارد، در زندگی هم تلاش در برابر شرایط طبیعی و اجتناب‌ناپذیر چندان ارزشی ندارد.
گل می کند پیاله کشی از بهار رنگ
پیمانه را نهفته کشیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این موضوع اشاره می‌کند که وقتی بهار و زیبایی‌های آن فرا می‌رسند، چرا باید زیبایی‌ها و لذت‌ها را پنهان کنیم؟ به عبارت دیگر، در شرایطی که فرصتی برای خوشی و شادی وجود دارد، نبایست آن را نادیده گرفت یا پنهان کرد. زندگی باید با شادی و زیبایی همراه باشد.
چون تیر می جهد ز کمان گفتگوی حق
منصور را به دار کشیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: زمانی که تیر از کمان پرتاب می‌شود، دیگر نمی‌توان آن را بازگرداند؛ پس گفتن حقیقت و اجرای عدالت در برابر ظلم و نادرستی چه فایده‌ای دارد؟
تیغ زمانه را به جگر آب رحم نیست
خون خوردن و به خاک تپیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: زندگی سخت و بی‌رحم است و زمان به کسی رحم نمی‌کند. در این شرایط، بی‌فایده است که زخمی بخوریم و درد بکشیم، چرا که این فقط به رنج ما می‌افزاید.
صائب چو یار با دگران باده می کشد
گردن ز انتظار کشیدن چه فایده؟
هوش مصنوعی: صائب، وقتی که یارت با دیگران باده می‌نوشد، انتظار کشیدن چه سودی دارد؟