صائبغزل شمارهٔ ۶۴۲۸
جانا که ترا گفت که ترک می و نی کن؟
بردار لب از ساغر و خون در دل می کن
بر کشتی می نامه نی باد مرادست
ای مطرب کوتاه نفس، باد به نی کن
تا چند پی کبک به کهسار برآیی؟
در پای خم امروز شکار بط می کن
تا روی کند عیش و طرب، پشت به خم ده
تا پشت کند محنت و غم، روی به می کن
هان خضر، تو آب در میخانه بیفشان
هان ای دم عیسی، تو هواداری نی کن
یک جرعه بر این خاک سیه کاسه بیفشان
قارونکده خاک پر از حاتم طی کن
سنگ کف طفلان حشم زنگ برآورد
بی درد، ز صحرای جنن روی به حی کن
صائب همه کس گوش به فریاد تو دارد
یک ناله جانسوز درین بزم چو نی کن
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
جانا که ترا گفت که ترک می و نی کن؟
بردار لب از ساغر و خون در دل می کن
هوش مصنوعی: دلاوری، کی به تو گفته که از نوشیدن مِی و نواختن نی دست برداری؟ از جام ساقی بنوش و اشک را به دل خود بریز.
بر کشتی می نامه نی باد مرادست
ای مطرب کوتاه نفس، باد به نی کن
هوش مصنوعی: بر روی کشتی، بادی که آرزوی ماست می‌وزد، ای نوازنده با نفس کوتاه، آن باد را به نی تبدیل کن.
تا چند پی کبک به کهسار برآیی؟
در پای خم امروز شکار بط می کن
هوش مصنوعی: تا چند وقت می‌خواهی به دنبال کبک‌ها در کوهستان بگردی؟ امروز وقت آن است که در پای خم، شکار بط را انجام دهی.
تا روی کند عیش و طرب، پشت به خم ده
تا پشت کند محنت و غم، روی به می کن
هوش مصنوعی: تا زمانی که خوشی و لذت به سراغت بیاید، از مشکلات و غم‌هایی که در پشت سر داری دور شو و به خوشی‌ها بپرداز.
هان خضر، تو آب در میخانه بیفشان
هان ای دم عیسی، تو هواداری نی کن
هوش مصنوعی: ای خضر، بیا و آب را در میخانه بریز، و ای دم عیسی، تو به کسی هواداری نکن.
یک جرعه بر این خاک سیه کاسه بیفشان
قارونکده خاک پر از حاتم طی کن
هوش مصنوعی: یک نیاوش بر این زمین تاریک بپاشید، زیرا سرزمینی که به بندگان خوب و بزرگ چون حاتم طائی تعلق دارد، پر از نعمت و سخاوت است.
سنگ کف طفلان حشم زنگ برآورد
بی درد، ز صحرای جنن روی به حی کن
هوش مصنوعی: کودکان بی‌دغدغه و بی‌غمی مثل سنگ‌هایی که روی زمین هستند، به راحتی و بدون هیچ مشکلی صدا و زنگی را ایجاد می‌کنند. اما انسان باید از خیال و جنون دور شود و به سمت زندگی واقعی و پر جنب و جوش برود.
صائب همه کس گوش به فریاد تو دارد
یک ناله جانسوز درین بزم چو نی کن
هوش مصنوعی: همه افراد در این جمع به صدای تو گوش می‌دهند، پس مانند نی یک ناله عمیق و دل‌سوز سر بده.
حاشیه ها
1403/04/03 06:07
Hossein
در بیت دوم، بر کشتی، منظور چیه ؟ مخفف «کشته‌ی می» منظور است؟
1403/04/03 13:07
رضا از کرمان
سلام
امکان داره ناله نی باشه البته من هرچه جستجو کردم نامه نی دیدم ودسترسی به دیوان ایشان هم نداشتم ،ولی با توجه به مصرع دوم بنظر ناله نی بهتر معنی را کامل میکنه لطفاً راهنمایی بفرمایید .
متشکرم با آرزوی شادی برای شما